1977 оны улсын наадмын бөх барилдаан

1977 оны (Ардын хувьсгалын 56 жилийн ойн) улсын наадмын торгон ногоон дэвжээнээ 512 бөх ид хаваа бахдуулж, уран мэхийг уралдуулан барилдсанаас Увсын Хорлоогийн Баянмөнх аварга түрүүлж, Төв аймгийн Пүрэвийн Дагвасүрэн арслан үзүүрлэжээ.

Шөвгөрсөн арван зургаан бөх

Амжилт		Ямар цолтой	Аль аймгийн	Хүчит бөх		9	8	7	6	5		Шинэ цол, чимэг
Түрүүлсэн		Дархан аварга	Увсын	Хорлоогийн Баянмөнх		П.Д	Д.Ц	Ч.Ө	Ж.О	н.Н		«Үлэмж бадрах»
Үзүүрлэсэн		Улсын арслан	Төв аймгийн	Пүрэвийн Дагвасүрэн		~	Ж.М	Д.Д	Г.Ж	Г.Б		«Харилтгүй жавхлант»
Дөрөвт үлдсэн		Улсын начин	Өвөрхангайн	Дашдоржийн Цэрэнтогтох		~	~	Д.Х	Д.М	М.М		«Улсын заан»
		Дархан аварга	Төв аймгийн	Жигжидийн Мөнхбат		~	~	З.Д	Д.Ж	Г.Ц		«Өнөд баясгалант»
Наймд үлдсэн			Өвөрхангайн	Зэвэгийн Дүвчин		~	~	~	Д.Т	Л.С		«Улсын өсөх идэр начин»
		Улсын начин	Сүхбаатарын	Чойдорын Өвгөнхүү		~	~	~	Ж.Х	Д.Л		«Улам өрнөх»
		Улсын арслан	Төв аймгийн	Дагвацэрэнгийн Хадбаатар		~	~	~	Д.Б	О.П		«Чин зоригт»
		Улсын заан	Өвөрхангайн	Донровын Долгорсүрэн		~	~	~	Д.Л	Л.Д		«Үнэн хүчит»
Арван зургаад үлдсэн			Завханы	Доржсүрэнгийн Батбаяр		~	~	~	~	Ч.Б		«Улсын начин»
			Хөвсгөлийн	Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир		~	~	~	~	Ө.Э		«Улсын начин»
			Архангайн	Гүсэмийн Жалаа		~	~	~	~	Г.Д		«Улсын начин»
			Дорноговийн	Жадамбаагийн Одсүрэн		~	~	~	~	Ч.А		«Улсын начин»
			Дундговийн	Дамдиндоржийн Жавзмаа		~	~	~	~	С.Ц		«Улсын начин»
		Улсын арслан	Увсын	Жамбалын Хайдав		~	~	~	~	н.Ч		«Хотлоор баясгагч»
		Улсын заан	Дорнодын	Дашбалжирын Түвшин		~	~	~	~	Д.Д		«Өрнөн дэлгэрэх»
		Улсын начин	Ховдын	Дасрангийн Мягмар		~	~	~	~	Д.Ц		«Уран мэхт»

Цол, чимэг хүртсэн бөхчүүд

д\д	Цол	Овог нэр	Харъяалал	Шинээр хүртсэн цол
Түрүү	Дархан аварга	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас
Үзүүр	Улсын арслан	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр
Шөвгийн дөрөв	Дархан аварга	Жигжидийн Мөнхбат	Төв Эрдэнэсант
	Улсын начин	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл	" Улсын заан " цол
Шөвгийн найм	Улсын арслан	Дагвацэрэнгийн Хадбаатар	Төв Угтаалцайдам
	Улсын заан	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт
	Улсын начин	Чойдорын Өвгөнхүү	Сүхбаатар Уулбаян
		Зэвэгийн Дүвчин	Өвөрхангай Хархорин	" Улсын начин " цол
Шөвгийн арван зургаа	Улсын арслан	Жамбалын Хайдав	Увс Зүүнговь
	Улсын заан	Дашбалжирын Түвшин	Дорнод Гурванзагал
	Улсын начин	Дасрангийн Мягмар	Ховд Буянт
		Гүсэмийн Жалаа	Архангай Хашаат	" Улсын начин " цол
		Доржсүрэнгийн Батбаяр	Завхан Тосонцэнгэл	" Улсын начин " цол
		Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр	" Улсын начин " цол
		Жадамбаагийн Одсүрэн	Дорноговь Улаанбадрах	" Улсын начин " цол
		Дамдиндоржийн Жавзмаа	Дундговь Өндөршил	" Улсын начин " цол

