Jump to content

Орос-Украины дайн

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Энд 2014 онд эхлэсэн дайны талаар өгүүлнэ. 2022 оны 2 сарын 24-нд Оросоос Украин руу хийсэн довтолгооны талаар эндээс уншина уу.
Орос-Украины дайн
Хамаарах дайн: Зөвлөлтийн дараах дайнууд

26 October 2022 оны 10 сарын 26-ны байдлаар
       Украины мэдэлд
       Оросын эзлэсэн
Огноо2014 оны 2 сарын 20 – одоо
Байршил
Украин, Орос
Төлөв Дайтаж буй
Нутаг дэвсгэрийн
өөрчлөлт

2014 оны хооронд 2022:

2022 оноос хойш:

  • Орос Украиныг эзлэх довтолгоог эхлүүлсэн
  • Оросын тал Укрианы зүүн, өмнөд 4 мужийг нэгтгэсэн тогтоол гаргасан
Байлдагч талууд
 Украин  Орос
Бүгд Найрамдах Донекц Ард Улс (2014–2022)
Бүгд Найрамдах Луканск Ард Улс (2014–2022)

Дэмжиж буй:

 Беларусь (2022 оноос)
Командлагч болон удирдагчид
Хохирол
  • 4,619 нас барсан[1][2]
  • 9,700–10,700 шархадсан[3]
  • 70 алга болсон[4]
  • 2,768 баригдсан[5][6][7]
  • 300+ T-64 танк[8]
  • 5,768 нас барсан[3][9]
  • 12,700–13,700 шархадсан[3]
Иргэд:
3,393 нас барсан (2021 оны 9 сар)[10]
7,000–9,000 шархадсан (2021 оны 2 сар)[3]

Орос-Украины дайн (Украин: Російсько-українська війна, Орос: Российско-украинская война) нь Орос, Украины хооронд 2014 оны 2 сараас хойш үргэлжилж байгаа дайн юм. 2013-2014 оны туршид үргэлжилсэн Украины Евромайдан эсэргүүцлийн хөдөлгөөний төгсгөлд болсон Майдан хувьсгалаар Украины ерөнхийлөгч болон засгийн газрыг огцруулжээ. Энэ үйл явдлыг залгуулаад Орос Крымыг эзэлж өөртөө нэгтгэсэн бөгөөд Украины Оростой хил залгаа Донбас дахь салан тусгаарлах үзэлтнүүдэд цэрэг зэвсгийн дэмжлэг үзүүлж эхлэсэн. 2014 оноос 8 жилийн туршид ийнхүү хэд хэдэн сөргөлдөөн гарч улс төрийн хувьд хурцадмал байдалтай байсан ба 2021 оноос Украины хил дагуу Оросын цэрэг зэвсгийн бөөгнөрөл үүсч, 2022 оны 2 сарын 24-нөөс Оросын зэвсэгт хүчин Украин руу довтолжээ.

2014 оны 2 сарын 22-нд огцрохоосоо өмнө Украины ерөнхийлөгч Виктор Янукович "Европын Холбоо-Украины хоорондын холбооны гэрээ"-нээс татгалзаж, Оросын Евразийн эдийн засгийн холбоотой хамтарч ажиллах шийдвэр гаргаснаар Украины зүүн, өмнөд хэсгүүдэд Оросыг дэмжсэн үймээн гарч эхлэжээ. Үүний зэрэгцээ аливаа цэргийн тэмдэглэгээгүй Оросын цэргүүд Крымын хойг руу нэвтэрч, стратегийн ач холбогдолтой байршил, дэд бүтцийн объект, засгийн газрын барилгуудыг мэдэлдээ авчээ. 2014 оны 3 сарын 16-нд Крымыг Оростой нэгтгэх зорилгоор тус мужид санал асуулгыг маргаантайгаар явуулж хоёр өдрийн дараа Оростой нэгтгэжээ. 2014 оны 4 сард Бүгд Найрамдах Донецк Ард Улс (Донецкт), Бүгд Найрамдах Луганск Ард Улсыг (Луганскт) зүүн Украин дахь салан тусгаарлах үзэлтнүүд Оросын улс төрч, цэргийн дэмжлэгтэйгээр байгуулж салан тусгаарласнаа мэдэгджээ.[11]

2014 оны 8 сард Оросын талаас тэмдэглэгээгүй цэргийн автомашинууд Украины талд буюу Донбасст нэвтэрч оржээ.[12] Оросын талаас оролцоог үгүйсгэсэн ч Донбасс дахь дайнд Орос цэргүүд оролцож, цэрэг зэвсгийн нөөц бэлтгэж байсныг илрүүлсэн.[11] 2015 оны 2 сард дайныг зогсоох зорилгоор эхлүүлсэн Минскийн гэрээнд Орос, Украины талаас гарын үсэг зурсан ч хэд хэдэн маргааны улмаас зааврууд нь бүрэн хэрэгжээгүй. Дайн зогсонги байдалтай байсаар 2019 оны 7 сар гэхэд Украины нутаг зэвсгэрийн 7 хувийг эзлэсэн гэж Укрианы засгийн газраас мэдээлжээ.[13] 2022 оны 9 сар гэхэд Украины 18 хувийг Орос эзлэжээ.[14]

