Жамсрангийн Самбуу

Жамсрангийн Самбуу
Хууль зүйн үндэсний хүрээлэнгийн урд талд байх хөшөө
БНМАУ-ын АИХ-ын дарга
1960.07.07 — 1972.05.21 (12 жил)
Өмнөх	УИХ-ын дарга
Дараах	Сономын Лувсан
БНМАУ-ын УИХ-ын дарга
1954.07.07 – 1960.07.07 (6 жил)
Өмнөх	Гончигийн Бумцэнд
Дараах	АИХ-ын дарга
Овог нэр	Жамсрангийн Самбуу
Төрсөн	1895 оны 6 сарын 27 (1895-06-27) одоо Монгол, Төв, Бүрэн
Өнгөрсөн	1972 оны 5 сарын 21 (1972-05-21) Монгол, Улаанбаатар
Улс	Монгол (БНМАУ)
Алдар цол
Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар (1968)

Жамсрангийн Самбуу (1895–1972; 77 насалсан) — Монгол улсын төрийн зүтгэлтэн, БНМАУ-ын Ардын Их Хурлын тэргүүлэгчдийн дарга байсан.

Бага нас

Ж. Самбуу 1895 оны 6 дугаар сарын 25-нд Чин улсын Түшээт хан аймгийн Зоригт вангийн Цэрэнбаавайн хошуу, одоогийнхоор Монгол улсын Төв аймгийн Бүрэн сумын нутагт малчин монгол Жамсрангийнд мэндэлжээ. Багадаа Дугарсүрэн гэж бичээч хүнд шавь орж гэрээр бичиг үсэг сурч хошуу тамгын газар бичээч болсон.

1912 оноос буюу 17 настайгаасаа улаа нэхэж явсан.

Ажил алба

Яам, орон нутаг

Монголд Ардын хувьсгал ялснаас хойш 1922 оноос Түшээт вангийн хошууны тамгын газар хавсраа бичээчээр ажилд орсон,

-1923 онд Ардын Засгийн Сангийн яаманд гутгаар зэргийн нягтлан бодогч, 1926 оноос тэргүүн зэргийн нягтлан бодогч түшмэл, 1928 онд эрхэлсэн түшмэл болжээ.

-1930 онд Богдхаан уулын (Төв аймаг) аймгын дарга, хожим 1931 онд Өмнөговь аймгийн анхны даргаар томилогдон ажиллаж байв.

-1932 онд аймгийн шүүхийн дарга.

-1934 онд аймгаасаа МАХН-ын 9 дүгээр Их хуралд төлөөлөгчөөр сонгогдож Улаанбаатарт ирсэн.

1934-1937 оны сүүлч хүртэл БНМАУ-ын Мал тариалангийн яаманд хэлтсийн даргаар ажилласан байна.

Элчин сайд

1937 онд дипломат албанд шилжив:

• 1937-1946 онд БНМАУ-аас ЗСБНХУ-д суух Онц бөгөөд бүрэн эрхт Элчин сайд,
• 1946-1950 онд онд Гадаад явдлын яамны Алс Дорнодын хэлтсийн дарга,
• 1950 онд Намын шинэ хүчний сургууль төгссөн.
• 1950 оны 5 дугаар сарын 23-нд БНАСАУ-д суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт элчин сайд,
• 1951 оны 9 дүгээр сараас 1953 онд Гадаад яамны орлогч сайд,
• 1953-1954 Монгол-Зөвлөлтийн найрамдлын нийгэмлэгийн орлогч даргаар ажиллав.

Төрийн тэргүүн

• 1954 оноос МАХН-ын Төв хорооны бүрэлдэхүүнд орж, Намын Төв Хорооны Улс Төрийн Товчооны гишүүнээр сонгогдон,1972 он хүртэл Монгол улсын Төрийн тэргүүнээр ажилласан.

Тухайн үед албан ёсоор 1954-1960 онд Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын Улсын Их Хурлын дарга,

1960-1972 онд БНМАУ-ын Ардын Их Хурлын тэргүүлэгчдийн дарга байв.

1972 оны 5 дугаар сарын 22-нд Улаанбаатар хотод нас барсан.

Ном унших, шатар тоглох дуртай байжээ.

Ном туурвил

• «Малчдад өгөх зөвлөгөө» (1945)
• «Шашин ба ламн нарын асуудалд» (1961)
• «Амьдралын замналаас» (1965, 1970) — дурдатгалын хоёр дэвтэр ном

Алдар цол

• БНМАУ-ын хөдөлмөрийн баатар (1968)
• Сүхбаатарын одонгоор дөрвөн удаа,
• Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор хоёр удаа,
• “Алтан гадас” одонгоор шагнагджээ.
• ЗХУ-ын Лениний нэрэмжит олон улсын энх тайвны шагнал (1966).

ЗХУ-аас Лениний одон, Октябрийн хувьсгалын одон, Улаан таван хошуу одон, Хөдөлмөрийн гавъяаны улаан тугийн одон медалиудаар шагнагджээ.

Ж.Самбуугийн хөшөөг 2007 онд Улаанбаатар хотын төвд Хууль зүйн үндэсний хүрээлэнгийн урд талд Төрийн ордныг ажин суугаа байдлаар босгосон байна.

Эх сурвалж

Монгол Улсын Төрийн тэргүүн

Балингийн Цэрэндорж¹ (1924/05/20-1924/11/28 он) | Наваандоржийн Жадамбаа (1924/11/28-29 он) | Пэлжидийн Гэндэн (1924–1927 он) | Хорлоогийн Чойбалсан (1929–1930 он) | Лосолын Лааган (1930–1932 он) | Жанцангийн Дамдинсүрэн (1927–1929 он) | Анандын Амар (1932–1936 он) | Дансранбилэгийн Догсом (1936–1939 он) | Гончигийн Бумцэнд (1940–1953 он) | Сүхбаатарын Янжмаа¹ (1953–1954 он) | Жамсрангийн Самбуу (1954–1972 он) | Цагаанламын Дүгэрсүрэн¹ (1972/05/20-1972/06/29 он) | Сономын Лувсан¹ (1972-1974 он) | Юмжаагийн Цэдэнбал (1974-1984 он) | Нямын Жагварал¹ (1984/08/23-1984/12/12 он) | Жамбын Батмөнх (1984–1990 он) | Пунсалмаагийн Очирбат (1990-1997 он) | Нацагийн Багабанди (1997–2005 он) | Намбарын Энхбаяр (2005–2009 он) | Цахиагийн Элбэгдорж (2009–2017 он) | Халтмаагийн Баттулга (2017–2021 он) | Ухнаагийн Хүрэлсүх (2021 оноос)

¹ Монгол Улсын Төрийн тэргүүний үүргийг тодорхой хугацаанд гүйцэтгэсэн