Зэд аймаг
Зэд аймаг
Джидинский район | |
|---|---|
| Бусад галиглал | |
| • Буриад | Зэдын аймаг |
_02.jpg) | |
.png) Далбаа  Сүлд | |
 Бүгд Найрамдах Буриад Улс дахь Зэд аймгийн байршил | |
| Улс | Орос |
| Холбооны субъект | Буриад[1] |
| Үүсгэн байгуулагдсан | 1935 |
| Засаг захиргааны төв | Шивээ[1] |
| Газар нутаг | |
| • Нийт | 8,600 км2 (3,300 бээр2) |
| Хүн ам | |
| • Нийт | 29,352 |
| • Нягтрал | 3.4/км2 (8.8/бээр2) |
| • Хотын нутаг | 18.4% |
| • Хөдөө | 81.6% |
| Засаг захиргааны бүтэц | |
| • Засаг захиргааны нэгж | 15 Суурингийн зөвлөл, 8 Сум |
| • суурьшмал нутаг[1] | 38 хөдөөний газрууд |
| Хотын захиргааны бүтэц | |
| • Хотын захиргаа | Зэд Хотын Тойрог[4] |
| • Хотын захиргаанууд[4] | 0 хот суурингууд, 22 хөдөөгийн суурингууд |
| Цагийн бүс | UTC+8 (Эрхүүгийн цаг [5]) |
| OKTMO ID | 81612000 |
| Вэб сайт | http://admdzd.sdep.ru |
Зэд (Джидинский, Зэдын; монгол бичиг «жида» буюу «жад») — Орос Улсын Бүгд Найрамдах Буриад Улсын аймаг.
8.6 мянган км² нутаг, 26 мянган хүнтэй. Засаг захиргааны төв — 7 мянган хүнтэй Шивээ (Петропавловка).
Газар зүй
[засварлах | кодоор засварлах]Зэд аймаг 8600 км² (13-р том) газар нутагтай. Өөрийн орны өмнөд хязгаарт байдаг. Баруунаараа Захаамин, хойгуураа Хабаан, зүүнээрээ Сэлэнгэ, Хиагт аймагтай хиллэж, хилийн цаадах Монгол улсын Сэлэнгэ аймагтай хаяална.
Аймгийн нутгаар Зэд гол хөндлөн урсаж, нутгийн дорнод хязгаарт Сэлэнгэ мөрөнд цутгадаг.
Хүн ам зүй
[засварлах | кодоор засварлах]| 1939 | 1959 | 1979 | 1999 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| 12,000 | 17,300 | 34,600 | 34,500 | 26,045 |
Зэд аймаг 2014 онд 26045 оршин суугчтай (8-р олон) байв.[7]
Орос (55%), буриад (42%), татар (1%) ардууд байна.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]1935 оны 2 сарын 11-нд Сэлэнгэ аймгийг бутлахад Зэд аймаг үүсчээ.
1945 онд татан буугдаж, Торой? аймаг болон өөрчлөгдөв.
1960 онд Торой татан буугдаж Зэд аймаг дахин байгуулагдсан.
1963 онд Түнхэн аймгийг нэгтгээд 1964 онд буцаад салсан.[6]
1967 онд орос нэрийн аймак гэсэн үгийг район болгон сольсон.
Нутгийн хуваарь
[засварлах | кодоор засварлах]Зэд аймаг дотроо 22 сумын нутаг болж хуваагдана.
| Нэгж | Оросоор | Тоо | Нутгийн нэр |
|---|---|---|---|
| сум | сельское поселение | 22 | Алцаг | Армаг | Боргой | Боций | Булаг | Гэгээтэй | Дэрстэй | Дээд Бургалтай | Дээд Ичээт | Дээд Торой | Доод Бургалтай | Доод Ичээт | Доод Торой | Ёнхор | Зэд | Зэлтэр | Нарийн | Оёор | Цагааннуур | Цагаатай | Шивээ (Петропавловка) | Янзагат |
Зураг
[засварлах | кодоор засварлах]
Лавлах бичиг
[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: Dzhidinsky District – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан- ↑ 1.0 1.1 1.2 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedRef28 - ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedOffMain - ↑ Russian Federal State Statistics Service (2011). Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 [2010 All-Russian Population Census, vol. 1]. Всероссийская перепись населения 2010 года [2010 All-Russia Population Census] (Russian хэлээр). Federal State Statistics Service.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ 4.0 4.1 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedRef405 - ↑ "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (орос хэлээр). 2011-07-03. Татаж авсан: 2019-01-19.
- ↑ 6.0 6.1 "Численность населения Республики Бурятия в разрезе районов (погрешность 50 человек)". Эх хувилбараас архивласан: 2016-03-05. Татаж авсан: 2015-06-02.
- ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedхүнам2014
Бүгд Найрамдах Буриад Улсын засаг захиргааны хуваарь (23) | ||
|---|---|---|
| бүгд найрамдах улсаас захирдаг хот (2) |  | |
| аймаг (21) | ||