Бүгд Найрамдах Доминикан Улс

Чөлөөт нэвтэрхий толь — Википедиагаас
Jump to navigation Jump to search
República Dominicana
Бүгд Найрамдах Доминикан Улс
Доминикан улсын төрийн далбаа
Доминикан улсын төрийн сүлд
Төрийн далбаа Төрийн сүлд
Уриа: Dios, patria, libertad
(испаниар: „Бурхан, эх орон, эрх чөлөө“)
Албан хэл Испани
Нийслэл Санто Доминго
Төрийн хэлбэр Бүгд Найрамдах Улс
Засаглалын хэлбэр Ерөнхийлөгчийн ардчилсан дэглэм
Төрийн тэргүүний зэрэгцээ засгийн газрын тэргүүн Ерөнхийлөгч Данило Медина
Газар нутгийн талбай 48.730 км²
Хүн ам 10.767.000 (Мэдээ: 2017 он)[1]
Хүн амын нягтрал 215 (38.) хүн/км²
Хүн амын өсөлт ▲ +1,21 %[2] жилд
ДНБ
  • Нийт (нэрлэсэн)
  • Нийт (ХАЧХ)
  • ДНБ/Хүн ам (нэрл.)
  • ДНБ/Хүн ам (ХАЧХ)
 2016[3]
  • 72,19 тэрбум $ (69.)
  • 161,83 тэрбум $ (73.)
  • 7.159 $ (81.)
  • 16.049 $ (80.)
Хүний хөгжлийн илтгэцүүр 0,722 (99.) (2016)[4]
Мөнгөн тэмдэгт Доминиканы песо (DOP)
Тусгаар тогтносон 1844 оны хоёрдугаар сарын 27 (Хаитигаас)
Төрийн дуулал Доминиканы төрийн дуулал
Үндэсний баярын өдөр Хоёрдугаар сарын 27 болон наймдугаар сарын 16
Цагийн бүс UTC−4
ТХ-н дугаар ДОМ
ISO 3166 DO, DOM, 214
Домэйн нэр .do
Утасны бүсчлэлийн дугаар +1 (809), +1 (829), +1 (849) мөн Хойд Америкийн дугаарлалтын төлөвлөгөөг үзэх
Dominican Republic on the globe (Americas centered).svg
Dominican republic sm03.jpg

Бүгд Найрамдах Доминикан Улс (исп. República Dominicana) нь атлантын далай, карибын хооронд орших Их Антилын Эспаньола арал дээр байдаг арлын улс юм. Энэ улсад арлын зүүн болон төв хэсгийг харьяалагдах бол арлын гуравны нэг хэсэг болох баруун талын хэсэг Хаити улсын нутаг дэвсгэр болно.

Доминиканы Бүгд Найрамдах Улсыг Бага Антилд орших Доминика улстай андуурах тохиолдол бий.[5]

Улсын нэр нь тус улсын нийслэл Санто Доминго хотын нэрээс гаралтай бол энэ нэр нь өөрөө Доминканы орденг үүсгэн байгуулагч, гэгээнтэн Доминикийн (латин хэлээр Dominicus-Доминикус; жинхэнэ нэр нь Доминго де Гусман Гарсес) нэрээс үүсэлтэй аж.

Газар зүй[засварлах | edit source]

Доминикан улс нь Эспаньола арлын нэг улс бөгөөд энэ улс тус арлын зүүн ба төв хэсэгт, харин Хаити улс баруун талд нь оршино. Хоёр улсын дундах хилийн урт нь нийт 388 километр. Геологийн хувьд Эспаньола арал нь Карибын хавтан ба Хойд Америкийн хавтангуудын хоорондын заагийг даван оршдог. Эспаньола арал нь ихээхэн уулархаг. Арлын зүүн хэсэг нь харьцангүй тал газар бол арлын умард хэсэг нь нэлээд өргөн сунамал хөндий газар байна. Доминиканы хөрш улсуудад Туркс- ба Кайкосын арлууд, Ямайк, Куба, Бахам зэрэг улс орно.

Тус улсын хамгийн өндөр дөрвөн нурууны тоонд:

  • Төв Кордильера, Карибын таван өндөр уултай арлын төвд
    • Пико Дуарте (3098 м),
    • Лома Ла Пелона (3097 м),
    • Лома Руцилла (3039 м),
    • Лома де ла Виуда (2802 м) und
    • Яки (2760 м).
  • Умардын Кордильера, арлын хойд хэсэг, хамгийн өндөр уул нь 1249 м
  • Зүүн Кордильера ба Костера дел Кариб зүүн талд, хамгийн өндөр уул нь 815 м
  • Сьерра де Баоруко арлын баруун урд талд, хамгийн өндөр уул нь 2368 м

Байгаль орчин[засварлах | edit source]

Нийт нутаг дэвсгэрийн 31,5 % нь хамгаалагдсан бүс нутагт ордог. CO2-ялгаралт нь жилдээ ойролцоогоор 20,3 сая тонн. Цэнгэг усны хэрэглээ нь ХАА-д 89 %, гэр ахуйд 10 %, аж үйлдвэрт 1 % байна.

