Богд сум (Өвөрхангай)
 Монгол улсын  Өвөрхангай аймгийн Богд сум |
|
|---|---|
 |
|
| 10,155 км² | (1/19) газар нутагт |
| 2011 онд | 1,407 өрхийн (6/19) |
| 5,346 хүн | (6/19) оршин сууж байв.[1] |
| Дотроо | Өлзийт хошуу, Хөөвөр, Баян төхөм, Гүн-Ус, Далан, Ялаатай, Ховд гэх долоон багтай. |
| 2011 оны | төсөвт 80.4 сая ₮ (7/19) оруулж, |
| мөн ондоо | 1,319 сая ₮ (6/19) заржээ.[1] |
| 2011 оны | 218,475 толгой мал (1/19) нь |
| нэг хүнд | ноогдвол 40.9 (_/19) болно.[1] |
| 1924 онд | үүсэн байгуулагдсан |
| Эргэн тойрондоо | Өвөрхангайн Баруунбаян-Улаан, Гучин-Ус, Төгрөг, Өмнөговийн Булган, Сэврэй, Баянхонгорын Баянлиг, Богд гэсэн долоон сумтай хаяа залгадаг. |
- Богд сум холбоосыг дарж адил нэрт зүйлсээс ялган таниарай.
Монгол улсын Өвөрхангай аймгийн харьяаны арван есөн сумын нэгийг Богд сум гэнэ. Өвөрхангай аймгийн Богд сум нь 1924 онд байгуулагдсан. Хуучнаар Сайн ноён хан аймгийн Ханхөгшин хошуу, Өлзийт хошуу, Хөөвөр, Баяндөхөм, Гүн-ус, Далан, Ялаатай, Ховд гэсэн 7 багийн нийт 1385 өрхийн 5266 хүн амьдардаг.
Хүн амын тоогоор аймгийн хэмжээнд 3 дугаарт, газар нутгийн хэмжээгээрээ 1-д ордог /Аймгийн төвийг оролцуулахгүйгээр хамгийн алслагдсан сум юм.
Газар зүйн байршил[засварлах | кодоор засварлах]
Улсын нийслэлээс баруун урагш 646 км, аймгийн төв Арвайхээр хотоос урагш 197 км (хамгийн алс сум нь) зайд оршдог.[1]
Тус сум нь Өмнөговь аймгийн Булган сум (Өмнөговь), Мандал-овоо, Сэврэй, Баянхонгор аймгийн Баянлиг, Богд, өөрийн аймгийн Баруунбаян-Улаан, Төгрөг, Гучин-Ус сумдтай хиллэдэг.
Сумын онцлог[засварлах | кодоор засварлах]
Тус сум нь говь хээрийн бүсэд хамрагддаг. Хамгийн алслагдсан, хүн ам олонтой, дэд бүтэц муу хөгжсөн томоохон үйлдвэр үйлчилгээний газар байхгүй орон нутгаас орох орлогын эх үүсвэр байхгүй зэрэг шалтгааны улмаас хойшид бодлогоор хөгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай. Давуу тал нь иргэдийн амьжиргааны эх үүсвэр болсон мал сүргийн тоо толгой жил тутам өсч, түүний дотор тэмээ болон ямаан сүргийн нийт малд эзлэх хувийн жин нэмэгдэж түүнээс ашиглах ашиг шим үр өгөөжийг малчид бодитойгоор хүртэснээр сүүлийн жилүүдэд иргэдийн амьжиргааны түвшин харьцангуй дээшилж байгаагаас гадна малчид иргэдийн худалдан авах чадвар сайжирч байгаа сайн тал байна. Сумын нутаг дэвсгэрт буй байгалийн үзэсгэлэнт газар, монгол ахуй, уламжлалыг сурталчлах түгээн дэлгэрүүлэх зорилгоор орон нутгийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх бодлого барин ажиллаж сүүлийн жилүүдэд үр дүнгээ өгч байна.
Байгаль, газарзүйн онцлог[засварлах | кодоор засварлах]
Газарзүйн онцлог.
Далайн түвшнээс дээш 2376-3025 м өргөгдсөн Монгол Алтайн нурууны үргэлжлэлд багтдаг.
Газар хөдлөлийн эрчим 6-8 балл.
Сумын нутаг дэвсгэр нь Арц, Богдын уулархаг нурууд, гүвээ толгод, хээр тал, элсэн манхан хосолсон мал аж ахуй болон газар тариалан эрхлэхэд тохиромжтой.
| Үзүүлэлт | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|
| Байнгын хүн амын тоо | 5,193 | ▲5,342 | ▲5,413 | ▼5,363 | ▼5,346 |
| Өрхийн тоо | 1,327 | ▲1,355 | ▲1,407 | ▬ 1,407 | ▬ 1,407 |
| Малчин өрхийн тоо | 1,119 | ▼1,058 | ▲1,088 | ▼1,047 | ▼1,031 |
| - Цахилгаантай | 766 | ▲934 | ▲943 | ▼824 | ▲835 |
| Малын тоо | 218,072 | ▲245,319 | ▲281,995 | ▼178,658 | ▲218,475 |
| - Тэмээ | 3,804 | ▲4,080 | ▲4,618 | ▲5,070 | ▲5,473 |
| - Адуу | 6,286 | ▲7,083 | ▲7,881 | ▼6,234 | ▲7,197 |
| - Үхэр | 1,720 | ▲1,883 | ▲2,155 | ▼1,785 | ▲1,986 |
| - Хонь | 49,669 | ▲53,672 | ▲61,921 | ▼40,521 | ▲47,002 |
| - Ямаа | 156,593 | ▲ 178,601 | ▲205,420 | ▼125,048 | ▲156,817 |
Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Өвөрхангай аймгийн Статистикийн хэлтэс. Өвөрхангай аймгийн статистикийн эмхтгэл - 2011. Арвайхээр хот 2012-01-12.
- ↑ Өвөрхангай аймгийн Статистикийн хэлтэс. Сумдын эдийн засаг, нийгмийн үзүүлэлтүүд /сүүлийн 5 жилд/. Арвайхээр 2012 он
Баруунбаян-Улаан сум | Бат-Өлзий сум | Баянгол сум | Баян-Өндөр сум | Богд сум | Бүрд сум | Гучин-Ус сум | Есөнзүйл сум | Зүүнбаян-Улаан сум | Нарийнтээл сум | Өлзийт сум | Сант сум | Тарагт сум | Төгрөг сум | Уянга сум | Хайрхандулаан сум | Хархорин сум | Хужирт сум
Аймгийн төв: Арвайхээр хот