Цагаан-Уул сум
Цагаан-Уул сум
ᠴᠠᠭᠠᠨᠠᠭᠤᠯᠠᠰᠤᠮᠤ | |
|---|---|
 | |
| Улс |  Монгол |
| Аймаг |  Хөвсгөл |
| Байгуулагдсан | 1931 он |
| Газар нутаг | |
| • Нийт | 5,866.3 км2 (2,265.0 бээр2) |
| Хүн ам (2022) | |
| • Нийт | ▲ 5,920 |
| Цагийн бүс | UTC+8 (UTC + 8) |
Цагаан-Уул сум нь Хөвсгөл аймгийн сум юм. 5,870 орчим км² газар нутагтайгаас 5,190 км² нь бэлчээр болно. 2005 оны байдлаар 5,145 оршин суугчтай байсны ихэнх нь халх, хотгойдууд юм. Сумын төв Шарга нь аймгийн төв Мөрөнгөөс баруунш 138 км, нийслэл Улаанбаатараас 840 км зайд оршино.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]1931 онд Хөвсгөл аймаг байгуулагдахад Цагаан-Уул сум бий болжээ. 1933 оны тооллогоор 1150 өрхийн 3,800 орчим иргэн, 101,000 орчим толгой малтай байв. 1959 онд Цагаан-Уул сумын нэг хэсгийг Бүрэнхаан суманд нэгтгэж, 1963 онд Шарга сум тус суманд нэгдсэн бөгөөд 1973 онд Бүрэнхаан сумыг татан буулгахад зарим хэсэг нь Цагаан-Уул суманд багтах болсон. 1956 онд Бадрал нэгдэл байгуулагдаж үйл ажиллагаагаа явуулж байгаад 1990 онд татан буугджээ.
Эдийн засаг
[засварлах | кодоор засварлах]-2014 оны жилийн эцсийн тооллогоор 1472 Өрх , 5348 хүн ам, 325799 толгой мал тоологдсон.2015 онд гурван буман малын баяраа тэмдэглэнэ. малынхаа тоогоор аймагтаа 1 байр , Адуу, тэмээ, хониороо мөн тэргүүлдэг.Нийт мал болон хониныхоо тоогоор улсад 10 р байрт орж байна
Сонирхолтой газрууд
[засварлах | кодоор засварлах]Сумын нутагт Сангийн Далай нуур бий. 1976 онд Тэсийн голын эхэн орчмоос Уйгурын үеийн олдвор олджээ. Тус суманд Сангийн далай, Гандан, Тунамал гэсэн томоохон гурван нууртай, Жалханц хутагт Дамдинбазарын хийд байрлаж байсан туурь Тосон багийн Гурван модны хунх гэдэг газарт одоо хүртэл сүсэгтэх олны хөл тасардаггүй. Тэсийн голын эх энэ сумын нутагт байдаг. "Оргомчийн булан" гэх үзэсгэлэнт сайхан газар, дэлгэр мөрөн голоор зүүн талаараа хөрш сумуудтай эмжээрлэн хиллэсэн . эрт дээр үеэсээ анагаах ухааны эрхэм чанар нь тогтоогдсон "Өвгөдийн рашаан"," Барчингийн рашаан ","Агарын рашаан", Мөсөн түрүүний булаг" зэрэг лусын рашаанаар дүүрэн нутаг юм.
Энд төрсөн хүмүүс
[засварлах | кодоор засварлах]- Даваажавын Нямсүрэн - Төрийн соёрхолт, хүний гавьяат эмч, доктор, профессор
- Хашбатын Тумбаа - малын их эмч, төрийн соёрхолт, биологийн ухааны доктор, орчуулагч, зохиолч
- Найдангийн Ганхуяг — Монголын кино найруулагч.
- Даваасамбуугийн Чулуунбат-Туйл судлаач
- Өлзийсайханы Энхтүвшин -УИХ-ын гишүүн
Ном зүй
[засварлах | кодоор засварлах]М.Нямаа, Хөвсгөл аймгийн лавлах толь, Улаанбаатар 2001, х.192
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]