Зинедин Зидан

Зинедин Зидан

Зидан Реал Мадридад 2017 онд
Хувийн мэдээлэл
Бүтэн нэр	Зинедин Язид Зидан
Төрсөн огноо	1972 оны 6 сарын 23 (1972-06-23)
Төрсөн газар	Марсель, Франц
Өндөр	1.85 м
Байрлал(ууд)	Довтлох чиглэлийн хагас хамгаалагч
Өсвөрийн баг
1981–1982	AS Фореста
1982–1983	US Сент-Анри
1983–1987	SO Септем-ле-Валлон
1987–1989	Каннес
Мэргэжлийн замнал*
Он	Баг	Гараа	(Гоол)
1989–1992	Каннес	61	(6)
1992–1996	Бордо	139	(28)
1996–2001	Ювентус	151	(24)
2001–2006	Реал Мадрид	155	(37)
Нийт		506	(95)
Шигшээ баг
1987–1988	Франц U16
1988–1989	Франц U17	4	(1)
1989–1990	Франц U18	6	(0)
1990–1994	Франц U21	20	(3)
1994–2006	Франц	108	(31)
Дасгалжуулсан баг
2014–2016	Реал Мадрид B
2016–2018	Реал Мадрид
2019–2021	Реал Мадрид
Медалийн хураангуй Эрэгтэйчүүдийн хөлбөмбөг Франц улсыг төлөөлөн Хөлбөмбөгийн ДАШТ Ялагч 1998 Франц Дэд байр 2006 Герман УЕФА АШТ Ялагч 2000 Бельги–Нидерланд
*Клубын дотоодын лигийн тоглолт, гоолууд

Зинедин Язид Зидан (Франц: Zinedine Yazid Zidane, Араб: زين الدين زيدان, Zīn ad-Dīn Zīdān) нь (1972 оны 6 сарын 23-нд төрсөн), Зизу хэмээх хочоороо алдаршсан Францын хөлбөмбөгчин юм.

Алжирын Кабылаас гаралтай тэрээр Францын хөлбөмбөгийн үндэсний шигшээ баг болон 4 клубт, түүний дотор хамгийн сүүлд Реал Мадрид клубт тоглож байсан. Өөрийн цаг үеийн шилдэг хөлбөмбөгчин гэгддэг. Гайхамшигтай бөмбөг эзэмшилт, тэнцвэр, дамжуулалт, цохилт болон чөлөөт цохилтын чадваруудаар нь түүнийг Францад Мишель Платинитай адилтган шилдэг холбогч гэдэг байна.

Зиданы 1998 оны ДАШТ-ий шигшээ тоглолтонд Бразилын хаалганд мөргөж хийсэн 2 гоол Францыг анх удаа аваргын тавцанд хүргэсэн билээ.

Тэрээр ФИФА-гийн оны шилдэг хөлбөмбөгчнөөр 3 удаа (1998, 2000, 2003) сонгогдсон 2 тамирчны нэг (нөгөөх нь Роналдо), мөн нэг удаа Европын шилдэг хөлбөмбөгч (1998) болж байв.

Зидан 2006 оны ДАШТ-д оролцоод зодог тайлсан.

Клуб

Зинедин Зидан нь Францын Марсель хотноо төрсөн хэдий ч төрөлх хотынхоо Олимпик клубт тоглож байсангүй. Тэрээр Ювентуст 3 сая фунтаар худалдагдах хүртлээ Францын лигийн Кан, Бордо багуудад алба хашиж байв.

2001 онд Италийн Ювентус багаа орхиж Испанийн алдарт Реал Мадрид багтай 4 жилийн гэрээ байгуулсан. Уг солилцоо нь 66 сая евро-гоор биеллээ олсон бөгөөд энэ нь Зиданыг дэлхийн хамгийн үнэтэй хөлбөмбөгч болгожээ. Тэрээр Дэвид Бекхэм, Рауль Гонзалес, Луйш Фигу, Роналдо болон Роберто Карлос зэрэг шилдэг хөлбөмбөгчидтэй мөр зэрэгцэн тоглож байлаа. 2001-2002 оны улирлын УЕФА Аваргуудын Лигийн шигшээ тоглолт Глазго хотын Хампден Парк цэнгэлдэх хүрээлэнд болоход тэрээр хожлын гоолыг оруулж байсан түүхтэй.

2006 оны 5 сарын 7-нд Зидан Реал багийн бүрэлдэхүүнд Сантьяго Бернебау цэнгэлдэх хүрээлэнд сүүлчийн тоглолтоо хийсэн. Уг тоглолтонд Реалчууд "ZIDANE 2001 - 2006" хэмээх бичээс бүхий өмсгөлтэй тоглосон юм. Вижареал CF-тэй хийсэн уг тоглолтонд Зидан нэг гоол оруулсан бөгөөд тоглолтын дараа эсрэг багийн хагас хамгаалагч Хуан Роман Рикельметэй өмсгөлөө солилцжээ.

