Дифлимп
Дифлимп буюу Сонсголын бэрхшээлтэй хүмүүсийн олимп (хуучин Сонсголын бэрхшээлтэй хүмүүсийн дэлхийн наадам, Сонсголын бэрхшээлтэй хүмүүсийн олон улсын наадам гэдэг байсан, Англи: Deaflympics) гэдэг нь ОУОХ-ноос хүлээн зөвшөөрсөн, сонсголын бэрхшээлтэй тамчиричд оролцдог дээд зэрэглэлийн тэмцээн юм. Тус наадмыг Comité International des Sports des Sourds (CISS, "Олон Улсын Сонсголын Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Спортын Холбоо") зохион байгуулдаг.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]4 жил тутамд зохиогддог Дифлимп нь олимпийг эс тооцвол хамгийн эртнээс зохиогдож ирсэн олон спортын цогц наадам юм[1]. 1924 онд Парист зохиогдсон анхны дифлимп нь хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн оролцсон анхны олон улсын спортын тэмцээн байсан билээ[2]. Дэлхийн хоёрдугаар дайнаас болж тасалдсаныг эс тооцвол дөрвөн жил тутамд зохиогдож ирснээс гадна 1949 оноос Өвлийн дифлимп зохиогдож эхэлсэн байна[3]. Парист болсон анхны наадамд Евроопын 9 орны 145 тамирчин оролцож байжээ.
1924-өөс 1965 онд албан ёсоор "Сонсголын Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Олон Улсын Наадам" гэгддэг байсан бөгөөд мөн "Олон Улсын Чимээгүй Наадам" гэгдэж байв. 1966-1999 онд "Сонсголын Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Дэлхийн Наадам" буюу "Дэлхийн Чимээгүй Наадам" гэгдэж байгаад 2000 оноос одоогийнхоороо "Дифлимп" гэгдэх болсон байна[3].
Дифлимпэд оролцохын тулд тамирчдын "сайн чих" нь дор хаяж 55 дб-ээр сонсголоо алдсан байх ёстой. Тамирчдын нөхцлийг ижил байлгахын тулд сонсголын аппарат зэргийг хэрэглэхийг үл зөвшөөрнө[3]. Хөлбөмбөгийн тэмцээнд шүүгч шүгэл үлээхийн оронд дарцаг өргөдөг бол хөнгөн атлетик зэрэг уралдаанд гараандаа гарахыг гар буу биш, гэрэл гялбуулж мэдэгддэг байна.
Спортын төрлүүд
[засварлах | кодоор засварлах]Дифлимпийн хөтөлбөрт өдгөө дараах спортын төрлүүд багтдаг[4]:
Зуны дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]Хувийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Багийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Өвлийн дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]Хувийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Багийн спорт
[засварлах | кодоор засварлах]Зохион байгуулагдсан хот, улсууд
[засварлах | кодоор засварлах]Өнөөдрийн байдлаар Дифлимпийн наадам нь 21 улсын 36 хотод зохион байгуулагдаж байсан боловч Европ, Хойд Америк тивээс гадна ердөө 3 удаа (Христчөрч 1989, Мельбурн 2005, Тайбэй 2009). Дараагийн зуны наадам Грекийн Афинд 2013 онд, өвлийн наадам Словакийн Хай Татраст 2011 онд зохиогдоно. Зохиогдож байсан хот, улсуудыг дор жагсаав[2][5]:
Зуны дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]Он | Наадам | Хот | Улс |
1924 | I | Парис | ![]() |
1928 | II | Амстердам | ![]() |
1931 | III | Нюрнберг | ![]() |
1935 | IV | Лондон | ![]() |
1939 | V | Стокхольм | ![]() |
1949 | VI | Копенхаген | ![]() |
1953 | VII | Брюссель | ![]() |
1957 | VIII | Милан | ![]() |
1961 | IX | Хельсинки | ![]() |
1965 | X | Вашингтон | ![]() |
1969 | XI | Белград | ![]() |
1973 | XII | Мальмё | ![]() |
1977 | XIII | Бухарест | ![]() |
1981 | XIV | Кёльн | ![]() |
1985 | XV | Лос-Анжелес | ![]() |
1989 | XVI | Христчөрч | ![]() |
1993 | XVII | Софи | ![]() |
1997 | XVIII | Копенхаген | ![]() |
2001 | XIX | Ром | ![]() |
2005 | XX | Мельбурн | ![]() |
2009 | XXI | Тайбэй | ![]() |
2013 | XXII | Афин | ![]() |
Өвлийн дифлимп
[засварлах | кодоор засварлах]Он | Наадам | Хот | Улс |
1949 | I | Сифелд | ![]() |
1953 | II | Осло | ![]() |
1955 | III | Обераммергау | ![]() |
1959 | IV | Монтана-Вермала | ![]() |
1963 | V | Оре | ![]() |
1967 | VI | Берхтесгаден | ![]() |
1971 | VII | Аделбоден | ![]() |
1975 | VIII | Лэйк-Плэсид | ![]() |
1979 | IX | Мэрибэл | ![]() |
1983 | X | Мадонна ди Кампиглио | ![]() |
1987 | XI | Осло | ![]() |
1991 | XII | Банфф | ![]() |
1995 | XIII | Иллөс | ![]() |
1999 | XIV | Давос | ![]() |
2003 | XV | Сундсвалл | ![]() |
2007 | XVI | Солт-Лэйк Сити | ![]() |
2011 | XVII | Хай Татрас | ![]() |
2015 | XVIII | Ванкувер | ![]() |
Мөн үзэх
[засварлах | кодоор засварлах]Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ What are the Deaflympics? - Disabled World
- ↑ 2.0 2.1 "Future Directions of the Deaflympics". Эх хувилбараас архивласан: 2012-10-13. Татаж авсан: 2010-01-28.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "Historical overview of the Paralympics, Special Olympics, and Deaflympics". Эх хувилбараас архивласан: 2012-10-13. Татаж авсан: 2010-01-28.
- ↑ International Committee of Sports for the Deaf - Sports
- ↑ International Committee of Sports for the Deaf - Games