2021 оны эхэнд болон 2021 оны сүүлээс 2022 оны 2 сар хүртэл Оросын тал Украинтай хил ойролцоо өөрийн болон Беларусын нутаг дэвсгэрт цэрэг зэвсгийн бөөгнөрөл үүсгэж, НАТО гэх мэт ажиглагчдын анхаарал шүүмжлэлд өртжээ. Энэ үеэр Оросын ерөнхийлөгч Владимир Путин НАТО-гийн өргөжилтийг шүүмжилж, Украиныг гишүүнээ болгохыг хориглох шаардлага тавьж, Украиныг хуурамч улс ба Оросын салшгүй хэсэг хэмээх үзлийг илэрхийлж байжээ.[15] 2022 оны 2 сарын 21-нд Оросын тал Донекц, Луганск дахь салан тусгаар улсуудыг хүлээн зөвшөөрч, цэргээ явуулжээ. Үүнээс 3 хоногийн дараа "Цэргийн тусгай ажиллагаа" нэрийдлээр Украиныг эзлэхээр довтолжээ.

Дайныг олон улсаас (ялангуяа барууны орнууд ба аж ахуйн нэгжүүд) шүүмжилсэн бөгөөд Украинд цэрэг зэвсэг, тусламж явуулахаас гадна Орос, Беларусьт эдийн засгийн санкцын арга хэмжээг авсан.[16]

Эшлэл

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. ↑ [Herman Shapovalenko, Yevhen Vorokh, Yuriy Hirchenko "Memorial Book to the Fallen"] (украин хэлээр). Татаж авсан: 31 January 2015. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  2. ↑ [memorybook.org.ua "Книга пам'яті загиблих"]. Татаж авсан: 3 February 2022. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "ООН підрахувала кількість жертв бойових дій на Донбасі". Radio Liberty. 19 February 2021. Татаж авсан: 19 February 2021.
  4. ↑ "UNIAN: 70 missing soldiers officially reported over years of war in Donbas". Ukrainian Independent Information Agency. 6 September 2019. Татаж авсан: 6 September 2019.
  5. ↑ "Militants held in captivity 180 Ukrainian servicemen". Эх хувилбараас архивласан: 2 April 2015. Татаж авсан: 16 March 2015.
  6. ↑ Isaac Webb (22 April 2015). "An Eye for an Eye: Ukraine's POW Problem". The Moscow Times. Архивласан огноо 18 May 2015. Татаж авсан: 25 April 2015.
  7. ↑ "Donbas rebels still hold 300 Ukraine army servicemen and civilians prisoners". zik.ua. 2 May 2015. Эх хувилбараас архивласан: 26 Арван нэгдүгээр сар 2020. Татаж авсан: 31 Аравдугаар сар 2022. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  8. ↑ "В жертву "Оплотам": Почему тормозит модернизация Т-64". www.depo.ua.
  9. ↑ "The overview of the current social and humanitarian situation in the territory of the Donetsk People's Republic as a result of hostilities between 23 and 29 January 2021". Human rights Ombudsman in the Donetsk People's Republic. Татаж авсан: 3 February 2022.
  10. ↑ "Conflict-related civilian casualties in Ukraine" (PDF).
  11. ↑ 11.0 11.1 Galeotti, Mark (2019). Armies of Russia's War in Ukraine. Elite 228. Oxford: Osprey Publishing. pp. 31–32. ISBN 9781472833440.
  12. ↑ Aid convoy stops short of border as Russian military vehicles enter Ukraine: Armoured personnel carriers and support vehicles cross the border, while the 280-truck convoy comes to a halt separately, Shaun Walker, The Guardian, 15 August 2014
  13. ↑ "Speakers Urge Peaceful Settlement to Conflict in Ukraine, Underline Support for Sovereignty, Territorial Integrity of Crimea, Donbas Region", UN Press, 2019-02-20, Татаж авсан: 2022-10-05
  14. ↑ Faulconbridge, Guy; Light, Felix (5 October 2022). "Kremlin says annexation and retreat are not a contradiction amid Ukrainian successes". Reuters. Татаж авсан: 15 October 2022.
  15. ↑ Perrigo, Billy (22 February 2022). "How Putin's Denial of Ukraine's Statehood Rewrites History". Time. Татаж авсан: 28 February 2022.
  16. ↑ Overland, Indra; Fjaertoft, Daniel (2015). "Financial Sanctions Impact Russian Oil, Equipment Export Ban's Effects Limited". Oil and Gas Journal. 113 (8): 66–72.
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Орос-Украины_дайн&oldid=743549"-с авсан