Хойд Каролина

Умард Каролина мужийн далбаа

Хойд Каролина (англи. North Carolina, дуудлага: [ˌnɔrθ ˌkærəˈlaɪnə], Норт Каролайн) — АНУ-ын зүүн хэсэгт орших муж. Нийсэл хот нь Роли. Мужийн хүн ам нь — 10 453 948 (2020).

Түүх

Уугуул Америкийн олон овог аймгууд, тэр дундаа Чероки (англи. Cherokee) нар амьдардаг байсан Умард Каролина нь Британичуудын колоничлохыг оролдсон анхны Америкийн нутаг дэвсгэр байв. Английн алдарт ордны зүтгэлтэн, адал явдалт, яруу найрагч Сэр Уолтер Рэйли (Рэли) 1580-аад оны сүүлээр муж улсын нийслэлээ нэрлэсэн бөгөөд орчин үеийн Умард Каролинагийн эрэгт хоёр колони байгуулж байсан ч оролдлого нь амжилтгүй болсон юм.

"Каролина" нэр нь анх 1629 онд Английн хааны Дүрэмд тэмдэглэгдсэн байсан бөгөөд хаан Чарльз I (латин: Carolus) нэрнээс гаралтай ажээ. Энэ нэрийг 1663, 1665 оны Дүрэмд дахин давтан гарсан байдаг. 17-р зууны эцэс гэхэд мужийн нутаг дэвсгэр дээр хэд хэдэн байнгын суурингууд бий болсон бөгөөд үүнд Өмнөд Каролина, Теннесси мужууд багтаж, Каролина мужийг бүрдүүлжээ. 1705 онд англи Жон Лоусон Памлико голын эрэг дээр газар худалдаж авч, Хойд Каролинагийн анхны Бат хотыг байгуулахад оролцож байжээ. Англид буцаж ирснийхээ дараа тэрээр "Каролин руу шинэ аялал" номоо хэвлүүлсэн нь колони руу олон цагаачдыг татахад нэмэр болсон байна. 1712 онд Хойд Каролина мужийг тусгай дэд захирагч удирдаж эхлэв. Арван долоон жилийн дараа энэ нь хааны колони статустай болж Хойд Каролина муж байгуулагдсан. 1776 оны 4-р сард Хойд Каролина нь Британийн эзэмшилээс татгалзаж тусгаар тогтнолын төлөө санал өгөхөөр Тивийн Конгресст төлөөлөгч илгээсэн анхны колони болж байжээ.

1860 онд Хойд Каролина нь 1 сая хүрэхгүй хүн амтай боолын муж байв. Хүн амын гуравны нэг нь боолууд байсан бөгөөд мужид 30,000 орчим чөлөөт хар арьстнууд амьдардаг байжээ. Иргэний дайнд Умард эсвэл Өмнөдийг дэмжих эсэх талаар бага зэрэг санал хуваагдсан Умард Каролина нь 1861 онд Холбооноос тусгаарлагдсан сүүлчийн муж байсан.

20-р зуунд Хойд Каролина нь хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэрийн салбарт тэргүүлэгч болсон. 1990-ээд оны эхээр тус улсын аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн голчлон нэхмэл эдлэл, химийн бодис, цахилгаан тоног төхөөрөмж, цаас, цаасан бүтээгдэхүүн улсын хэмжээнд наймдугаарт жагссан. Умард Каролинагийн хамгийн анхны орлогын эх үүсвэрүүдийн нэг тамхи нь орон нутгийн эдийн засагт амин чухал хэвээр байжээ.

Төрийн байгуулалт

Хууль тогтоох байгууллага нь Сенат, Төлөөлөгчдийн танхимаас бүрдсэн Ерөнхий Ассамблей юм. Сенат нь 50 гишүүнээс бүрддэг бөгөөд гишүүдээсээ Сенатын Ерөнхийлөгч Про Темийг сонгодог. Төлөөлөгчдийн танхим нь 120 гишүүнээс бүрддэг бөгөөд тэд дотроос Ассамблейн дарга, Тэмперийг дэмжсэн спикерийг сонгодог.

Гүйцэтгэх эрх мэдлийг Төрийн зөвлөл, Засгийн газар хэрэгжүүлдэг. Төрийн зөвлөл нь Умард Каролина мужийн захирагч, мужийн дэд захирагч, Төрийн нарийн бичгийн дарга, Ерөнхий прокурор, Улсын санхүүчээс бүрддэг. Иргэдээс 4 жилийн хугацаатай сонгогдсон Төрийн санхүү, Улсын аудитор, Хөдөө аж ахуйн комиссар, Даатгалын комиссар, Хөдөлмөрийн комиссар, Төрийн боловсролын ахлах ахлагч ажилладаг. Засгийн газар нь Умард Каролина мужийн амбан захирагчийн томилдог 10 нарийн бичгийн дарга нараас бүрддэг байна.

Дээд шүүх - Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч, 5 туслах шүүгчээс бүрдэнэ. Ерөнхий шүүгч, 14 шүүгчийн бүрэлдэхүүнтэй Давж заалдах шатны шүүх байдаг.