Jump to content

Уттаракханд

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Уттаракханд
Уттаракханд муж
Үгийн гарал: Хойд нутаг
Хоч: 
Дэвбхуми; Бурхны орон
Уриа: 
Сатьямева Жаяте (Самгарди)
"Зөвхөн үнэн ялдаг"
Дуулал: Uttarakhand Devbhumi Matribhumi (Хинди)[1]
"Уттаракханд, бурхадын нутаг, эх орон минь!"
The map of India showing Уттаракханд
Энэтхэг дахь байршил
Солбицол: 30°20′N 78°04′E / 30.33°N 78.06°E / 30.33; 78.06 (Dehradun)Солбицол: 30°20′N 78°04′E / 30.33°N 78.06°E / 30.33; 78.06 (Dehradun)
Улс Энэтхэг
Бүс нутагХойд Энэтхэг
Өмнө ньУттар Прадешийн нэг хэсэг
Муж гэж11 сарын 9, 2000
Байгуулагдсан
(хуваалтаар)
11 сарын 9, 2000
НийслэлБхарарисайн
Дерадун (winter)
Томоохон хотДерадун
Тойрог13
Засаг захиргаа
  ЗахирагчГурмит Сингх
  Ерөнхий сайдПушкар Сингх Дхами[3] (БЖН)
Хууль тогтоох байгууллагаНэг танхимт
 • АссамблейУттаракхандын хууль тогтоох ассамблей (70 суудал)
Үндэсний парламентЭнэтхэгийн Парламент
 • Рааже сабха3 суудал
 • Лок сабха5 суудал
Дээд шүүхУттаракхандын дээд шүүх
Газар нутаг
  Нийт53,483 км2 (20,650 бээр2)
  Байр19-р байр
Хэмжээ
  Урт320 км (200 бээр)
  Өргөн385 км (239 бээр)
Хамгийн өндөр цэг7,816 м (25,643 фут)
Хамгийн нам цэг187 м
Хүн ам
 (2025)
  Нийт 11,913,000[2]
  Байр19-р байр
  Хотын
35.09%[4]
  Хөдөөгийн
64.01%[4]
Хэл
  Албан ёсныХинди хэл[5]
  Нэмэлт албан ёсныСамгарди[6][7]
  Албан бичигДеванагари бичиг
ДНБ
  Нийт (2024–2025)Neutral increase3.78 lakh crore ($47 тэрбум)[8]
  Байр20-р байр
  Нэг хүнд ноогдох315,204 ($3,900) (10-т)
Цагийн бүсUTC+05:30 (ЭСЦ)
ISO 3166 кодIN-UK[11]
Тээврийн хэрэгслийн бүртгэлUK
ХХИ (2022) 0.689 дундаж [12] (18-д)
Бичиг үсэг тайлагдал (2024)83.8%[13] (22-т)
Хүйсийн харьцаа (2011)963/1000 [14] (4-т)
Вэб сайтuk.gov.in
Мужийн хурдны замын тэмдэг
Уттаракханд мужийн хурдны зам
Энэтхэгийн мужийн бэлгэдлийн жагсаалт

Уттаракханд (хин. उत्तराखण्ड Уттаракханд [ʊttʌrɑːkʰʌɳɖ]) — Энэтхэг улсын харьяа, нутгийн умард биед оршдог муж.

53 мянган км² газар нутаг, 10 сая хүн амтай.

  1. "Now Uttarakhand Will Sing Its Own Official Song". The Times of India. 2016-02-06. Архивласан огноо 2020-10-26. Татаж авсан: 2025-07-04.
  2. "Population of Indian states 2025 - StatisticsTimes.com". statisticstimes.com. Татаж авсан: 2025-07-04.
  3. "Pushkar Singh Dhami: BJP's Pushkar Singh Dhami to be next Uttarakhand chief minister" (англи хэлээр). 2021-07-04. Архивласан огноо 2022-10-02. Татаж авсан: 2025-07-04.
  4. 4.0 4.1 4.2 "Macro and Fiscal Landscape of the State of Uttarakhand" (PDF). Niti Ayog. Татаж авсан: 2025-07-04.
  5. "Хэлний цөөнхийн асуудал эрхэлсэн комиссарын илтгэл: 50 дахь илтгэл (2012 оны 7 сараас 2013 оны 6 сар хүртэл)" (PDF). Хэлний цөөнхийн асуудал эрхэлсэн комиссар, Цөөнхийн хэрэг эрхлэх яам, Энэтхэгийн Засгийн газар. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 2016-07-08. Татаж авсан: 2025-07-04.
  6. Триведи, Анупам (2010-01-19). "Sanskrit is second official language in Uttarakhand". Hindustan Times. Архивласан огноо 2012-02-01. Татаж авсан: 2025-07-04.
  7. "Sanskrit second official language of Uttarakhand". The Hindu. 2010-01-21. Архивласан огноо 2018-03-03. Татаж авсан: 2025-07-04.
  8. "Uttarakhand Budget Analysis 2025-26" (PDF). Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 2025-05-14.
  9. "MOSPI Gross State Domestic Product". Статистик, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн яам, Энэтхэгийн засгийн газар. 2019-08-01. Архивласан огноо 2015-04-26. Татаж авсан: 2025-07-04.
  10. "GDP per capita of Indian states - StatisticsTimes.com". statisticstimes.com. Архивласан огноо 2021-06-03. Татаж авсан: 2025-07-04.
  11. "Standard: ISO 3166 — Codes for the representation of names of countries and their subdivisions". Архивласан огноо 2016-06-17. Татаж авсан: 2025-07-04.
  12. "India: Subnational HDI". Global Data Labs. Татаж авсан: 2025-07-04.
  13. "Appendix-A: Detailed tables, Table (7): Literacy rate (in per cent) of persons of different age groups for each State/UT (persons, age-group (years): 7 & above, rural+urban (column 6))". Жилийн тайлан, Ажиллах хүчний үечилсэн судалгаа (PLFS) (2023 оны 7 сараас 2024 оны 6 сар) (PDF). Үндэсний түүвэр судалгааны газар, Статистик, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн яам, Энэтхэгийн Засгийн газар. 2024-09-23. х. A-10.{{cite book}}: CS1 maint: date and year (link)
  14. "Census 2011 (Final Data) – Demographic details, Literate Population (Total, Rural & Urban)" (PDF). planningcommission.gov.in. Төлөвлөлтийн комисс, Энэтхэгийн Засгийн газар. х. 4. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 2018-01-27. Татаж авсан: 2025-07-04.
  15. Asian News International (2019-06-16). "Nanda Devi: Operation to retrieve bodies of missing mountaineers hampered by bad weather". India Today. Архивласан огноо 2022-10-02. Татаж авсан: 2025-07-04.