Шигшээ баг

Зидан Франц, Алжирын давхар иргэншилтэй бөгөөд анхандаа Алжирын шигшээ багт тоглох хүсэлтэй байсан боловч тухайн үед дасгалжуулагч байсан Абделхамид Кермали түүнийг уриагүй ажээ. Ийнхүү Зидан 1994 оны 8 сарын 17-нд Чехийн багтай хийсэн Францын шигшээ багийн тоглолтонд "3 өнгөт" өмсгөлийг өмссөн юм. Уг тоглолтын 63 дахь минутанд Зиданыг сэлгээгээр ороход 2-0-ээр хожигдож явсан Францын баг 2-2-ын харьцаагаар тоглолтыг дуусгаж чадсан байна.

Зидан Францын шигшээ багийн бүрэлдэхүүнд багтаж 1998 оны Хөлбөмбөгийн ДАШТ-нд оролцон, Бразилын багтай тоглосон шигшээ тоглолтонд толгойгоороо 2 гоол оруулан багийнхаа ялалтанд маш их хувь нэмэр оруулсан юм. Францын баг анх удаа дэлхийн аварга болсон бөгөөд сүүлийн 20 жилийн турш эзэн орны баг түрүүлж чадаагүй байсныг эвдсэн юм. Тэрээр уг ДАШТ-ий хэсгийн эхний тоглолтонд өрсөлдөгч Саудын Арабын багийн ахлагч Фуад Аминыг санаатайгаар гишгэсэн хэмээн улаан хуудсаар торгуулан талбайгаас хөөгдөж, дараах 2 тоглолтонд оролцох эрхээ хасуулсан. Зиданы ойр дотныхны ярианаас үзвэл Амин түүнийг доромжилсон ажээ.

2 жилийн дараа Зидан багтайгаа хамт 2 дахь том тэмцээнийхээ түрүүг авсан. 2000 оны ЕАШТ-ий шөвгийн тоглолтонд Испанийн багийн хаалганд хаалттай цохилтоос оруулсан гоол, хагас шигшээд Португалын багийн хаалганд торгуулийн цохилтоор оруулсан алтан гоол нь Францын багийг шигшээ тоглолтонд хүрэх замыг зассан билээ. Энэхүү амжилтаараа Францын шигшээ баг дэлхийд чансаагаараа тэргүүлэх болж, Баруун Германы баг 1976 онд 2 жилийн өмнө Дэлхийн аварга болсныхоо дараа Европын аваргын хэргэмд хүрсэн амжилтыг давтсан бөлгөө.

2002 оны Хөлбөмбөгийн ДАШТ-д тэрээр гэмтлийн улмаас олигтой тоглолт үзүүлж чадаагүй. Өмнөх тэмцээний аварга Францын баг ч ганц ч гоол оруулалгүй, ганцхан оноотойгоор тэмцээнээ өндөрлөсөн билээ. Зидан уг ДАШТ-ий эхний 2 тоглолтыг гэмтлийн улмаас өнжиж, ганцхан тоглолтонд оролцсон нь багийн амжилтанд сөргөөр нөлөөлсөн юм.

2004 оны 8 сарын 12-нд ЕАШТ-д, уг тэмцээнд түрүүлсэн Грекийн багт хожигдон хасагдсаны дараа Зидан дахиж шигшээ багтаа тоглохгүй гэдгээ зарласан.

Гэвч Францын баг 2006 оны Хөлбөмбөгийн ДАШТ-ий урьдчилсан тэмцээнд маш муу тоглож, ДАШТ-д оролцох эрхээ олж авч чадах эсэх нь эргэлзээтэй болоод байсан үед Зидан буцаж ирсэн юм. Шигшээ багаасаа зодог тайлаад байсан хагас хамгаалагч Клод Макелеле, хамгаалагч Лилиан Тюрам нарын "алтан үе"-ийнхэн ч бас багтаа буцаж ирэв. Ийнхүү 2005 оны 9 сарын 3-нд Фарерын арлын багийг 3-0-ээр хожсоноор Францын баг Германыг зорих эрхтэй болсон юм.

2006 оны 5 сарын 27-нд Францын баг Мексикийн багийг Сен-Дени дэх Стад де Франц цэнгэлдэх хүрээлэнд 1-0-ээр хожиход Зидан шигшээ багийнхаа хувцсыг 100 дахь удаагаа өмссөн байна. Ийнхүү тэрээс Францын тамирчдаас Марсель Десайи, Дидье Дешам, Лилиан Тюрам нарын дараа зуугийн босгыг давсан дөрөв дэх хүн болжээ.

2006 оны ДАШТ

Хэсгийн 2 дахь тоглолтын сүүлийн минутанд Зидан тоглолтыг саатуулсан хэмээн шар хуудсаар торгуулан, 1 тоглолт өнжихөөр болсон юм. Баг нь хэсгээсээ шалгарахгүй бол энэ нь түүний сүүлчийн тоглолт байж болох байсан ч азаар баг нь түүний эзгүйд Тогогийн багийг 2-0-ээр хожиж, фэнүүдэд Зиданыг дэлхийн аваргын дэвжээн дээр дахиж харах завшаан тохиолдсон юм.

