Түрүү Янь
Янь 燕
| |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) Түрүү Янь МЭ 338 онд | |||||||||||||||
 Түрүү Янь МЭ 369 онд | |||||||||||||||
| Төлөв | Эзэнт гүрэн | ||||||||||||||
| Нийслэл | Жичөн (棘城) (337–342) Лунчэн (342–350) Жичэн (薊城) (350–357) Ечэн (357–370) | ||||||||||||||
| Төр засаг | Хаант засаг | ||||||||||||||
| Эзэн хаан | |||||||||||||||
• 337–348 | Мужун Хуан | ||||||||||||||
• 348–360 | Мужун Жүнь | ||||||||||||||
• 360–370 | Мужун Вэй | ||||||||||||||
| Түүх | |||||||||||||||
• Мужун Хуаны ноёны цол хэргэм | 11 сарын 23, 337[1][2] | ||||||||||||||
• Мужун Жүний эзэн хааны цол хэргэм | 1 сарын 4, 353[3][4] | ||||||||||||||
• Ечэн эзлэгдсэн | 12 сарын 11, 370[5][6] | ||||||||||||||
• Мөхсөн | 370 | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Өнөөдөр | Хятад | ||||||||||||||
Түрүү Янь — 337-370 онд Бохайн тэнгис дагуу оршсон өвөг монгол сяньби улс байв.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Хятад оронд тогтсон умардын арван зургаан улсын (304-439) нэг нь Түрүү Янь байсан бөгөөд 337 онд мужун овгийн Хуан[7] үүсгэн байгуулжээ. Лууха голд нутаглаж байв. 342 онд Түрүү Яний мужун сяньби нар Когурёгийн нийслэлийг довтлон Кугүгвонь ванг дутаалгаж, 50000 гаруй хүн олзлон боолчилсон ба 346 онд Пүёг ихээр даржээ.[8]
Хуаныг ахмад хүү Жүнь залгасан бол хоёрдугаар хүү мужун Тугухунь баруунш одож Тугухунь улсыг байгуулжээ.
352 онд мужун Жүнь Хатан голыг гатлан Жан Вэйг довтлон мөхөөснийг Хожуу Жао залгасан. Өнөөгийн Бээжин буюу Жичөнд (Жи балгас) төвлөж байгаад 360 онд хаан ширээгээ мужун Вэйд үлдээжээ. 365 онд Хуай мөрнийг гатлан Лоянг эзэлсэн ч 370 онд ихээр ялагдан Түрүү Янь улс мөхжээ.
Удирдагч
[засварлах | кодоор засварлах]| Овог нэр | Төр барьсан он | Бусад нэр |
|---|---|---|
| Мужун Хуан | 337-348 | Тайзу, Вэньмин, Яньван |
| Мужун Жүнь | 348-360 | Лезун, Жинжао, Яньван, Юаньши, Гуаньшоу |
| Мужун Вэй | 360-370 | Ю, Жяньши |
Эх сурвалж
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ ([咸康三年]冬，十月，丁卯，皝即燕王位，...)
- ↑ Зижи Тунжянь, 95-р боть.
- ↑ ([永和八年]十一月，...戊辰，俊即皇帝位，...)
- ↑ Зижи Тунжянь, 99-р боть.
- ↑ ([太和五年]十一月，....戊寅，燕散骑侍郎馀蔚帅扶馀、高句丽及上党质子五百馀人，夜，开邺北门，纳秦兵，...)
- ↑ Зижи Тунжянь, 102-р боть.
- ↑ У Л. Н. Гумилёва — Муюн Хой.
- ↑ Tracing Back the Radiance: Chinul's Korean Way of Zen