Америци

Шинж чанар
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар Америци, Am, 95
Цуваа Актиноид
Бүлэг, үе, блок Ac, 7, f
Гадаад байдал мөнгөлөг цагаан металл
CAS дугаар 7440-35-9
Атомын шинж чанар [1]
Атом масс 243,061375[2] u
Атомын радиус 184 пм
Ван дер Ваальсын радиус 228,5 пм
Электрон бүтэц [Rn] 5f7 7s2
1. Ионжилтын энерги 578 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [1]
Бодисын төлөв хатуу
Талст бүтэц гексагональ
Нягт 13,67 г/см3
Соронзон чанар парасоронзон (Χm = 7,1 · 10−4)[3]
Хайлах цэг 1449 K (1176 °C)
Буцлах цэг 2880 (2607 °C)
Молийн эзлэхүүн 1,778 · 10−5 м3/моль
Ууршилтын дулаан 238,5 кЖ/моль
Хайлах дулаан 14,4 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт 0,11 Ж/(кг · К)
Цахилгаан дамжуулалт 147,1[2] A/(В · м) 293,15 K-д
Дулаан дамжуулалт 10[2] Вт/(м · К) 300 K-д
Химийн шинж чанар [1]
Исэлдэлтийн төлөв байдал +2, +3, +4, +5, +6, (+7)
Хэвийн потенциал −2,070 В
(Am3+ + 3 e → Am)[2]
Цахилгаан сөрөг чанар 1,3 (Паулын скала)
Изотопууд
Изотоп ИХ t1/2 ЗТ ЗЭэВ) ЗБ

[4]

238Am {син.} 98 мин ε (≈ 100 %) 238Pu
α (1,0 · 10−4 %) 234Np
239Am {син.} 11,9 h ε (≈ 100 %) 239Pu
α (0,010 %) 235Np
240Am {син.} 50,8 h ε (≈ 100 %) 240Pu
α (1,9 · 10−4 %) 236Np
241Am {син.} 432,2 a α (≈ 100 %) 5,486 237Np
өз (4,3 · 10−10 %) ? ?
242Am {син.} 16,02 h β (82,7 %) 0,665 242Cm
ε (17,3 %) 0,751 242Pu
242m1Am {син.} 141 a ИШ (≈ 100 %) 0,049 242Am
α (0,45 %) 5,637 238Np
өз (4,7 · 10−9 %) ? ?
242m2Am {син.} 14,0 мсек өз (≈ 100 %) ? ?
α 7,788 238Np
ИШ 2,2 242Am
243Am {син.} 7370 a α (≈ 100 %) 5,438 239Np
өз (4,7 · 10−9 %) ? ?
244Am {син.} 10,1 h β (100 %) 244Cm
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [5]
Зэрэглэл алга
АТ-фразын жагсаалт H: дээш үзэх
P: дээш үзэх
Цацраг идэвхт задрал
Цацраг идэвхт элемент
Цацраг идэвхт элемент

Цацраг идэвхт элемент
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Америци нь синтетик химийн элемент, атомын дугаар нь 95, химийн тэмдэглэгээ нь Am. Уг элемент нь цацраг идэвхит шинжтэй, актиноидын бүлгийн металл юм. 1944 онд плутониг нейтроноор бөмбөгдөх замаар гарган авсан байна.

Цэвэр Америци нь гялалзсан мөнгөлөг ба цагаан өнгөтэй. 241Am-ын альфа цацрал нь радигийнхаас 3 дахин өндөр бөгөөд нэг грамм орчим америци нь ойр байгаа хүнийг ихээхэн хэмжээгээр хордуулна.

Хэрэглээ[засварлах | кодоор засварлах]

241Am-г гарган авах нь өндөр өртөгтэй болно. Уг элементийг өрөөний галын дохиололд дахь утаа мэдрэгчид маш бага хэмжээтэйгээр (ойролцоогоор 0.2 микрограмм) хэрэглэнэ. Үүнээс гадна өрмийн цооногт геофизикийн судалгаа (Am241Be) хийхэд мөн нейтрон радиографид нейтроны эх үүсвэр болгон ашиглана. Пуужингийн түлш хийхэд ашиглаж болох тухай мөн яриглаж байна[6].

Изотопи[засварлах | кодоор засварлах]

Нийт 18 цацраг идэвхит изотопи байдгаас хамгийн тогтвортой нь 243Am (хагас задралын хугацаа нь 7370 жил) ба 241Am (хагас задралын хугацаа нь 432.2 жил) юм. Үлдэх изотопиуд нь 51 жилээс бага, ихэнхи нь 100 минутаас бага хагас задралын хугацаатай байна. Изотопиудын атом масс нь 231.046 (231Am) - 249.078 (249Am) хооронд хэлбэлзэнэ.

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Wiktionary
Wiktionary
Wiktionary: Америци – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Америци – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Die Werte der atomaren und physikalischen Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Americium) entnommen.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente, S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3, S. 18–23.
  3. Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Die Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
  4. G. Audi, O. Bersillon, J. Blachot, A. H. Wapstra: The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties, in: Nuclear Physics A, 729, 2003, S. 3–128 (PDF (Memento 20. Долоодугаар сар 2011 цахим архивт); 1,0 MB).
  5. Энэ элементэд нэг бол түүний хор хөнөөлийн тухай найдвартай эх сурвалж бүхий материал олдоогүй эс бөгөөс түүний аюулын зэрэглэлийг тогтоогоогүй байна.
  6. "Extremely Efficient Nuclear Fuel Could Take Man To Mars In Just Two Weeks". ScienceDaily. 3 Jan 2001. Retrieved 2007-11-22.