Барилдааны дүйз

Товчилсон үгнүүдийн тайлбар

Товчилсон үг	Д.ав	Да.ав	У.ав	У.арс	У.з	У.н	А.а	О	Х
Тайлбар	Дархан аварга	Даян аварга	Улсын аварга	Улсын арслан	Улсын заан	Улсын начин	Аймгийн арслан	Давсан	Унасан

Тавын даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Дарийн Дамдин	Хөвсгөл Цагаан-Үүр	Х	О	У.з	Дашбалжирын Түвшин	Дорнод Гурванзагал
2.	Д.ав	Жигжидийн Мөнхбат	Төв Эрдэнэсант	О	Х	У.н	Гомбын Цэрэнчимэд	Дундговь Цагаандэлгэр
3.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х		Дондивын Нансал	Булган
4.	Да.ав	Сэрээтэрийн Цэрэн	Булган Сайхан	Х	О		Дамдиндоржийн Жавзмаа	Дундговь Өндөршил
5.	У.ав	Чойжилын Бээжин	Хөвсгөл Цагаан-Үүр	Х	О		Доржсүрэнгийн Батбаяр	Завхан Тосонцэнгэл
6.	У.арс	Лувсанчимэдийн Сосорбарам	Төв Баян-Өнжүүл	Х	О		Зэвэгийн Дүвчин	Өвөрхангай Хархорин
7.	У.арс	Гомбо-Аюушийн Дэмүүл	Өмнөговь Манлай	Х	О		Гүсэмийн Жалаа	Архангай Хашаат
8.	У.арс	Өлзийсайханы Эрдэнэ-Очир	Төв Баянзүрх	Х	О		Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр
9.	У.арс	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр	О	Х	У.н	Гандолгорын Батсүх	Баянхонгор Эрдэнэцогт
10.	У.арс	Жамбалын Хайдав	Увс Зүүнговь	О	Х		Жанчивын Чагнаадорж	Архангай
11.	У.арс	Дагвацэрэнгийн Хадбаатар	Төв Угтаалцайдам	О	Х	У.з	Ундрахын Пүрэв	Говь-Алтай Хөхморьт
12.	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт	О	Х	У.н	Лувсандоржийн Дашдаваа	Сүхбаатар Сүхбаатар
13.	У.н	Чойдорын Өвгөнхүү	Сүхбаатар Уулбаян	О	Х		Равдангийн Лхагвасүрэн	Булган Могод
14.	У.н	Чогдовын Амартүвшин	Говь-Алтай Дарви	Х	О	А.а	Жадамбаагийн Одсүрэн	Дорноговь Улаанбадрах
15.	У.н	Дасрангийн Мягмар	Ховд Буянт	О	Х	У.н	Дамбажавын Цэнд-Аюуш	Хөвсгөл Галт
16.	У.н	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл	О	Х	У.н	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст

Зургаагийн даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Жигжидийн Мөнхбат	Төв Эрдэнэсант	О	Х		Дамдиндоржийн Жавзмаа	Дундговь Өндөршил
2.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х		Жадамбаагийн Одсүрэн	Дорноговь Улаанбадрах
3.	У.арс	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр	О	Х		Гүсэмийн Жалаа	Архангай Хашаат
4.	У.арс	Жамбалын Хайдав	Увс Зүүнговь	Х	О	У.н	Чойдорын Өвгөнхүү	Сүхбаатар Уулбаян
5.	У.арс	Дагвацэрэнгийн Хадбаатар	Төв Угтаалцайдам	О	Х		Доржсүрэнгийн Батбаяр	Завхан Тосонцэнгэл
6.	У.з	Дашбалжирын Түвшин	Дорнод Гурванзагал	Х	О		Зэвэгийн Дүвчин	Өвөрхангай Хужирт
7.	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт	О	Х		Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр
8.	У.н	Дасрангийн Мягмар	Ховд Буянт	Х	О	У.н	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл

Долоогийн даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Жигжидийн Мөнхбат	Төв Эрдэнэсант	О	Х		Зэвэгийн Дүвчин	Өвөрхангай Хархорин
2.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.н	Чойдорын Өвгөнхүү	Сүхбаатар Уулбаян
3.	У.арс	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр	О	Х	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт
4.	У.арс	Дагвацэрэнгийн Хадбаатар	Төв Угтаалцайдам	Х	О	У.н	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл

Наймын даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Жигжидийн Мөнхбат	Төв Эрдэнэсант	Х	О	У.арс	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр
2.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.н	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл

Есийн даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.арс	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр

Эх сурвалж

• Ц.Бат-Очир. «Үндэсний бөх 70 жилд» ном. "Соёмбо" хэвлэлийн газар. 1991 он.

Гадаад холбоос

• «Хийморь» цахим сүлжээнд бичигдсэн улсын наадмын дүн бичиг