Jump to content

Гэрсэнз

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Гэрсэнз жалайр хунтайж-с чиглүүлэгдэв)

Гэрсэнз (1513-1549) болбоос Батмөнх Даян хааны отгон хүү бөгөөд түүний Жимсгэнэ хатнаас 1513 онд мэндэлжээ. Түүнийг Даян хаан, Ар Халхын аглагийн 13 отгийг захируулахаар илгээсэн. Түүнийг 1549 онд Хэрлэнгийн Буран[1] гэдэг газарт тэнгэрт хальсний дараа, их хатан нь 7 хүү нарт нь газар нутаг, 13 отгуудыг хуваан өгч, 7 хэсэг болгосон нь хожим Халх 7 хошуу гэж нэрлэж заншсан.

 
 
 
 
Даян хаан
 
Жимсгэнэ хатан
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хатунхай
 
Гэрсэнз жалайр хунтайж
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Мөнхүй
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
АшихайНоёнтойОнохуйАминдуралДарь тайжДалданМянгалунТүмэнхэнАлтайСаму буйма
  1. ТөрболдЦахар түмний ҮзэмчинСөнидХуучидАохан зэрэг отгууд
  2. Улсболд: Баруун түмний Ибрай тайшид хөнөөгдсөн.
  3. Барсболд Сайн Алаг хаанОрдос түмний эзэн
  4. Төрөлт гүнж: Халх Жарудын Баасан тавнанд богтолсон.
  5. АрсболдДолоон Түмэн отгийн эзэн
  6. Очирболд: Цахарын Хишигтэн отог
  7. АлчболдӨвөр Халх 5 отог
  8. Гэрболд: Цахарын Найман, Урад отгууд
  9. Арболд (Алиболд?): Хар гэр, Шарай гол
  10. Гаруудай (Гэр од): Хар Татаар
  11. Увсанз Чин тайж: Цагаан Татаар
  1. Үжиеэдийн Мөнгүчэй даргын охин[2] Хатунхай хатан
  2. Урианханы Мандугийн охин[2] Мөнхүй хатан
  1. Ашихай дархан хунтайж (1530[2]-?) (Үнэгэд, Жалайр отог)
  2. Ноёнтой хатанбаатар (1531[2]-?) (Бэсүд, Элжигин)
  3. Онохуй Үйзэн (1534[3]-?) (Горлос, Хэргүд отог)
  4. Амин дурал ноён (1536[3]-?) (Хүрээ, Хороо, Цоохор отог)
  5. Дарь тайж (1540[3]-?) (Хатагин, Хөхүйд отог)
  6. Далдан хүндүлэн (1542[3]-?) ноён (Хүндэт ноён ) (Тангуд, Сартуул отог)
  7. Саму буйма ноён (1544[3]-?) (Урианхай отог)
  1. Мингалун абай: Хатунхай хатнаас модон могой жилд[3][4] төрсөн. Уйгуржины Агачайд өгсөн[3].
  2. Түмэнхэн абай: Хатунхай хатнаас гал морь жилд[3][5] төрсөн. Урианханы Убасанд өгсөн.[6]
  3. Алтай абай: Мөнхүй хатнаас усан барс жилд[3][7] төрсөн. Урианханы Абандуд өгсөн.[8]
  1. Д.Гонгор "Халх товчоо" УБ., 1969. Нэгдүгээр боть. т.174
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Шар тууж. Translated by Ц, Шагдарсүрэн нар. Улаанбаатар: Соёмбо принтинг. 2006. p. 99.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 Үндэсний их шар тууж оршивой. УБ., 2006. 100 дахь тал
  4. 1545 он
  5. 1546 он
  6. Үндэсний их шар тууж оршивой. УБ., 2006. 100 дахь тал
  7. 1542 он
  8. Үндэсний их шар тууж оршивой. УБ., 2006. 100 дахь тал