Ангараг

Чөлөөт нэвтэрхий толь — Википедиагаас
Jump to navigation Jump to search
Ангараг  Ангараг гаригийн одон орны тэмдэг
Ангараг
Эрин J2000
Апоцентр 249,209,300 км
1.665 861 а.н.
Перицентр 206,669,000 км
1.381 497 а.н.
Их хагас тэнхлэг 227,939,100 км
1.523 679 а.н.
Эксентриситет 0.093 315
Орбитийн үе 686.971 өдөр

1.8808 юлианы жил

668.5991 нарны хоног
Үзэгдэх орбитийн үе 779.96 өдөр
2.135 Юлианы жил
Дундаж орбитийн хурд 24.077 км/с
Хазайлт 1.850° (Эклиптикт)
5.65° to (Нарны экваторт)
1.67° (Тогтмол тавцанд)[2]
Өгсөгч уулзварын уртраг 49.562°
Перицентрийн аргумент 286.537°
Дагуул 2
Физик шинж чанар
Экваторын радиус 3,396.2 ± 0.1 км[a][3]
0.533 дэлхий
Туйлын радуис 3,376.2 ± 0.1 км[a][3]
0.531 Дэлхий
Хавтгайжилт 0.005 89 ± 0.000 15
Гадаргын талбай 144,798,500 км²
0.284 Дэлхий
Эзлэхүүн 1.6318X1011 км³
0.151 Дэлхий
Масс 6.4185X1023 кг
0.107 Дэлхий
Дундаж нягтшил 3.934 г/см³
Экваторын гадаргын гравитацын хүч3.69 м/с²
0.376 g
Сансрын хоёрдугаар хурд5.027 км/с
Экватор дахь
эргэх үе		 1.025 957 өдөр
24.622 96 h[4]
Экваторын эргэлтийн хурд 868.22 км/ц (241.17 м/с)
Тэнхлэгийн хазайлт 25.19°
Хойд туйлын баруун мандалт 21 цаг 10 мин 44 сек
317.681 43°
Хойд туйлын хэлбийлт 52.886 50°
Албедо0.15 (геометр) эсвэл 0.25 (бонд)[5]
Гадаргын темп.
   Кельвин
   Цельс
багадундажих
186 K227 K268 K[4]
−87 °C−46 °C−5 °C
Үзэгдэх гэрэлтэлт +1.8 to −2.91[5]
Өнцгийн диаметр 3.5—25.1"[5]
Агаар мандал
Гадаргын даралт 0.6–1.0 кПа
Бүтэц 95.72% Нүүрсхүчлийн хий

2.7% Азот
1.6% Аргон
0.2% Хүчилтөрөгч
0.07% Нүүрсхүчлийн дан исэл
0.03% Усны уур
0.01% Азотын исэл
2.5 ppm Неон
300 ppb Криптон
130 ppb Формальдегид
80 ppb Ксенон
30 ppb Озон

10 ppb Метан

Ангараг нь нарны аймгийн дөрөв дэх гараг бөгөөд хэмжээгээрээ хоёр дахь жижигхэн гараг юм. Хоёр дагуултай бөгөөд хөрст гариг. Уг гариг нь маш нимгэн нүүрсхүчлийн хийгээс тогтсон агаар мандалтай. Дэлхийгээс илүү хүйтэн байдаг нь Нарнаас алслагдсан байдагтай холбоотой.

Уг гаригийн туйлууд дээр нь мөс (ихэнх нь хуурай мөс) байгааг тогтоосон бөгөөд эрдэмтэд уг гараг дээр эрт үед их хэмжээний ус байсан гэж үздэг. 2015 онд уг гарагийн гадарга дээр зөвхөн дулааны улиралд урсдаг урсгал ус буйг тогтоосон

Нарны аймгийн хөрст гаригууд (зүүн гар талаас):
Буд, Сугар, Дэлхий, Ангараг

Ангараг гаригийн радиус нь Дэлхийн радиусын хагастай, жин нь 1/10-тэй тэнцэнэ[5]. Ангараг гаригийн улаан өнгө нь түүний гадаргуу дээр өргөн тархалттай байдаг төмрийн усан исэл буюу гематиттэй холбоотой[6].

Ангараг гаригийн англи нэр болох Mars нь Ромын дайны бурхны нэр юм. Монголчууд "Улаан нүдэн гариг" гэж нэрлэх нь бий.

==Мэдээлэл==Ангараг гарагаас шингэн устай гүний дөрвөн нуур олдсон талаар “Би-Би-Си” агентлаг мэдээлжээ. Эрдэмтэд өмнө нь гурван нуур илрүүлээд байсан бол дөрөв дэхийг нь саяхан олж тогтоосон байна.