Уур амьсгал[засварлах | edit source]

Санто Доминго
Уур амьсгалын диаграмм
123456789101112
 
 
63
 
29
20
 
 
57
 
29
20
 
 
54
 
30
20
 
 
72
 
30
21
 
 
188
 
30
22
 
 
140
 
31
23
 
 
145
 
31
23
 
 
177
 
32
23
 
 
181
 
31
23
 
 
187
 
31
22
 
 
100
 
31
21
 
 
84
 
30
20
Температур °C,  Тунадас мм
Эх сурвалж: wetterkontor.de
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Санто Доминго
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 29.2 29.2 29.6 30.2 30.4 30.8 31.3 31.5 31.4 31.1 30.6 29.6 Ø 30.4
Мин. Температур (°C) 19.6 19.7 20.2 21.1 22.2 22.9 22.8 22.7 22.7 22.3 21.4 20.3 Ø 21.5
Тунадас (мм) 63 57 54 72 188 140 145 177 181 187 100 84 Σ 1,448
Нартай цаг (h/d) 7.4 8.2 8.3 8.4 7.9 7.8 7.4 7.7 7.4 6.7 7.3 6.6 Ø 7.6
Бороотой өдөр (d) 7 6 6 7 11 10 11 12 11 13 9 9 Σ 112
Усны температур (°C) 27 26 26 27 27 27 28 28 28 28 27 27 Ø 27.2
Агаарын чийгшилт (%) 83 81 79 79 83 84 84 85 85 86 84 83 Ø 83
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
29.2
19.6
29.2
19.7
29.6
20.2
30.2
21.1
30.4
22.2
30.8
22.9
31.3
22.8
31.5
22.7
31.4
22.7
31.1
22.3
30.6
21.4
29.6
20.3
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с 		63
57
54
72
188
140
145
177
181
187
100
84
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: wetterkontor.de

Хотууд[засварлах | edit source]

Том хотуудын тоонд 2010 оны хүн амын тооллогын дагуу:[6]

Зэрэглэл Нэр Оршин суугч Байршил
01 Санто Доминго (нийслэл) 2.374.370 өмнө талд, далайн эрэгт
02 Сантьяго де лос Кабальерос 507.418 улсын дотоод хэсэг, умардад
03 Ла Вега 394.205 улсын дотоод хэсэг
04 Пуэрто Плата 321.597 умард талд, далайн эрэгт
05 Сан Педро де Макорис 290.458 өмнө талд, далайн эрэгт
06 Игуэй 251.243 улсын дотоод хэсэг, зүүн
07 Ла Романа 245.433 өмнө талд, далайн эрэгт
08 Сан Кристобаль 232.769 Санто Домингогийн төвлөрөлтөнд багтана
09 Сан Франсиско де Макорис 188.118 улсын дотоод хэсэг, зүүн хойд талд
10 Лос Алкаррицос 166.930 Санто Домингогийн төвлөрөлтөнд багтана

Түүх[засварлах | edit source]

Quill-Nuvola.svg Энэ хэсгийг өргөтгөх хэрэгтэй.

Цахим холбоос[засварлах | edit source]

 Commons: Бүгд Найрамдах Доминикан Улс – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
Wiktionary
 Wiktionary: Бүгд Найрамдах Доминикан Улс – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

Эх сурвалж[засварлах | edit source]

  1. ↑ esa.un.org
  2. ↑ www.cia.gov
  3. ↑ www.imf.org
  4. ↑ hdr.undp.org United Nations Development Programme (UNDP),
  5. ↑ Гадны улсууд жишээлбэл герман хэлтэй орнууд Доминика улсын харьяат иргэдийг доминиканчууд буюу өөрөөр хэлбэл Доминикан улсын харьяат иргэдтэй адил доминиканчууд гэх ч бичихдээ Dominicaner, Dominikaner хэмээн зөвхөн к үсгээр ялган бичдэг. Монгол хэлэнд үндэстний оноосон нэрийн ард шууд -чууд, -чүүд дагаварыг залган ерийн нэр бүтээх дүрмээр Доминикачууд буюу Доминиканчууд гэж ялган нэрлэнэ.
  6. ↑ Oficina Nacional de Estadística: IX Censo Nacional de Población y Vivienda 2010. Volume I: Informe General. Santo Domingo 2012. (PDF; 5,4 MB).
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Бүгд_Найрамдах_Доминикан_Улс&oldid=557986"-с авсан