Jump to content

Делавэр

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Делавар-с чиглүүлэгдэв)
Делавэр Муж Улс
State of Delaware
Делавэр муж улсын далбаа Делавэр муж улсын сүлд
Далбаа Сүлд
Хоч(нууд): The First State (Анхны муж улс
Делавэр муж улсыг тодруулсан АНУ-ын газрын зураг
Делавэр муж улсыг тодруулсан АНУ-ын газрын зураг
Албан ёсны хэл байхгүй[1]
Нийслэл Довер
Хамгийн том хот Вилмингтон
Нутаг дэвсгэр  АНУ-д 49-д орно
 - Нийт 6,452 км²
 - Өргөн 48 км
 - Урт 154 км
 - Усны эзлэх % 21.5
 - Өргөрөг 75° 3′ W - 75° 47′ W
 - Уртраг 38° 27′ N - 39° 50′ N
Хүн ам  АНУ-д 45-д орно
 - Нийт 864,764 (2007 оны тооцоо)[2]
 - Нягтшил 170.87/км²
АНУ-д 6-д орно
 - Дундаж орлого  $50,152 (12)
Өндөр  
 - Хамгийн өндөр цэг Эбрайт Азимутын ойр[3]
136.5 м
 - Дундаж 18 м
 - Хамгийн нам цэг Атлантын Далай[4]
0 м
АНУ-д нэгдсэн  1787 оны арванхоёрдугаар сарын 7 (1)
Амбан захирагч Рут Энн Миннер (АН)
Дэд захирагч Жон Си. Карний, Бага (АН)
АНУ-ын сенатчид Жөү Биден (АН)
Томас Р. Карпер (АН)
Конгрессын төлөөлөгчид Майкл Касл(БНН) (Жагсаалт)
Цагийн бүс Дорнод: UTC-5/-4
Товчлолууд DE Del. US-DE
Вэбсайт delaware.gov

Делавэр (Англи: Delaware) нь Америкийн Нэгдсэн Улсын Дундад Атлантын бүсэд Атлантын Далайн эрэгт орших АНУ-ын нэгэн муж улс.[5] Тус муж улсын нэр Британийн тайж, Виржиниагийн анхны колонийн захирагч Томас Вэст, 3-р барон Де Ла Варрын нэрээр өдгөөгийн Хэнлопен хошууг анх нэрлэснээс үүдэлтэй.[6]

Делавэр нь Делмарва хойгийн зүүн хэсэгт, Делавэр булан, Чикапийк булангийн хооронд орших бөгөөд нутаг дэвсгэрээр Рөүд-Айлендийн л өмнө сүүлээсээ хоёрт ордог. 2007 оны тооцоогоор Делавэрийн хүн ам улсдаа 45-д орж байсан бол, хүн амын нягтшилаар 6-д орж байв. Хүн амын 60 гаруй хувь нь Нью Касл тойрогт амьдардаг[7]. Делавэр нь гурван тойрогт хуваагдана. Тухайлбал: Нью-Касл, Кент, Сассекс. Өмнөд хоёр тойрог нь хөдөө аж ахуйн тойргууд бол, хойд хэсэг нь тус муж улсыг иргэний эрдэмтэд, инженерийн ажиллах хүчинд эзлэх хувь болон 1000 хүнд ногдох компани, хувь хүнд олгогдсон патентын тоогоор хоёрт ороход нэмэр болсон.[8] Муж улсын эдийн засаг, үйлдвэрийн хөгжлийн түүх нь дэлхийн хамгийн том химийн үйлдвэрүүдийн нэг болох Дюпоны гэр бүлийн нөлөөлөлтэй ойр холбоотой.[9]

Анх XVI зуунд европчууд эргийг нь нээхээс өмнө, Делавэрт уугуул америкчуудын хэд хэдэн бүлэг оршин сууж байсны дотор хойд зүгт Линапе, өмнө зүгт Нантикоке омгийнхон нутаглаж байв. Анх 1631 онд өдгөөгийн Левес хотын ойролцоо орших Зваанендэ дахь голланд худалдаачид энэ нутгийг колоничилсон.[10] Делавэр нь Америкийн хувьсгалд оролцсон анхны 13 муж улсын нэг бөгөөд 1787 оны арванхоёрдугаар сарын 7-нд АНУ-ын Үндсэн хуулийг соёрхон баталсан анхны муж улс болжээ.

Лавлах материал

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. SB 129, if passed (assigned 2007-06-13 to Senate Education Committee), would designate English as the official state language.
  2. http://www.census.gov/popest/states/NST-ann-est.html 2007 Population Estimates
  3. Schenck, William S., Highest Point in Delaware, Delaware Geological Survey, archived from the original on 2008-10-20, Татаж авсан: 2008-07-23
  4. "Elevations and Distances in the United States". U.S Geological Survey. 29 April 2005. Archived from the original on 1 Зургадугаар сар 2008. Татаж авсан: 15 Арван нэгдүгээр сар 2008. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help); Unknown parameter |accessmonthday= ignored (help); Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (help)
  5. While the U.S. Census Bureau designates Delaware as one of the South Atlantic States, many consider it to be a part of the Mid-Atlantic States and/or Northeastern United States. Examples include other U.S. government agencies (such as the Library of Congress, Geological Survey, Environmental Protection Agency, National Park Service, and Department of Energy), and public service organizations (such as Alcoholics Anonymous and Amtrak). Google's categorization scheme includes it in both the Mid-Atlantic and Northeastern regions.
  6. "Delaware". Online Etymology Dictionary. Татаж авсан: 2007-02-24.
  7. http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/voting/011400.html
  8. "The State New Economy Index". The Progressive Policy Institute (PPI). 2002. Archived from the original on 2010-08-29. Татаж авсан: 2008-11-15.
  9. "Delaware Living History". Archived from the original on 2009-05-08. Татаж авсан: 2008-11-15.
  10. "State of Delaware (A brief history)". Archived from the original on 2012-04-02. Татаж авсан: 2008-11-15.