Энэхүү нээлтийг хийхэд сансрын хөлгөөр 2012-2019 оны хооронд хийсэн ажиглалтын 134 мэдээлэл хэрэг болжээ.

Ангараг гарагийн усны систем 800 метрийн гүнд оршдог аж. Хамгийн том нуур нь 30 орчим километрийн өргөнтэй гэнэ. Ийм гүнд мөс хайлах боломжгүй гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.

Тиймээс шингэн устай байгаа нь давсны агууламж ихтэй холбоотой байж болзошгүй гэжээ. Өөрөөр хэлбэл, хэт шорвог ус байвал бичил организм усанд байх боломжгүй гэсэн үг юм.

Ангараг нь Дэлхийтэй адил хатуу хөрсөөр хучигдсан гариг бөгөөд татах хүч нь Дэлхийн 40%. Хэдий Дэлхийгээс жижиг боловч далай байхгүй тул Дэлхийн хуурай газрын хэмжээтэй ижил хэмжээний хуурай газартай. 1 тойролт (1 sol) буюу 1 өдөр нь 24 цаг 39 минут 35.244 секунд бөгөөд далий тэнхлэгийн улмаас Ангарагт улирал байдаг.

Масс[засварлах | edit source]

Ангараг нь Дэлхий болон Сугар гэсэн адил хатуу хөрст гаригуудтай харицуулахад жижиг масстай бөгөөд Grand tack hypothesis онолоор бол Бархасбадь гариг одоогийн Ангараг гариг байгаа орчимд байхдаа Ангараг гаригийг бүтээхэд оролцох байсан жижиг сансрын битүүдийг нарны аймгаас холдуулсаны улмаас Ангараг гариг бага масстай буюу бараг "хоосон" болсон байх гэж таамаглагдажээ.

Агаар мандал[засварлах | edit source]

Ангарагийн агаар мандал нь маш нимгэн бөгөөд агаарын даралт нь ойролцоогоор 750 Пк буюу Дэлхийн агаарын даралтны зөвхөн 0.75%-тай нь л тэнцэх аж. Хэдий нимгэн боловч татах хүч нь сул тул агаар мандалын өндөр нь 11 км буюу дэлхийн агаар мандалын өндөр 6км-с өндөр аж.Агаар мандал нь 95%-н нүүрс хүчил 3%-н Нитроген 1.6%-н Аргон-с бүтнэ.

Галерей[засварлах | edit source]

Ангараг гариг дээр 1997 оноос хойш ажиллаж байгаа роботууд: хамгийн жижиг Со-Жорнер робот 1 сар гаруй ажилласан, дунд хэмжээтэй нь Спирит Оппортюнити хоёр 2003 оноос хойш тасралгүй ажиллаж байгаа, том нь болох Сониуч робот 2011 оноос ажиллаж байна.
Ангараг гариг дээр нар жаргах мөч, Спирит робот 2005-05-19.
Спирит роботын авсан Ангарагийн дэлгэмэл зураг 2005-11-23

Оппортюнити роботын галерей[засварлах | edit source]

Томруулах
Оппортюнити роботын Панкамын зураг, солирын мөргөлтийн Викториа тогоо
Томруулах
360 градус дэлгэмэл зураг
Томруулах
Эрэбус тогоо
Томруулах
Фрам тогоо

Мөн үзэх[засварлах | edit source]

Цахим холбоос[засварлах | edit source]

Эшлэл[засварлах | edit source]

  1. ↑ Yeomans, Donald K. (2006-07-13). HORIZONS System. NASA JPL. 2007-08-08-д хандсан. — At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: ELEMENTS", "Target Body: Mars" and "Center: Sun".
  2. ↑ The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter (2009-04-03). the original on 2009-04-20-с архивлагдсан. 2009-04-10-д хандсан. (produced with Solex 10 written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)
  3. ↑ 3.0 3.1 Seidelmann, P. Kenneth; Archinal, B. A.; A'hearn, M. F.; et al. (2007). "Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 98 (3): 155–180. DOI:10.1007/s10569-007-9072-y. Retrieved on 2007-08-28.
  4. ↑ 4.0 4.1 Mars: Facts & Figures. NASA. 2007-03-06-д хандсан.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 David R. Williams (September 1, 2004). Mars Fact Sheet. National Space Science Data Center. NASA. 2006-06-24-д хандсан.
  6. ↑ Peplow, Mark. How Mars got its rust. 2007-03-10-д хандсан.
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Ангараг&oldid=632782"-с авсан