Зүчи

Зүчи
ᠵᠥᠴᠢ
Зүчийн улсын Хан
Зүч ханы хөшөө
ӨмнөхЧингис хаан
ДараахОрд (х.ш. 1204-1280)
Бат (х.ш. 1205-1255)
Бэрх, 1257-1267 онуудад Алтан Ордын хан
Төрсөн1181 (Загвар:Four digit-03)
Монгол
Нас нөгчсөн1227 (45–46 настай)
Еврази
ХатанСархан хатан
Бэхтимиш хатан
Ухаа үжин хатан
Султан хатан
Ургийн овогБоржигон
Улс гүрэнИх Монгол Улс
АавЧингис хаан Тэмүжин
ЭэжБөртэ Үжин

Зүчи (Зочин гэсэн утгатай) (1180 оны орчим – 1227) нь Их Монгол Улсыг үндэслэгч Чингис хаан болон их хатан Бөртэ нарын дундаас төрсөн дөрвөн хүүгийн ахмад нь юм. Тэрээр анх 1207 онд баруун гарын цэрэг удирдан ойн иргэн, киргиз, хорь түмэнд зэрэг байгаль нуураас баруун тийш орших улс аймгуудыг байлдан дагуулсан. Улмаар 1211-1217 оны орчимд Алтан улстай хийсэн аян дайнд оролцож явсан. 1218 онд Киргиз, Хорь Түмэдийн бослогыг дарсан. Улмаар 1219-1225 оны хооронд Хорезмыг дайлахад оролцжээ. Чингис хаан нутаг буцах болоход түүнд цэрэг таслан өгөөд Эрчис мөрнөөс баруун тийш бүх газрыг өгч, дайлуулах зарлиг буулгасан байдаг. Гэхдээ тэрбээр өвчиний учир 1225-1226 оны орчимд наснаас нөгчсөн.

Гэр бүл[засварлах | кодоор засварлах]

Эцэг: Чингис хаан

Эх: Бөртэ хатан

Хатад:

Хэрэйдийн Нихтимиш үжин

Хонгирадын Сархан хатан: Хонгирадын Даритай ноёны охин.

Хонгирадын Ухаа үжин: Хонгирадын Элчи ноён охин.

Хөвгүүд:

Зүчи дор хаяж 14 хүү[1], нэг охинтой байв. Өөр эх сурвалжид Зүчийг 40 орчим хүүтэй байсан гэдэг.[2]

  1. Орд (1204-1280)
  2. Бат (c. 1205-1255)
  3. Бэрх, Алтан Ордыг 1257-1267 онд захирсан хаан[3]
  4. Бэрхэчир
  5. Шибаны ургийнхан Алтан Ордын сүүл үеийн хаад, Сибирийн ханлиг, Хива, Узбек зэрэг хаант улсыг байгуулсан.
  6. Тангад
  7. Бувал. Ногай ханы өвөг эцэг.
  8. Чулуун
  9. Шинхүр
  10. Чимбай
  11. Мухаммед
  12. Удур
  13. Туг-төмөр: Алтан Орд, Цагаан Орд, Их Ордын сүүлчийн хаадын өвөг.
  14. Шингүм: хүүхэдгүй залуудаа өөд болсон.

Охин нь Алмаликийн захирагч Чарлүктэй гэрлэжээ.

Ургийн мод[засварлах | кодоор засварлах]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Чингис хаан
 
Бөртэ үжин
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сархан хатан
 
 
Нихтимиш үжин
 
 
 
 
 
Зүчи
 
Ухаа үжин
 
Султан хатан
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Орд
 
Шибан
 
Шинхур
 
 
 
 
 
Бат хан
 
Бэрх

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. H.H.Howorth-History of the Mongols, part.II div.II, p.35
  2. Рашид-ад-Дин 1960, хуудас 65.
  3. Дэвид Морган, The Mongols, p. 224