Фтор

Фтор,  9F
Small sample of pale yellow liquid fluorine condensed in liquid nitrogen
Криоген температурт буй шингэн фтор
Ерөнхий шинж чанарууд
Нэр, тэмдэгфтор, F
Гадаад байдалхий: маш бүдэг шаргал
шингэн: тод шар
хатуу: альфа нь тунгалаг бус, бета нь тунгалаг
Аллотропуудальфа, бета
Англи дуудлага/ˈflʊərn/, /ˈflʊərɪn/, /ˈflɔərn/
FLOOR-een, FLOOR-in, FLOHR-een
Фтор-ийн үелэх систем дэх байрлал
Устөрөгч (диатомт металл бус)
Гели (инерт хий)
Лити (шүлтийн металл)
Берилли (газрын шүлтэт металл)
Бор (химийн элемент) (металлоид)
Нүүрстөрөгч (полиатомт металл бус)
Азот (диатомт металл бус)
Хүчилтөрөгч (диатомт металл бус)
Фтор (диатомт металл бус)
Неон (инерт хий)
Натри (шүлтийн металл)
Магни (газрын шүлтэт металл)
Хөнгөн цагаан (шилжилтийн дараах металл)
Цахиур (металлоид)
Фосфор (полиатомт металл бус)
Хүхэр (полиатомт металл бус)
Хлор (диатомт металл бус)
Аргон (инерт хий)
Кали (шүлтийн металл)
Кальци (газрын шүлтэт металл)
Сканди (шилжилтийн металл)
Титан (шилжилтийн металл)
Ванади (шилжилтийн металл)
Хром (шилжилтийн металл)
Манган (шилжилтийн металл)
Төмөр (химийн элемент) (шилжилтийн металл)
Кобальт (шилжилтийн металл)
Никель (шилжилтийн металл)
Зэс (шилжилтийн металл)
Цайр (шилжилтийн металл)
Галли (шилжилтийн дараах металл)
Германи (металлоид)
Арсени (металлоид)
Селени (полиатомт металл бус)
Бром (диатомт металл бус)
Криптон (инерт хий)
Рубиди (шүлтийн металл)
Стронци (газрын шүлтэт металл)
Иттри (шилжилтийн металл)
Циркони (шилжилтийн металл)
Ниоби (шилжилтийн металл)
Молибден (шилжилтийн металл)
Технеци (шилжилтийн металл)
Рутени (шилжилтийн металл)
Роди (шилжилтийн металл)
Паллади (шилжилтийн металл)
Мөнгө (химийн элемент) (шилжилтийн металл)
Кадми (шилжилтийн металл)
Инди (шилжилтийн дараах металл)
Цагаан тугалга (шилжилтийн дараах металл)
Сурьма (металлоид)
Теллур (металлоид)
Иод (диатомт металл бус)
Ксенон (инерт хий)
Цези (шүлтийн металл)
Бари (газрын шүлтэт металл)
Лантан (лантаноид)
Цери (лантаноид)
Празеодим (лантаноид)
Неодим (лантаноид)
Промети (лантаноид)
Самари (лантаноид)
Европи (лантаноид)
Гадолини (лантаноид)
Терби (лантаноид)
Диспрози (лантаноид)
Гольми (лантаноид)
Эрби (лантаноид)
Тули (лантаноид)
Иттерби (лантаноид)
Лютеци (лантаноид)
Гафни (шилжилтийн металл)
Тантал (шилжилтийн металл)
Вольфрам (шилжилтийн металл)
Рени (шилжилтийн металл)
Осми (шилжилтийн металл)
Ириди (шилжилтийн металл)
Цагаан алт (шилжилтийн металл)
Алт (шилжилтийн металл)
Мөнгөн ус (шилжилтийн металл)
Талли (шилжилтийн дараах металл)
Хар тугалга (шилжилтийн дараах металл)
Висмут (шилжилтийн дараах металл)
Полони (шилжилтийн дараах металл)
Астат (металлоид)
Радон (инерт хий)
Франци (шүлтийн металл)
Ради (газрын шүлтэт металл)
Актини (актиноид)
Тори (актиноид)
Протактини (актиноид)
Уран (актиноид)
Нептуни (актиноид)
Плутони (актиноид)
Америци (актиноид)
Кюри (актиноид)
Беркли (актиноид)
Калифорни (актиноид)
Эйнштейни (актиноид)
Ферми (актиноид)
Менделеви (актиноид)
Нобели (актиноид)
Лоуренси (актиноид)
Резерфорди (шилжилтийн металл)
Дубни (шилжилтийн металл)
Сиборги (шилжилтийн металл)
Бори (шилжилтийн металл)
Хасси (шилжилтийн металл)
Мейтнери (unknown chemical properties)
Дармштадти (unknown chemical properties)
Рентгени (unknown chemical properties)
Коперници (шилжилтийн металл)
Нихони (unknown chemical properties)
Флерови (шилжилтийн дараах металл)
Москови (unknown chemical properties)
Ливермори (unknown chemical properties)
Теннессин (unknown chemical properties)
Оганесон (unknown chemical properties)


