Jump to content

Ах аймаг

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Ах аймаг
Окинский район
Район
Бусад галиглал
 • БуриадАхын аймаг
Ах аймаг далбаа
Далбаа
Ах аймаг сүлд
Сүлд
Map
Location of Okinsky District in the Republic of Buryatia
Солбицол: 52°31′N 99°49′E / 52.517°N 99.817°E / 52.517; 99.817Солбицол: 52°31′N 99°49′E / 52.517°N 99.817°E / 52.517; 99.817
УлсОрос
Холбооны субъектБуриад[1]
Үүсгэн байгуулагдсан5 сарын 26, 1940[2]
Засаг захиргааны төвӨрлөг[1]
Газар нутаг
[2]
 • Нийт26,012 км2 (10,043 бээр2)
Хүн ам
 (2010 оны тооллого)[3]
 • Нийт5,353
 • Нягтрал0.21/км2 (0.53/бээр2)
 • Хотын нутаг
0%
 • Хөдөө
100%
Засаг захиргааны бүтэц
 • Засаг захиргааны нэгж1 суурингийн зөвлөл, 3 сум
 • суурьшмал нутаг[1]15 хөдөөний газрууд
Хотын захиргааны бүтэц
 • Хотын захиргаа Ах Хотын Тойрог[4]
 • Хотын захиргаанууд[4]0 хот суурингууд, 4 хөдөөгийн суурингууд
Цагийн бүсUTC+8 (Эрхүүгийн цаг Edit this on Wikidata[5])
OKTMO ID81639000
Вэб сайтhttp://okarb.ru/

Ах (Окинский, Ахын) — Орос улс (ОХУ)-ын Буриад орон (БНБурУ)-ы аймаг.

26 мянган км² нутаг, 5 мянган хүнтэй. Засаг захиргааны төв — Өрлөг суурин (2.5 мянга).

Газар зүй

[засварлах | кодоор засварлах]

Ах аймаг 26012 км² (4-р том) газар нутагтай. Буриад орны муж юм

Аймгийн нутгаар Зүүн Соёны нуруу байх ба өмнөд талын Түнхэний сарьдагаар Түнхэн аймагтай хиллэнэ. Хойд болон баруун талаараа Эрхүү муж, Тува оронтой, баруун урд талаараа Монгол улсын Хөвсгөл аймагтай хиллэнэ.

Нутаг дэвсгэрийн 44 %-ийг ой бүрхсэн. Өмнөд хилийн зурваст Мөнх сарьдаг (3491 м) байна.

Гол горхи олон. Нутгийн дундуур Ах гол хойд зүгийн Ангарыг зорин урсдаг.

Хүн ам зүй

[засварлах | кодоор засварлах]
Аймгийн хүн амын тоон цуваа[6]
1939 1959 1979 1999 2014
1,800 3,200 3,600 4,400 5,395

Ах аймаг 2014 онд 5,395 (хамгийн цөөн) оршин суугчтай байв.[7]

Буриад (2800), соёд (2300), орос (100) ардууд байна.

Түүх

[засварлах | кодоор засварлах]

Энэ хязгаар нутагт соёд (урианхай), хонгоодор буриад (монгол) ард түмэн амьдарч ирсэн.

1727 онд Орос-Чингийн хил тогтсоноос орос казак цэргийн харуул сууж байв.

1923 онд Буриад монголын ЗСБНАУ-ын Түнхэн аймгийн харьяанд «Соёд хошуу» үүсчээ.

1940 онд Түнхэнээс тусгаарлан «Ах аймаг» нэрээр зэрэг дэвшив.

1963 онд Түнхэн аймагтай нэгдээд 1964 онд буцаад салсан.[6]

Нутгийн хуваарь

[засварлах | кодоор засварлах]

Ах аймаг дотроо 4 сумын нутаг болж хуваагдана.

Нэгж Оросоор Тоо Нутгийн нэр
сум сельское поселение 4 Бурунгол | Орлик | Саяны | Сойот

Зураг

[засварлах | кодоор засварлах]

Лавлах бичиг

[засварлах | кодоор засварлах]
 Commons: Okinsky District – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Ref28
  2. ↑ 2.0 2.1 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named OffMain
  3. ↑ Russian Federal State Statistics Service (2011). Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 [2010 All-Russian Population Census, vol. 1]. Всероссийская перепись населения 2010 года [2010 All-Russia Population Census] (Russian хэлээр). Federal State Statistics Service.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  4. ↑ 4.0 4.1 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Ref405
  5. ↑ "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (орос хэлээр). 2011-07-03. Татаж авсан: 2019-01-19.
  6. ↑ 6.0 6.1 "Численность населения Республики Бурятия в разрезе районов (погрешность 50 человек)". Эх хувилбараас архивласан: 2016-03-05. Татаж авсан: 2015-06-02.
  7. ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named хүнам2014
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Ах_аймаг&oldid=798306"-с авсан