Дифлимп
Дифлимп буюу Сонсголын бэрхшээлтэй хүмүүсийн олимп (хуучин Сонсголын бэрхшээлтэй хүмүүсийн дэлхийн наадам, Сонсголын бэрхшээлтэй хүмүүсийн олон улсын наадам гэдэг байсан, Англи: Deaflympics) гэдэг нь ОУОХ-ноос хүлээн зөвшөөрсөн, сонсголын бэрхшээлтэй тамчиричд оролцдог дээд зэрэглэлийн тэмцээн юм. Тус наадмыг Comité International des Sports des Sourds (CISS, "Олон Улсын Сонсголын Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Спортын Холбоо") зохион байгуулдаг.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]4 жил тутамд зохиогддог Дифлимп нь олимпийг эс тооцвол хамгийн эртнээс зохиогдож ирсэн олон спортын цогц наадам юм[1]. 1924 онд Парист зохиогдсон анхны дифлимп нь хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн оролцсон анхны олон улсын спортын тэмцээн байсан билээ[2]. Дэлхийн хоёрдугаар дайнаас болж тасалдсаныг эс тооцвол дөрвөн жил тутамд зохиогдож ирснээс гадна 1949 оноос Өвлийн дифлимп зохиогдож эхэлсэн байна[3]. Парист болсон анхны наадамд Евроопын 9 орны 145 тамирчин оролцож байжээ.
1924-өөс 1965 онд албан ёсоор "Сонсголын Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Олон Улсын Наадам" гэгддэг байсан бөгөөд мөн "Олон Улсын Чимээгүй Наадам" гэгдэж байв. 1966-1999 онд "Сонсголын Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Дэлхийн Наадам" буюу "Дэлхийн Чимээгүй Наадам" гэгдэж байгаад 2000 оноос одоогийнхоороо "Дифлимп" гэгдэх болсон байна[3].
Дифлимпэд оролцохын тулд тамирчдын "сайн чих" нь дор хаяж 55 дб-ээр сонсголоо алдсан байх ёстой. Тамирчдын нөхцлийг ижил байлгахын тулд сонсголын аппарат зэргийг хэрэглэхийг үл зөвшөөрнө[3]. Хөлбөмбөгийн тэмцээнд шүүгч шүгэл үлээхийн оронд дарцаг өргөдөг бол хөнгөн атлетик зэрэг уралдаанд гараандаа гарахыг гар буу биш, гэрэл гялбуулж мэдэгддэг байна.
Спортын төрлүүд
[засварлах | кодоор засварлах]Дифлимпийн хөтөлбөрт өдгөө дараах спортын төрлүүд багтдаг[4]:
Зуны дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]Хувийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Багийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Өвлийн дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]Хувийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Багийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Зохион байгуулагдсан хот, улсууд
[засварлах | кодоор засварлах]Өнөөдрийн байдлаар Дифлимпийн наадам нь 21 улсын 36 хотод зохион байгуулагдаж байсан боловч Европ, Хойд Америк тивээс гадна ердөө 3 удаа (Христчөрч 1989, Мельбурн 2005, Тайбэй 2009). Дараагийн зуны наадам Грекийн Афинд 2013 онд, өвлийн наадам Словакийн Хай Татраст 2011 онд зохиогдоно. Зохиогдож байсан хот, улсуудыг дор жагсаав[2][5]:
Зуны дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]| Он | Наадам | Хот | Улс |
| 1924 | I | Парис |  Франц
|
| 1928 | II | Амстердам |  Нидерланд
|
| 1931 | III | Нюрнберг |  Герман
|
| 1935 | IV | Лондон |  Нэгдсэн Вант Улс
|
| 1939 | V | Стокхольм |  Швед
|
| 1949 | VI | Копенхаген |  Дани
|
| 1953 | VII | Брюссель |  Бельги
|
| 1957 | VIII | Милан |  Итали
|
| 1961 | IX | Хельсинки |  Финланд
|
| 1965 | X | Вашингтон |  Америкийн Нэгдсэн Улс
|
| 1969 | XI | Белград |  Югослав
|
| 1973 | XII | Мальмё | Швед
|
| 1977 | XIII | Бухарест |  Румын
|
| 1981 | XIV | Кёльн | Баруун Герман
|
| 1985 | XV | Лос-Анжелес | Америкийн Нэгдсэн Улс
|
| 1989 | XVI | Христчөрч |  Шинэ Зеланд
|
| 1993 | XVII | Софи |  Болгар
|
| 1997 | XVIII | Копенхаген | Дани
|
| 2001 | XIX | Ром | Итали
|
| 2005 | XX | Мельбурн |  Австрали
|
| 2009 | XXI | Тайбэй |  Тайвань (Бүгд Найрамдах Хятад Улс)
( |
| 2013 | XXII | Афин |  Грек
|
Өвлийн дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]| Он | Наадам | Хот | Улс |
| 1949 | I | Сифелд |  Австри
|
| 1953 | II | Осло |  Норвеги
|
| 1955 | III | Обераммергау | Герман
|
| 1959 | IV | Монтана-Вермала |  Швейцар
|
| 1963 | V | Оре | Швед
|
| 1967 | VI | Берхтесгаден | Герман
|
| 1971 | VII | Аделбоден | Швейцар
|
| 1975 | VIII | Лэйк-Плэсид | Америкийн Нэгдсэн Улс
|
| 1979 | IX | Мэрибэл | Франц
|
| 1983 | X | Мадонна ди Кампиглио | Итали
|
| 1987 | XI | Осло | Норвеги
|
| 1991 | XII | Банфф |  Канад
|
| 1995 | XIII | Иллөс | Финланд
|
| 1999 | XIV | Давос | Швейцар
|
| 2003 | XV | Сундсвалл | Швед
|
| 2007 | XVI | Солт-Лэйк Сити | Америкийн Нэгдсэн Улс
|
| 2011 | XVII | Хай Татрас |  Словак
|
| 2015 | XVIII | Ванкувер | Канад
|
Мөн үзэх
[засварлах | кодоор засварлах]Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ What are the Deaflympics? - Disabled World
- ↑ 2.0 2.1 "Future Directions of the Deaflympics". Archived from the original on 2012-10-13. Retrieved 2010-01-28.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "Historical overview of the Paralympics, Special Olympics, and Deaflympics". Archived from the original on 2012-10-13. Retrieved 2010-01-28.
- ↑ International Committee of Sports for the Deaf - Sports
- ↑ International Committee of Sports for the Deaf - Games