Jump to content

Дагестан

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Бүгд Найрамдах Дагестан Улс
Республика Дагестан
13 бусад албан ёсны хэл
Дуулал: "Бүгд Найрамдах Дагестан Улсын төрийн дуулал"
Европын Орос дахь Дагестаны байршил (улаан)
Европын Орос дахь
Дагестаны байршил (улаан)
Солбицол: 43°06′N 46°53′E / 43.100°N 46.883°E / 43.100; 46.883Солбицол: 43°06′N 46°53′E / 43.100°N 46.883°E / 43.100; 46.883
Улс Орос
Холбооны тойрогХойд Кавказын ХТ[1]
Эдийн засгийн бүсХойд Кавказын ЭЗБ[2]
НийслэлМахачкала
Засаг захиргаа
  БиетАрдын Хурал[3]
  Тэргүүн[3]Сергей Меликов
Газар нутаг
  Нийт50,270 км2 (19,410 бээр2)
  Байр52-р байр
Хүн ам
  Нийт3,182,054
  Тооцоо 
(2018)[6]
3,063,885
  Байр10-р байр
  Хотын нутаг
45.2%
  Хөдөө
54.8%
Цагийн бүсUTC+3 (Москвагийн цаг Edit this on Wikidata[7])
ISO 3166 кодRU-DA
Улсын дугаар05
OKTMO ID82000000
Албан ёсны хэлОрос хэл;[8] [9][10]
Вэб сайтhttp://www.e-dag.ru/

Бүгд Найрамдах Дагестан Улс нь Кавказ болон Каспийн тэнгисийн хооронд орших, Оросын Холбооны Улсын бүрэлдэхүүн дахь нэгэн Бүгд Найрамдах Улс юм. Нийслэл нь Махачкала.

Улсын нэр нь турк хэлний уул хэмээх утгатай "dağ" болон перс хэлний "-stān" буюу газар, улс хэмээг хоёр үгийг нийлүүлж бүтжээ. Өөрөөр хэлбэл, тус улсын нэр нь "Уулсын орон" хэмээх утгатай юм. Өндөр уулсаар хүрээлэгдсэн байдал нь тус бүс нутагт олон жижиг үндэстэн ястан, хэл яриаг бий болгожээ. Дагестаны хүн амын ихэнх нь муслим болно.

1999 онд БНДагестан Улс нь Шамиль Басаевын удирдсан Чечений исламын хэт тулгуур үзэлтнүүдийн бүлэглэлийн дайралтад өртсөн бөгөөд тэр нь ОХУ-ын засгийн газар Чеченьд цэргийн ажиллагаа явуулах нэг шалтгаан болсон юм.

Тус улс нь Бүгд Найрамдах Халимаг Улс, Ставрополийн хязгаар, Чечень, мөн Гүрж, Азербайжан улсуудтай хиллэнэ.

Дагестаны тэргүүн

[засварлах | кодоор засварлах]
  • Магомедали Магомедов (1991 — 2006).Тус нутгийн тэргүүн нь Дагестаны удирдагч (өмнө нь- ерөнхийлөгч), ОХУ-ын Ерөнхийлөгч томилдог айнаэ.
  • Муху Алиев (2006-2010)
  • Магомедсалам Магомедов (2010-2013)
  • Рамазан Абдулатипов (2013-2017)
  • Владимир Васильев (2017-2020)
  • Сергей Меликов (2020 — хойш)
  1. Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000.).
  2. Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. «Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы», в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. (Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions, as amended by the Amendment #5/2001 OKER. ).
  3. 3.0 3.1 Үндсэн хууль,  8-р зүйл
  4. "Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)". Federal Service for State Registration, Cadastre and Cartography. Archived from the original on 9 February 2022. Татаж авсан: 29 August 2023.
  5. "Оценка численности постоянного населения по субъектам Российской Федерации". Federal State Statistics Service. Татаж авсан: 1 September 2022.
  6. "26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года". Federal State Statistics Service. Татаж авсан: 23 Нэгдүгээр сар 2019.
  7. "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (орос хэлээр). 3 June 2011. Татаж авсан: 19 January 2019.
  8. Оросын Үндсэн хуулийн 68.1-д заасны дагуу Оросын Холбооны Улс даяар албан ёсных.
  9. Дагестаны Үндсэн хуулийн  11-д зааснаар бүгд найрамдах улсын албан ёсны хэлэнд "Орос хэл ба Дагестаны ард түмний хэл" орно
  10. Solntsev et al., pp. XXXIX–XL
  11. Всероссийский Центральный Исполнительный Комитет. Декрет от 20 января 1921 г. «Об Автономной Дагестанской Социалистической Советской Республике». (All-Russian Central Executive Committee. Decree of January 20, 1921 On Autonomous Dagestan Socialist Soviet Republic. ).

Гадаад холбоосууд

[засварлах | кодоор засварлах]
 Commons: Дагестан – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан