Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал

Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал (англи. Universal Declaration of Human Rights, орос. Всеобщая декларация прав человека) нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий Ассемблейн 1948 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдрийн 217/А/III/ тогтоолоор Парист батлагдсан. Энэхүү Тунхаглал нь туршлагаас үүдэж "хүн бүхэнд төрөлх заяасан эрх бий" хэмээх санааг анх дэлхийн түвшинд гаргаж ирсэн болно. Нийт гучин зүйл ангиас бүрдсэн энэ Тунхаглал нь олон улсын болон бүс нутгийн хэмжээний хүний эрхийн гэрээ, хуулиудын үндэс болсон юм.

Дэлхийн 2-р дайны үеээр холбоотныхон буюу Их Британи, Франц болон Зөвлөлт Холбоот Улс Хүний үндсэн дөрвөн эрхийг хүлээн зөвшөөрч хэрэгжүүлэхийг уриалсан юм. Эдгээр нь 1/үг хэлэх эрх чөлөө, 2/шашин шүтэх эрх чөлөө, 3/ айдсаас ангид байх эрх чөлөө, 4/ хүслээс ангид байх эрх чөлөө болно. НҮБ-ын тунхаг бичигт "хүний үнэ цэнэ, нэр хүнд, зайлшгүй эрхийн төлөө" гэдгээ НҮБ илэрхийлэн бүх гишүүн орнуудаа яс, үндэс, хүйс, хэл, соёл болон шашны ялгааг харгалзахгүйгээр хүний эрх болон зайлшгүй эрх, эрх чөлөөг зөвшөөрөн сурталчлахыг уриалсан. Гэвч дараа нь болсон Германы Нацистуудын үйл хэргээс дүгнэхэд НҮБ-ын тунхаг бичигийн хүний эрхийн заалт нь хангалттай бус байсан учир бүх нийтийн эрхийг тусгасан дэлгэрэнгүй Тунхаглал бичиг шаардлагатай болсон юм.

1948 оны 12-р сарын 10-ны өдөр НҮБ-ийн Ерөнхий Ассемблэй энэхүү тунхаглалыг 48 улс дэмжсэн, 0 эсрэг болон 8 түдгэлзсэн саналтайгаар батлажээ. Энэхүү тунхагийн төлөө дараах тухайн үеийн гишүүн орнууд саналаа өгсөн болно:

Цахим холбоос

Монгол Улсын Хүний Эрхийн Үндэсний Комисс (Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглалын албан ёсны монгол орчуулга)