Шөвгөрөх тоглолтонд Испанийн багийг 3-1-ээр хожиход Зидан 1 гоол хийж, 1 гоолын дамжуулалтыг хийсэн байна. Түүнчлэн өмнөх тэмцээний аварга Бразилын эсрэг хийсэн шөвгийн тоглолтонд хожлын ганц гоолыг дамжуулсан бөгөөд уг тоглолтын шилдэг тоглогчоор нэрлэгдсэн. Португалтай хийсэн хагас шигшээ тоглолтонд мөн л хожлын ганц гоолыг Зидан торгуулийн цохилтоос оруулан багаа шигшээ тоглолтонд хүргэв.

2006 оны ДАШТ-ий шигшээ тоглолт

2006 оны 7 сарын 9-нд болсон ДАШТ-ий шигшээ тоглолт Зиданы хувьд сүүлчийн тоглолт байлаа. Италийн багтай хийсэн уг тоглолтын 7 дахь минутанд Зидан торгуулийн цохилтоор гоол оруулж, 2 дэлхийн аваргын шигшээ тоглолтонд гоол оруулсан амжилтаараа Пеле, Пол Брайтнер, Вава нартай эн зэрэгцэв. Мөн ДАШТ-ийн шигшээ тоглолтонд хамгийн олон буюу 3 гоол оруулсан Вава, Жефф Харст, Пеле нартай мөр зэрэгцлээ.

Гэвч тэрээр Италийн багийн хамгаалагч Марко Матерацциг тоглолтын 110 дахь минутанд мөргөж унаган улаан хуудсаар торгуулан талбайгаас хөөгдөв. Уг тоглолт 1-1 буюу тэнцээгээр өндөрлөж, торгуулийн цохилтын үе дүнд өрсөлдөгчид нь дэлхийн аварга болох нь тэр.

Болсон явдлын үнэн мөнийг тэр хоёроос өөр хүн мэдэхгүй ч уруул уншигчдын дүн шинжилгээгээр Матерацци итали хэлээр "Чи бол алан хядагч янхны хүү" гэж хэлсэн аж. Энэ тухай "хохирогч" Матерацци "Би түүнийг алан хядагчаар нь дуудаагүй. Би тийм үг хэрэглэдэг ч үгүй" гэсэн байна. Харин уг үйл явдал болохын өмнө 2 тоглогч зууралдах үед Матерацци Зиданы цамцнаас татсан бөгөөд Зидан түүнд хандаж "хэрвээ чи миний цамцыг авмаар байгаа бол тоглолтын дараа болъё" гэж хэлсэн нь үнэн юм байна.

Гэвч маргааш нь Зидан ДАШТ-ий шилдэг тоглогчид олгодог Алтан бөмбөг шагналын эзнээр тодров.

Францын баг Парист буцаж ирэхэд ард иргэд тэднийг халуунаар угтаж авсан бөгөөд Берлинд шигшээ тоглолтыг үзэж сонирхсон ерөнхийлөгч Жак Ширак тамирчидтай үдийн зоог барьсан байна.

Амжилт

Францын шигшээ багийн бүрэлдэхүүнд

• Хөлбөмбөгийн ДАШТ
  • Аварга: 1998
  • Дэд аварга: 2006
  • Оролцсон: 1998, 2002, 2006
• Европын АШТ
  • Аварга: 2000
  • Оролцсон: 1996, 2000, 2004

Ювентус багийн бүрэлдэхүүнд

• Италийн лиг - Serie A-гийн аварга (скудетто): 1996/1997, 1997/1998
• Европын Супер Цом: 1996
• Тив Хоорондын Цом: 1996
• Италийн Супер Цом: 1997

Реал Мадрид багийн бүрэлдэхүүнд

• Испанийн Супер Цом: 2001, 2003
• УЕФА Аваргуудын Лигийн аварга: 2001/2002
• Тив Хоорондын Цом: 2002
• Испанийн лиг: Ла Лига-гийн аварга: 2002/2003
• Европын Супер Цом: 2002

Хувийн шагналууд

• ФИФА Оны шилдэг хөлбөмбөгч: 1998, 2000, 2003
• Европын шилдэг хөлбөмбөгч (Алтан бөмбөг): 1998
• УЕФА Аваргуудын Лигийн шилдэг тоглогч: 2001-2002
• УЕФА-ийн 50 жилийн ойн санал асуулга (Европын сүүлийн 50 жилийн шилдэг тоглогч): 2004
• ФИФА ДАШТ Алтан бөмбөг шагнал: 2006

Хувийн амьдрал

Зиданы эхнэр Вероник Зидан нь Испани гаралтай бөгөөд бүжигчин, загвар өмсөгч байсан. Тэд 1993 онд гэрлэж, Энцо, Лука, Тео, Эляз хэмээх 4 хөвгүүний эцэг эх болцгоожээ. Зидан өөрийгөө "Исламын шашинтан" гэсэн байдаг.

Цахим холбоос

•  Commons: Зинедин Зидан – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
• Wikiquote (en) – Зинедин Зидан
• Aлбан ёсны сайт (Франц, Испани хэлээр)