Нуур

Хадмал
Хадмал
Монгол үсгээр
буриад кирилл.	нуур
монгол кирилл.	нуур
халимаг кирилл.	нур

Нуур гэдэг нь далайтай нийлдэггүй, далайгаас хол орших, бүхэлдээ газраар хүрээлэгдсэн их ус юм. Нуур янз бүрийн хэлбэртэй, давст, цэнгэг уст (тунгалаг) гэх хоёр хэлбэртэй бөгөөд цөөрмөөс том болон гүн байдгаараа ялгаатай юм.

Нуурууд нь ихэвчлэн уулархаг нутагт, хавцалд тогтсон хэлбэртэй байдаг эсвэл эх газрын нам дор газруудад голуудаар тэжээгдэн үүсдэг. Дэлхий дээрх ихэнх нуур нь сүүлчийн Мөсөн галавын дараа ус татралтын гуунаас шалтгаалан үүссэн байдаг.

Дэлхийд цуутай нуур[засварлах | кодоор засварлах]

Дэлхийд олон нуур байх боловч им дурдууштай нууруудыг дор тайлбарлавал:

Каспийн тэнгис - хамгийн их эзлэхүүнтэй (23,600 км³), гадаргуугаар хамгийн том (394,299 км²).
Байгал нуур - хамгийн гүн (1,637 м).
Танганьика нуур - хамгийн урт сунасан гадаргуутай (660 км).
Титикака нуур - хамгийн өндөрт оршдог томоохон (далайн түвшнээс дээш 3,812 м).
Сөнөсөн тэнгис - хамгийн нам дор оршдог (далайн түвшнээс доош 418 м).

Дэлхийн томоохон нуур[засварлах | кодоор засварлах]

Нуурын нийт талбай дэлхийн гадаргуугийн 1,8 %-тай тэнцэнэ (ойролцоогоор 2,7 сая км²).

Нуурын нэр	Гадаргын талбай, (мян. км²)	Далайн түвшнээс дээш өндөр (м)	Гүн (м)	Аль тивд оршдог
Каспийн тэнгис	376	−28	1025^[1]	Европ, Ази
Дээд нуур	82	183	393 ^[2]	Хойд Америк
Виктори	68	1134	80 ^[3]	Африк
Хюран	60	177	208 ^[4]	Хойд Америк
Мичиган	58	177	281	Хойд Америк
Танганьика	34	773	1470 ^[5]	Африк
Байгал	32	456	1637	Ази
Малави	31	472	706	Африк
Их Баавгайт	30	157	137	Хойд Америк
Их Боолын	29	156	150	Хойд Америк
Эри	26	174	64	Хойд Америк
Чад	26	281	11	Африк
Виннипег	24	217	28	Хойд Америк
Балхаш	22	342	26	Ази
Онтарио	20	75	236	Хойд Америк
Арал тэнгис	18,24	3,5	54,5	Ази
Ладог	18	5	230 ^[6]	Европ
Маракайбо	16	0	250	Хойд Америк
Бангвеулу	15	067	5	Африк
Дунтин	12	11	8	Ази
Онег	10	33	127	Европ
Тонлесап	10	12	14	Ази
Туркана	8,5	375	73	Африк
Никарагуа	8.4	32	70	Хойд Америк
Титикака	8,3	3812	304	Өмнөд Америк