Василий Чуйков

Василий Чуйков
1900 оны 1 сарын 31 – 1982 оны 3 сарын 18
В.И.Чуйков Зөвлөлт Холбоот Улсын Маршал В.И.Чуйков
Төрсөн газар	Оросын эзэнт гүрэн,Тула муж,
Нас барсан газар	Зөвлөлт Холбоот Улс, Москва
Эх орон	Оросын эзэнт гүрэн (1914-1917) Зөвлөлт Холбоот Улс (1917-1982)
Ажиллагаа/салбар	явган цэрэг
Албан үүргийн он жилүүд	1918-1982
Цол	Зөвлөлт Холбоот Улсын Маршал
Нэгж	Зөвлөлтийн арми
Тулалдаанууд/дайнууд	Оросын Иргэний дайн Хятад-Японы дайн Зөвлөлт-Финнийн дайн Дэлхийн II дайн

Василий Иванович Чуйков нь ЗХУ-ын маршал, ЗХУ-ын хошой баатар хүн юм.

Намтар

Василий Чуйков нь 1900 онд Оросын Хаант Улсын Москва мужийн Серебрянная пруды тосгонд төрсөн байна. Оросын Иргэний дайнд Улаан Армид элсэн оролцож олон удаагийн тулалдаанд оролцсон бөгөөд хэд хэдэн удаа шархдаж байжээ.1921 оны 7-р сараас 1922 оны 1-р сар хүртэл - 4-р байлдааны секторын дарга, Смоленск мужийн Велиж хотын гарнизоны дарга, 1922 оны 1-р сараас дахин полк командлагч.

1925 онд тэрээр Улаан армийн М.В.Фрунзегийн нэрэмжит цэргийн академийг, 1927 онд тус академийн дорно дахины факультетийг төгссөн [6]. 1926 онд тэрээр дипломат шуудангийн албан тушаалд халхавчлан Хятадад анх удаа айлчилж, Харбин, Мукден, Дайрен, Тяньжин, Бээжинд айлчилжээ [7].

1925 онд тэрээр амралтаараа ирсэн төрөлх Серебряные Прудыдаа 1926 онд түүний эхнэр болсон Валентина Павловатай танилцаж, бүх насаараа хамт амьдрах болно.

1927 оны 11-р сараас - Москвагийн цэргийн тойргийн штабын хэлтсийн даргын туслах.

1928 оны 1-р сараас - Хятадад цэргийн зөвлөх. 1929 оны 9-р сараас - Улаан тугийн Алс Дорнодын тусгай армийн штабын хэлтсийн дарга В.К. Блюхер 1929 оны 11-р сарын 20-нд Манжуур хотод Хятадын цэргийн бүлэглэлийг бууж өгөх тухай хэлэлцээнд оролцон ЗБНХУ-ын мөргөлдөөнд оролцов. 1932 оны 8-р сараас Тагнуулын команд штабын ахисан түвшний курсын дарга. Англи хэлний тодорхой түвшний мэдлэгтэй байсан[8].

Тэрээр И.В.-ийн нэрэмжит Улаан армийн Цэргийн механикжуулалт, моторжуулалтын академийн академийн курс төгссөн. 1936 онд Сталин. 1936 оны 12-р сараас - 4-р механикжсан бригадын командлагч (Бобруйск хотын Киселеевичи хот), 1938 оны 4-р сараас - 5-р бууны корпусын командлагч, 1938 оны 6-р сараас - Беларусийн цэргийн тойрог дахь Бобруйскийн армийн бүлгийн командлагч. 1939 оны 9-р сард армийн бүлгийг 4-р арми болгон өөрчилсөн бөгөөд Чуйков түүнийг удирдаж, Улаан армийн Польшийн кампанит ажилд оролцов.

