Маршаллын арлууд

Маршаллын Арлуудын Бүгд Найрамдах Улс
Aolepān Aorōkin Ṃajeḷ (Маршалл)
Уриа: "Jepilpilin ke ejukaan"
"Хамтын хүчин чармайлтаар амжилтад хүрнэ"
Төрийн дуулал: "Forever Marshall Islands"
Маршаллын арлууд үүрд мөнх
Location of Маршаллын арлууд
Нийслэл
ба томоохон хот
Мажуро дахь Делап-Улига-Жаррит[1]
7°7′N 171°4′E / 7.117°N 171.067°E / 7.117; 171.067
Албан ёсны хэл
Угсаатны бүлгүүд
(2006[2])
  • 92.1% Маршаллчууд
  • 5.9% Холимог Маршаллчууд
  • 2% Бусад
Шашин
(2020)
Ард түмний нэршилМаршаллчууд
Төр засагНэгдмэл гүйцэтгэх ерөнхийлөгчийн засаглалтай парламентын бүгд найрамдах улс
Дэвид Кабуа
Кеннет Кеди[4]
Хууль тогтоох байгууллагаНитижела
Тусгаар тогтнол 
(АНУ-аас)
• Өөрийн засгийн газар
5 сарын 1, 1979 он
10 сарын 21, 1986 он
Газар нутаг
• Нийт
181.43 км2 (189)
• Усны эзлэх талбай (%)
бага
Хүн ам
• 2022 тооцоо
61,988[5] (187)
• 2011 тооллого
53,158[6]
• Нягтаршил
293.0/км2 (28)
ДНБ (ХАЧТ)2019 тооцоо
• Нийт
$215 сая
• Нэг хүнд ноогдох
$3,789[7]
ДНБ (нэрлэсэн)2019 тооцоо
• Нийт
$220 сая
• Нэг хүнд ноогдох
$3,866[7]
ХХИ (2021) 0.639[8]
дундаж · 131
Мөнгөний нэгжАмерик доллар (USD)
Цагийн бүсUTC+12 (MHT)
Огнооны форматСС/ӨӨ/ЖЖЖЖ
Жолооны талбаруун
Утасны томьёо+692
ISO 3166 кодMH
Домэйн нэр.mh
  1. 2005 оны тооцоо.

Маршаллын Арлуудын Бүгд Найрамдах Улс (Англи: Marshall Islands) нь Номхон далайд орших арал улс. Микронезийн Холбооны Улсын зүүн талд, Кирибати улсын хойд талд оршино.

Улсын нэр[засварлах | кодоор засварлах]

Маршалл хэмээх нэр нь тэр хавийн далайн судалгааг анхлан хийсэн Жон Маршаллын нэртэй холбоотой. 1788 онд Английн Зүүн Энэтхэг компани нь Австралийн Шинэ Өмнөд Уэльст байсан ахмад Жон Маршалл болон Томас Гильберт нарын усан онгоцоор Гуандунь хүртэл цай зөөлгүүлэхийн хамтаар усан зам орчмынхоо далайг судлах даалгавар өгчээ. Тийнхүү хоёр ахмадын удирдсан хөлөг онгоцууд хожим Маршаллын арлууд болон Гильбертийн арлууд гэж нэрлэгдэх болсон тэр хавийн арлуудыг судалсан бөлгөө.

Он дараалал[засварлах | кодоор засварлах]

Дэлгэрэнгүйг Маршаллын арлуудын түүх өгүүллээс үзнэ үү.

Улс төр[засварлах | кодоор засварлах]

Төрийн тэргүүн болох ерөнхийлөгч нь засгийн газраа тэргүүлдэг бөгөөд парламентийн гишүүд дундаасаа сонгодог байна. Бүрэн эрхийн нь хугацаа 4 жил. Мөн засгийн газрын гишүүд нь ч парламентийн гишүүд дундаас томилогддог.

Парламент нь нэг танхим, 33 суудалтай. Бүх ард түмний сонгуулиар 4 жил тутам шинэчлэгдэн сонгогдоно.

Засаг захиргааны нэгж[засварлах | кодоор засварлах]

Маршаллын арлууд нь засаг захиргааны 24 нэгжид хуваагддаг.

Мөн Америкийн цэргийн бааз байрладаг Кважалейн аралд энгийн иргэд нэвтрэх эрхгүй.

Түүнээс гадна Маршаллын арлууд нь Уэйк арлыг эзэмших эрхтэй хэмээдэг боловч сүүлийн 100 гаруй жил Америкийн хяналтад буй тус арлыг Маршаллын арлуудын эзэмшлийнх гэж хүлээн зөвшөөрдөг улс бараг үгүй.

Газарзүй[засварлах | кодоор засварлах]

Эдийн засаг[засварлах | кодоор засварлах]

ОУВС болон Дэлхийн Банкны гишүүн. Экспортыг гол бараа нь копра болон загас боловч гадаад худалдаа нь алдагдалтай.

Өдгөө АНУ-ын тусламжийг хүртэн эдийн засгийн үндсэн дэд бүтцийг бий болгох, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах, загас агнуур, аялал жуулчлалыг хөгжүүлж буй.

Хүн ам[засварлах | кодоор засварлах]

Оршин суугчид нь Микронезийн Канака үндэстэн.

Албан ёсны хэл нь Маршалл хэл болон англи хэл.

Хүн амын ихэнх нь Христийн шашны протестант урсгалыг шүтдэг.

Соёл[засварлах | кодоор засварлах]

Баярын өдрүүд
Сар өдөр Баярын нэр Англи нэр Тайлбар
1 сарын 1 Шинэ жил New Years Day
3 сарын 1 Цөмийн туршилтад нэрвэгдэгсдийн дурсгалыг хүндэтгэх өдөр Nuclear Victims' Day
5 сарын 1 Улс байгуулагдсаны баяр Constitution Day
7-р сарын эхний Даваа гариг Загасчдын өдөр Fisherman's Day Спортын загас агнуурын тэмцээн болно
9-р сары эхний Баасан гариг Хөдөлмөрчдийн өдөр Rijerbal Day (Worker's Day)
9-р сарын сүүлчийн Баасан гариг Manit Day (Customs Day)
11 сарын 17 Ерөнхийлөгчийн өдөр President's Day
11-р сарын 3 дахь Пүрэв гариг Талархлын өдөр Kamolol Day (Thanksgiving Day)
12-р сарын эхний Даваа гариг Эвангелийн өдөр Gospel Day
12 сарын 25 Зул сарын баяр Christmas Day

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. The largest cities in Marshall Islands, ranked by population Archived September 3, 2011, at the Wayback Machine.. population.mongabay.com. Retrieved May 25, 2012.
  2. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ciafact
  3. "Religions in Marshall Islands | PEW-GRF". Globalreligiousfutures.org. Archived from the original on March 19, 2022. Retrieved 2022-06-27.
  4. "Members". rmiparliament.org. Archived from the original on January 26, 2016. Retrieved August 22, 2017.
  5. "Marshall Islands population (2022) live — Countrymeters". Countrymeters.info. Archived from the original on October 11, 2022. Retrieved 2022-07-24.
  6. "Republic of the Marshall Islands 2011 Census Report" (PDF). Prism.spc.int. Archived (PDF) from the original on September 20, 2016. Retrieved August 22, 2017.
  7. 7.0 7.1 "Report for Selected Countries and Subjects". imf.org. Archived from the original on 2020-06-12. Retrieved 2019-06-06.
  8. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (in англи). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Archived (PDF) from the original on 2022-10-09. Retrieved 16 October 2022.