Хөхнуур муж

Хөхнуур муж
Хөхнуур муж
	"Чинхай" хятад ханзаар
Хятад нэр
Хятад хэл	青海
Шуудан	Tsinghai
Шууд утга	"Чинхай (Нуур)"
Пиньинь
Галиглал
Стандарт Хятад хэл
Пиньинь	Qīnghǎi
Бопомофо	ㄑㄧㄥㄏㄞˇ
Гоюй ломацы	Chinghae
Вэйд — Гайлс	ChЗагвар:Wg-aposing1-hai3
IPA	Загвар:IPAc-cmn
Ву
Латинчлал	Tshin平-he上
Хакка
Латинчлал	Tshiâng-hói
Юэ: Кантон
Иелийн латинчлал	Chīnghói
Ютпинь	Cing1hoi2
IPA	Загвар:IPAc-yue
Өмнөд Минь хэл
Хоккиен ПВЖ	Chheng-hái
Tâi-lô	Tsheng-hái
Төвөд нэр
Төвөд	མཚོ་སྔོན་
Вайли
Галиглал
Вайли	mtsho sngon
Монгол нэр
Монголын Кирилл	Хөхнуур
Монгол бичиг	ᠬᠥᠬᠡ; ᠨᠠᠭᠤᠷ
SASM/GNC
Галиглал
SASM/GNC	Köke naɣur
Манж нэр
Манж бичиг	ᡥᡠᡥᡠ; ᠨᠣᠣᡵ
Латинчлал	Huhu Noor
Oirat нэр
Oirat	Kokonur

Хөхнуур

青海
Хөхнуур 青海
Муж
	Чинхай муж
Нэрийн галиглал
• Хятад	青海省 (Qīnghǎi Shěng)
• Товчлол	QH / 青 (пиньинь: Qīng)
	Хөхнуур мужийн байршил
	Солбицол: 35°N 96°E / 35°N 96°EСолбицол: 35°N 96°E / 35°N 96°E
Улс	Хятад
Үгийн гарал	Чинхай нуурын ("хөх/ногоон нуур") нэрнээс гаралтай.
Нийслэл; (ба томоохот хот)	Шинин
Хуваалт; - Аймгийн түвшин; - Хошууны түвшин; - Суурингийн; түвшин	; 8 аймаг; 44 хошуу; 404 суурин ба хороолол
Засаг захиргаа
• Биет	Хөхнуур Мужийн Ардын Их Хурал
• ХКН-ын НБД	Чэнь Ган
• Хурлын дарга	Чэнь Ган
• Захирагч	Вү Шяожүнь
• ХАУТЗЗ-ийн аймгийн дарга	Гөнбө Жаши
• Үндэсний Их Хурлын Төлөөлөл	24 гишүүн
Газар нутаг
• Нийт	720,000 км2 (280,000 бээр2)
• Байр	4-р байр
Хамгийн өндөр цэг (Букадабан Фэн)	6,860 м (22,510 фут)
Хүн ам (2020)
• Нийт	5,923,957
• Байр	31-р байр
• Нягтрал	8.2/км2 (21/бээр2)
• Байр	30-р байр
Хүн ам
• Угсаатны бүрэлдэхүүн	Хятадууд – 54%; Төвөдүүд – 21%; Хотон – 16%; Тү – 4%; Монголчууд – 1.8%; Салар – 1.8%
• Хэл, аялгууд	Жунюань Хятад, Амдо Төвөд, Монгор, Ойрад Монгол, Салар ба Баруун Уйгур хэл
ISO 3166 код	CN-QH
ДНБ	2022
– Нийт	¥361 тэрбум (30-д); $53.7 тэрбум (нэрлэсэн)
– Нэг хүнд ноогдох	¥60,724 (24-т); $9,028 (нэрлэсэн)
– Өсөлт	▲ 2.3%
ХХИ (2021)	0.695 (28-д) – дундаж
Вэб сайт	www.qh.gov.cn (Хятад хэлээр)