1938 оны 10-р сарын 7-нд ЗХУ-ын Батлан хамгаалахын ардын комиссарын дэргэдэх Цэргийн зөвлөлийн гишүүнээр батлав [9]. 1939 оны 12-р сард тэрээр Хойд Карелийн нутагт 1939-1940 оны Зөвлөлт-Финландын дайнд тулалдаж байсан 9-р армийн командлагчийн албан тушаалд томилогдов. Суомуссалмигийн тулалдаанд удахгүй ялагдсаны улмаас хасагдсан М.П.Духановыг сольсон бөгөөд үүний үр дүнд Финландын гурван дэглэм Улаан армийн винтовын хоёр дивизийг бүсэлж, ялав.

1940 оны 3-р сараас 12-р сар хүртэл Баруун цэргийн тусгай тойргийн 4-р армийг дахин командлав.

1940 оны 12-р сараас 1942 оны хооронд В.И.Чуйков Хятад дахь цэргийн атташе, Хятадын армийн ерөнхий командлагч Чан Кайшигийн цэргийн ахлах зөвлөх[10] албыг хашиж байв. Тухайн үед Хятад улс Японы түрэмгийлэгчдийн эсрэг дайн хийж байсан бөгөөд тус улсын төв бүс нутаг, Манжуур, Хятадын хэд хэдэн хотыг эзлэн авч чадсан юм. Энэ хугацаанд Японы армийн эсрэг хэд хэдэн цэргийн ажиллагаа явуулсан. Үүний зэрэгцээ Чуйков маш хэцүү даалгавартай тулгарсан - Хятадад өөрөө Хятадын Коммунист Нам (Мао Зэдун) ба Гоминданы (Чан Кайши) цэргүүдийн хооронд цэргийн ажиллагаа явагдаж байх үед Япончуудын эсрэг тэмцэлд нэгдсэн фронтыг хадгалах шаардлагатай байсан бөгөөд энэ нь үндсэндээ иргэний дайн байв. В.И.Чуйковын ачаар ЗХУ-ын Алс Дорнодын хилийг Японы түрэмгийллээс хамгаалсан хүчирхэг фронт байгуулагдаж эхэлсэн цэрэг-улс төрийн ийм хүнд нөхцөлд Хятад дахь урсгалыг эргүүлж чадсан юм.

Аугаа эх орны дайн эхэлснээр тэрээр командлалд удаа дараа илтгэл тавьж, түүнийг Хятадаас эргүүлэн татаж, фронт руу, идэвхтэй армид илгээхийг хүссэн.

Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Чуйков нь Сталинградын тулалдааны үед онц гарамгай гавъяа байгуулсан 62-р армийг командлан Паулюсийн германы 6-р армиас Сталинград хотыг хамгаалж чадсан байна. Тэрээр дайн дуустал 8-р гвардийн арми болсон 62-р армиа командлан оролцсон бөгөөд Польшийг чөлөөлөх, Висла-Одерын давшилт, Берлинийг эзлэх тулалдаануудад армиа чадамгай удирдан ялалтанд хүргэжээ. Хятадаас дэслэгч генерал Василий Иванович Чуйковыг Сталинград руу илгээх арми байгуулж байсан Тула руу илгээв. 1942 оны 5-р сараас Аугаа эх орны дайнд (1941-1945) оролцсон. Тэрээр 1-р нөөцийн армийн командлагчаар томилогдсон (1942 оны 7-р сарын 10-нд 64-р арми болж өөрчлөгдсөн).

7-р сарын 22-ноос тэрээр идэвхтэй армид, 64-р армийн командлагч байв. 1942 оны 8-р сарын 4-нд Сталинградын фронтын командлагч В.Н.Гордовын тушаалаар армийн командлалаас чөлөөлөгдөж, 64-р армийн шуурхай бүлгийн командлагчаар томилогдов. Тэрээр Сталинград руу алсын зайд хамгаалалтын тулалдаанд оролцсон.

