Далай лам
Далай лам нь (Дээрхийн гэгээнтэн хэмээх тодотголтой) Төвөдийн Буддын шашны (шарын шашны) тэргүүн юм.
1578 онд Түмэдийн Алтан хан Төвдийн гэлүгва ёсын гуравдугаар тэргүүн Содномжамцтай Хөхнуурын "Цавчил" хэмээх газар тусгайлан барьсан сүмд уулзаж, түүнд "Далай лам" хэмээх нэрийг анх өргөмжилжээ. Учир нь "Гьяацо" гэж түвд хэлээр "Далай" гэсэн үг юм. Түүнээс хойш Далай лам тэргүүтэй гэлүгвийн ёс бусад урсгалуудаас илүү зонхилон дэлгэрсэн. Далай лам нь Төвөд болон Монголчуудын дунд амьд Бурхан хэмээн дээдлэгдсээр дөрвөн зуун жил илүү болж буй юм. Чин улсын Эеэр засагч хаан, тавдугаар дүрийн Далай ламыг олон удаа Бээжинд урьснаар 1652 онд тавдугаар дүрийн Далай лам Бээжинд ирж хаанд бараалхсан байна. 1653 онд Эевэр засагч хаан, тавдугаар дүрийн Далай ламд алтан дэнс, алтан тамга хайрлан, Далай лам гэсэн цолыг албан ёсоор хүртээсэн байна.
Түүх[засварлах | edit source]
| Дүр | Нэр | Тодруулалт | Залралт | Төвөд | Төвөд нэр |
| 1 | Анхдугаар далай лам
Гэндүн Дрүп Gendun Drup |
1391–1474 | – | N/A | དགེ་འདུན་འགྲུབ་ |
| 2 | Хоёрдугаар далай лам
Гэндэн Жамц Gendun Gyatso |
1475–1542 | 1483 | 1487 | དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ |
| 3 | Гуравдугаар далай лам
Сонам Жамц Sonam Gyatso |
1543–1588 | 1546 | 1578 | བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ |
| 4 | Дөрөвдүгээр далай лам
Ёндон Жамц Yonten Gyatso |
1589–1617 | 1601 | 1603 | ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ |
| 5 | Тавдугаар далай лам
Лувсан Жамц Ngawang Lobsang Gyatso |
1617–1682 | 1618 | 1622 | བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ |
| 6 | Зургаадугаар далай лам
Цаняанг Жамц Tsangyang Gyatso |
1683–1706 | 1688 | 1697 | ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ |
| 7 | Долоодугаар далай лам
Келзанг Жамц Kelzang Gyatso |
1707–1757 | 1712 | 1720 | བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ |
| 8 | Наймдугаар далай лам
Жамбал Жамц Jamphel Gyatso |
1758–1804 | 1760 | 1762 | བྱམས་སྤེལ་རྒྱ་མཚོ་ |
| 9 | Есдүгээр далай лам
Лунтаг Жамц Lungtok Gyatso |
1805–1815 | 1807 | 1808 | ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་ |
| 10 | Аравдугаар далай лам
Цүлтэм Жамц Tsultrim Gyatso |
1816–1837 | 1822 | 1822 | ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ |
| 11 | XI далай лам
Хэндрүп Жамц Khendrup Gyatso |
1838–1856 | 1841 | 1842 | མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ |
| 12 | XII далай лам
Прэнлэй Жамц Trinley Gyatso |
1857–1875 | 1858 | 1860 | འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་ |
| 13 | XIII далай лам
Түвдэн Жамц Thubten Gyatso |
1876–1933 | 1878 | 1879 | ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ |
| 14 | XIV далай лам
Данзан Жамц Tenzin Gyatso |
born 1935 | 1939 | 1940
(одоо байгаа) |
བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ |
XIV далай лам[засварлах | edit source]
XIV Далай лам нь 1959 оноос хойш Энэтхэг улсын Дарамсала хотод амьдарч байна.
Хэлхээ, холбоос[засварлах | edit source]
- Далай лам - Албан ёсны веб сайт
|
Энэ өгүүлэл хэт богино байна. Үүнийг өргөжүүлж Википедиад туслаарай. |