Хөхнуур (хятадаар 青海 - Чинхай, монгол бичгээр хүхэнагур, англиар Qinghai) — БНХАУ-ын муж. 721,000 км² (4/33) газар нутагт нь 2010 онд 5,626,722 хүн (30/33) амьдарч байсан.^[5] Хүн амын 54%-ийг Хятад үндэстэн, 21%-ийг Төвөд үндэстэн, 16%-ийг Хотон үндэстэн, 4% - Монгор ястан, үлдсэн 5%-ийг бус ард түмэн бүрдүүлж байдаг. Мужийн хүн амын 1.8%-ийг эзлэн 2005 оны байдлаар 86 мянга орчим Монгол үндэстэн амьдарч байгаа. Тэднээс Хэнаний гэх гучаад мянга нь монгол хэлээ гээсэн, Хөх нуурын баруун тал, Цайдамд байгаа (Дээд Монголчууд ч гэж бас хэлдэг) үлдсэн хэсэг нь монгол хэлээ гээгээгүй, голцуу мал малладаг. Төв нь Шинин хот.

Түүх

Үндсэн өгүүлэл: Дээд монголчууд

Засаг захиргааны хуваарь

Хөхнуур муж дотроо аймгийн энтэй 2 зүйлийн 8 нутаг болж хуваагдана.

#	Нутгийн нэр	Нутгийн төв	Хятад нэр	Хүн ам (2010)
— аймгийн энтэй хот —
1	Шинин хот	Чэнжун дүүрэг	西宁市	2,208,708
2	Хайдун хот	Лэдү дүүрэг	海东市	1,396,846
— өөртөө засах тойрог (жуу) —
3	Хайши тойрог (Монгол, Төвөдийн ө.з)	Дэлхий хот	海西蒙古族藏族自治州	489,338
4	Хайбэй тойрог (Төвөдийн ө.з)	Хайянь шянь	海北藏族自治州	273,304
5	Хайнань тойрог (Төвөдийн ө.з)	Гунхэ шянь	海南藏族自治州	441,689
6	Хуаннань тойрог (Төвөдийн ө.з)	Тунрэнь шянь	黄南藏族自治州	256,716
7	Юйшү тойрог (Төвөдийн ө.з)	Юйшү шянь	玉树藏族自治州	378,439
8	Гөлөг тойрог (Төвөдийн ө.з)	Мачэн шянь	果洛藏族自治州	181,682

Эх сурвалж

↑ "Qinghai Province". Qinghai Province Department of Commerce. Эх хувилбараас архивласан: 4 Гуравдугаар сар 2016. Татаж авсан: 5 Наймдугаар сар 2013.
↑ "Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3)". National Bureau of Statistics of China. 11 May 2021. Татаж авсан: 11 May 2021.
↑ "National Data". National Bureau of Statistics of China. 1 March 2022. Татаж авсан: 23 March 2022.
↑ "Subnational Human Development Index". Global Data Lab China. 2021. Татаж авсан: 9 April 2020.
↑ Хятад улсын хүн амын 2010 оны улсын тооллогын дүн (хят.)

Гадаад холбоос

Хөхнуур мужийн засгийн явдлын сүлжээ

Энэ Хятад улсад хамаарах өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.

[1] "Qinghai Province". Qinghai Province Department of Commerce. Эх хувилбараас архивласан: 4 Гуравдугаар сар 2016. Татаж авсан: 5 Наймдугаар сар 2013.

[2] "Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3)". National Bureau of Statistics of China. 11 May 2021. Татаж авсан: 11 May 2021.

[data2022-3] "National Data". National Bureau of Statistics of China. 1 March 2022. Татаж авсан: 23 March 2022.

[hdis-4] "Subnational Human Development Index". Global Data Lab China. 2021. Татаж авсан: 9 April 2020.

[5] Хятад улсын хүн амын 2010 оны улсын тооллогын дүн (хят.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

ү х з Хятадын мужын зэргийн хуваарь
Муж	Аньхуй Ганьсү Гуандун Гуйжоу Гирин Жөжян Жянсү Жянши Ляонин Сычуань Фужянь Хайнань Хармөрөн Хөхнуур Хүбэй Хүнань Хэбэй Хэнань Шаньдун Шаньси Шэньси Юньнань
Өөртөө засах орон	Гүанши Өвөр Монгол Ниншя Төвөд Шинжаан
Төвөөс захирагддаг хот	Бээжин Тяньжинь Чунцин Шанхай
Тусгай захиргааны бүс	Макао Хонконг
Маргаантай муж	Тайвань¹
¹ Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс нь Тайванийг өөрийн муж гэж үздэг ч Тайвань нь Бүгд Найрамдах Хятад Улсын хяналтанд байгаа (Тайванийн олон улсын эрхийг үзнэ үү).