62-р армийн командлагч, дэслэгч генерал Василий Иванович Чуйковын байлдааны шинж чанар (1942 оны 11-р сарын 8). 1942 оны 9-р сарын 12-ноос Улаан армийн 62-р армийн командлагч. В.И.Чуйковт Сталинградыг ямар ч үнээр хамаагүй хамгаалах үүрэг өгсөн. Чуйковыг шийдэмгий, тууштай, эр зориг, өргөн цар хүрээтэй үйл ажиллагааны хэтийн төлөв, өндөр хариуцлага, үүргээ ухамсарлах зэрэг эерэг чанаруудтай гэж фронтын командлал үзэж байв[11]. Чуйковын удирдсан арми Ижил мөрний эрэг дээрх тусгаарлагдсан гүүрэн дээр тулалдаж, бүрэн сүйрсэн хотын гудамжны тулалдаанд Сталинградыг зургаан сарын турш баатарлаг хамгаалснаараа алдартай болсон.

Хамгаалалтын ажиллагааны төгсгөлд армийн цэргүүд Сталинградын тракторын заводын хойд хэсэг, Баррикадын үйлдвэр, Красный Октябрийн үйлдвэрийн бие даасан цехүүд, хотын төвийн хэд хэдэн блокуудыг эзэлжээ.

Сталинградад В.И.Чуйков ойрын тулааны тактикийг нэвтрүүлэв. Зөвлөлт ба Германы траншейнууд гранат шидэх зайд байрладаг. Энэ нь Германы нисэх хүчин, их бууны хувьд хүнд хэцүү болгодог, учир нь тэд зүгээр л өөрсдийнхөө цохилтоос айдаг. Танкийн цэргийн генерал Фридрих Паулусын удирдлаган дор Вермахтын 6-р хээрийн арми хүн хүчний хувьд давуу талтай байсан ч Зөвлөлтийн цэргүүд ихэвчлэн шөнийн цагаар байнга довтолж байна. Энэ нь өдрийн турш орхисон байрлалыг эргүүлэн авах боломжтой болгодог. Улаан армийн хувьд Сталинград дахь тулалдаан нь хотын анхны ноцтой тулаан байв. В.И.Чуйковын нэр мөн тусгай дайралтын бүлгүүд бий болсонтой холбоотой. Тэд хамгийн түрүүнд байшин руу гэнэт нэвтэрч, газар доорх харилцаа холбоог ашиглан хөдөлгөөнд оролцов. Орон сууцны барилгууд (жишээлбэл, Павловын байшин), цехийн балгас, хонгил нь үл тэвчих баазууд болж, хамгаалагчид өөрсдийгөө хамгаалаад зогсохгүй сөрөг довтолгоонд оров[12]. Германчууд хэзээ, хамгийн гол нь эсрэг довтолгоог хаана хүлээж байгааг ойлгоогүй. Хожим нь энэ туршлага нь Берлинийг эзлэн авах үеэр (1945 оны 4-р сарын 16 - 5-р сарын 2) В.И.Чуйковт хэрэг болсон. Түүнийг "Дайрагч генерал"[13][14] гэж нэрлэсэн нь учир дутагдалтай.

Сталинградыг хамгаалах хамгийн эгзэгтэй үед В.И.Чуйковын цэргүүд тасралтгүй тулалдааныг тэсвэрлээд зогсохгүй Сталинградын тулалдааны эцсийн шатанд (1942 оны 7-р сарын 17 - 1943 оны 2-р сарын 2) Германы цэргийг ялахад идэвхтэй оролцов. Сталинградын хамгаалалт 200 аймшигтай, цуст өдөр, шөнө үргэлжилсэн.

Бие бүрэлдэхүүнийнхээ хосгүй баатарлаг байдал, эр зоригийн төлөө 1943 оны 4-р сард 62-р арми "Харуул" хэмээх хүндэт цолыг хүртэж, 8-р харуулын арми гэж алдаршжээ. В.И.Чуйков өөрөө Сталинградыг хамгаалсны төлөө ЗХУ-ын баатар цолонд нэр дэвшсэн боловч эцсийн мөчид нэрийг нь өөрчилж Суворовын 1-р зэргийн одонгоор шагнасан[15].

В.И.Чуйков дайны сүүлчийн өдрийг хүртэл 8-р гвардийн армийн толгойд тулалдаж байв. Баруун өмнөд, өмнөд, 1-р Беларусийн фронтуудын нэг хэсэг болох 8-р гвардийн арми Изюм-Барвенково, Донбассын ажиллагаанд, Днепр, Никополь-Кривой Рог, Березнеговато-Снигиревская, Одесса, Беларусь, Берлин-О-ын эцсийн шатанд Берлин-О-ын төлөөх тулалдаанд амжилттай оролцов. довтолгооны ажиллагаа. Беларусийн 1-р фронтын үндсэн чиглэлд ажиллаж байсан Берлиний довтолгооны ажиллагааны үеэр (1945 оны 4-р сарын 16-аас 5-р сарын 2) В.И.Чуйковын харуулууд Зееловын өндөрлөгт дайсны хүчтэй хамгаалалтыг сэтлэн Берлин хотын төлөө амжилттай тулалдаж байв. Сталинградын тулалдаанд арвин туршлагатай ЗХУ-ын хоёр удаагийн баатар, хурандаа генерал В.И.Чуйковын удирдлага дор 8-р гвардийн армийн цэргүүд Берлинд гудамжны тулалдаанд бусад ангиудын цэргүүдтэй хамтран чадварлаг тулалдаж, Берлиний гарнизоныг хурдан ялж, бууж өгөхөд хүргэв[15]. 1945 оны 5-р сарын 2-нд В.И.Чуйковын командын байранд Берлиний гарнизоны дарга генерал Вайдлинг Германы цэргүүдийг бууж өгөх тухай гарын үсэг зурж, гарнизоны үлдэгдэлтэй хамт бууж өгчээ.

Армийн командлагч В.И. Чуйков Аугаа эх орны дайны үеэр Украины баруун эргийн нутаг дэвсгэрийг чөлөөлөхөд гарамгай амжилт гаргасан, Висла-Одерийн довтолгоонд оролцсон амжилтаараа (1945 оны 1-р сарын 12 - 2-р сарын 3) - Познань хотыг довтолж, ээлсэний төлөө хоёр удаа Зөвлөлт Холбоот Улсын баатар цолоор шагнагджээ.

Аугаа их эх орны дайны үеэр цэргийн алба хааж байхдаа В.И.Чуйков үргэлж фронтод байсан бөгөөд тэнд дайсны алдааг аль болох хурдан хариу үйлдэл үзүүлж, дайсны довтолгоо, жигүүрийг ил гаргахад өчүүхэн төдий ч бүтэлгүйтсэн тохиолдолд тэр даруй сөрөг довтолгоонд орж чадна гэдэгт итгэдэг байв. Армийн командлагчийн гол давуу тал бол хурд, шуурхай байдал байв. Түүний хувьд нэн тэргүүний зүйл бол дайсантай ойр байх, түүнтэй үргэлж холбогдох, түүнтэй уулзах хүсэл байв. Нэгэн өдөр Чуйков Сталинградын дээгүүр байрлалууд дээгүүр нисч байх үед түүний онгоцыг Германы Юнкерс буудаж, шууд утгаараа хоёр хувааж, командлагч өөрөө гайхамшигтайгаар амьд үлджээ. Беларусийн ажиллагааны эцсийн шатанд 8-р харуулын армийн цэргүүд Висла (Магнушевскийн гүүрэн гарц) дээрх стратегийн чухал гүүрэн гарцыг барьж, өргөжүүлэв. Дайны дараа Герман дахь Зөвлөлтийн цэргийн бүлэглэлийн командлагч, Батлан хамгаалах яамны орлогч сайд, Зөвлөлтийн Зэвсэгт хүчний Хуурай замын цэргийн ерөнхий командлагч зэрэг цэргийн удирдах албан тушаалуудад ажиллаж байгаад тэтгэвэрт гарсан байна. 1982 онд Москвад нас барсан бөгөөд өөрийн хүсэлтээр Волгоград хотод 62-р армийн дайчдын булшинд оршуулсан байна.