F

Cl
хүчилтөрөгчфторнеон
Цэнэгийн тоо (Z)9
Атом масс (±) (Ar)18.998403163(6)[1]
Элементийн ангилал  диатомт металл бус
Бүлэг, блокбүлэг 17 (галоген), p-блок
Үеүе 2
Электрон бүтэц[He] 2s2 2p5[2]
давхарга бүрт
2, 7
Физик шинж чанарууд
Төлөвхий
Хайлах температур53.48 K ​(−219.67 °C, ​−363.41 °F)[3]
Буцлах температур85.03 K ​(−188.11 °C, ​−306.60 °F)[3]
Нягт стд (0 °C ба 101.325 kPa)1.696 g/L[4]
шингэн үед, б.т.1.505 г/см3[5]
Гурвалсан цэг53.48 K, ​90 kPa[3]
Критик цэг144.41 K, 5.1724 MPa[3]
Уурших энтальп6.51 кЖ/моль[4]
Хувийн дулаан шингээлтCp: 31 Ж/(моль·K)[5] (at 21.1 °C)
Cv: 23 Ж/(моль·K)[5] (at 21.1 °C)
Уурын даралт
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 38 44 50 58 69 85
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг−1 ​(исэлдүүлэгч)
Цахилгаан сөрөг чанарПолингийн шаталбар: 3.98[2]
Ионжилтын энерги1 дэх: 1681 кЖ/моль
2 дахь: 3374 кЖ/моль
3 дахь: 6147 кЖ/моль
(илүү үзэх)[6]
Ковалент радиус64 пм[7]
Ван дер Ваальсийн радиус135 pm[8]
Бусад
Талст бүтэцкуб
Cubic crystal structure for фтор
Дулаан дамжуулалт0.02591 W/(m·K)[9]
Соронзон чанардисоронзон (−1.2×10−4)[10][11]
CAS дугаар7782-41-4[2]
Түүх
Нэрийн үүсэлФлюорит эрдэсээс гаралтай, fluo-хайлуулахад урсдаг
НээсэнАндре Мари Ампер (1810)
Анх ялгасанАнри Муассан[2] (26.05.1886)
Нэр өгсөнГемфри Дэви
Хамгийн тогвортой изотопууд
изо БДТ ХЗҮ ЗТ ЗЭ (MeV) ЗБ
18F ул мөр 109.77 мин β+ (96.9%) 0.634 18O
ε (3.1%) 1.656 18O
19F 100% 19F нь 10 нейтронтой үед тогтвортой
Эх сурвалж[12]
үзэх · хэлэлцэх · засах· эх сурвалж

Фтор (F үсгээр тэмдэглэдэг) нь шар өнгөтэй хоёр атомт хий байдлаар оршдог химийн элемент юм. Атомын дугаар (атом дотор байх протоны тоо) нь 9 бөгөөд атом масс нь 19. Фтор нь үелэх хүснэгтийн 7 дугаар бүлэгт (галоген) багтдаг. Үнэр нь озонтой төстэй. Байгальд минералаараа байдаг. Энэ минерал нь байгальдаа флорит фторспати CaF2 -1 гэсэн бүтэцтэй. Анх Георгиус Агрикола кальцийн фторыг таниулсан. Мөн 1886 онд Анри Мойссан фторыг гаргаж авчээ. Фтор нь маш реактив (Урвалд өндөр хурдтай ордог). Учир нь F-F холбоостой учраас хурдан задарч, хурдан нийлдэг байна. Шүдний оо болон дездорантад хэрэглэдэг.

Бусад холбоотой сэдвүүд[засварлах | кодоор засварлах]

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Wiktionary
Wiktionary
Wiktionary: Фтор – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Фтор – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. 2013 Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Jaccaud et al. 2000, p. 381.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Haynes 2011, p. 4.121.
  4. 4.0 4.1 Jaccaud et al. 2000, p. 382.
  5. 5.0 5.1 5.2 Compressed Gas Association 1999, p. 365.
  6. Dean 1999, p. 4.6.
  7. Dean 1999, p. 4.35.
  8. Matsui 2006, p. 257.
  9. Yaws & Braker 2001, p. 385.
  10. Mackay, Mackay & Henderson 2002, p. 72.
  11. Cheng et al. 1999.
  12. Chisté & Bé 2011.