Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Ион - (грек.ion - явж буй), цахилгаан цэнэг агуулж буй нэг эсвэл олон атомт бөөм. Жишээ нь: Н+, Li+, Аl3+, NH4+, F-, SO42-, г.м.. Эерэг цэнэгтэй ионыг катион (грек. kation - дээш явж буй), сөрөг цэнэгтэйг анион (грек. anion - доош явж буй) гэж нэрлэдэг. Чөлөөт байдлаар плазмын төлөвт оршдог. Хийн төлөвт, хүчтэй халаах, цахилгаан цэнэгээр эсвэл ионжуулах цацрагаар нөлөөлөх г.м. замаар саармаг бөөмөөс нэг эсвэл хэд хэдэн электроныг салгаж эерэг цэнэгтэй ионыг гарган авч болдог. 1+ цэнэгт ионыг гарган авахад зарцуулагдах энергийг ионжилтын анхны потенциал эсвэл ионжилтын анхны энерги гэдэг. 1+ ионоос 2+ ионыг гарган авах энергийг ионжилтын хоёр дахь потенциал гэдэг. Үүнтэй адилаар дараачынх нэрлэгдэнэ. Хийн төлөвт бөөмүүд чөлөөт электроныг нэгтгэх замаар сөрөг цэнэгтэй ионыг үүсгэнэ. Гэхдээ саармаг атомууд зөвхөн нэг л электроныг нэгтгэж чаддаг. Нэгээс илүү сөрөг цэнэгтэй нэг атомт ион дангаараа оршин тогтнодоггүй.
Катионууд
Нэр
|
Томъёо
|
Хуучин нэр
|
Энгийн катионууд
|
Хөнгөн цагаан |
Al3+ |
|
Бари |
Ba2+ |
|
Берилли |
Be2+ |
|
Кальци |
Ca2+ |
|
Хром(III) |
Cr3+ |
|
Зэс(I) |
Cu+ |
cuprous
|
Зэс(II) |
Cu2+ |
cupric
|
Устөрөгч |
H+ |
|
Төмөр(II) |
Fe2+ |
ferrous
|
Төмөр(III) |
Fe3+ |
ferric
|
Хар тугалга(II) |
Pb2+ |
plumbous
|
Хар тугалга(IV) |
Pb4+ |
plumbic
|
Лити |
Li+ |
|
Магни |
Mg2+ |
|
Манган(II) |
Mn2+ |
|
Мөнгөн ус(II) |
Hg2+ |
mercuric
|
Кали |
K+ |
kalic
|
Мөнгө |
Ag+ |
argentous
|
Натри |
Na+ |
natric
|
Стронци |
Sr2+ |
|
Цагаан тугалга(II) |
Sn2+ |
stannous
|
Цагаан тугалга(IV) |
Sn4+ |
stannic
|
Цайр |
Zn2+ |
|
Олон атомт катионууд
|
Аммони |
NH+ 4 |
|
Гидрони |
H3O+ |
|
Мөнгөн ус(I) |
Hg2+ 2 |
mercurous
|
|
|