Коми

Бүгд Найрамдах Коми Улс
Бүгд Найрамдах Коми Улс
Бүгд найрамдах улс
	Республика Коми
Бусад галиглал
• Коми	Коми Республика
	Кожым гол, Югыд Ва үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн
	Далбаа Сүлд
	Дуулал: Бүгд Найрамдах Коми Улсын төрийн дуулал;
	Солбицол: 64°17′N 54°28′E / 64.283°N 54.467°EСолбицол: 64°17′N 54°28′E / 64.283°N 54.467°E
Улс	Орос
Холбооны тойрог	Баруун Хойд ХТ
Эдийн засгийн бүс	Хойд ЭЗБ
Нийслэл	Сыктывкар
Засаг захиргаа
• Биет	Төрийн зөвлөл
• Тэргүүн	Владимир Уйба
Газар нутаг
• Нийт	416,774 км2 (160,917 миль2)
• Байр	13-р байр
Хүн ам (2021 Тооллого)
• Нийт	737,853
• Тооцоо (2018)	840,873
• Байр	61-р байр
• Нягтрал	1.8/км2 (4.6/миль2)
• Хотын нутаг	77.5%
• Хөдөө	22.5%
Цагийн бүс	UTC+3 ()
ISO 3166 код	RU-KO
Улсын дугаар	11
OKTMO ID	87000000
Албан ёсны хэл	Орос хэл; Коми хэл
Вэб сайт	http://www.rkomi.ru

Бүгд Найрамдах Коми Улс (Орос: Республика Коми) нь Оросын Холбооны Улсын хойд хэсэгт орших Бүгд Найрамдах Улс юм. Нийслэл нь Сыктывкар хот. Баруун Хойд Холбооны тойрогт хамаарна.

Газар зүй[засварлах | кодоор засварлах]

Уралын нурууны баруун талд, Дорнод Европын тэгш өндөрлөгийн зүүн хойд хэсэгт оршино.

Нутаг дэвсгэр нь 415,900km² хэмжээтэйгээс 70 гаруй хувь нь тайга, 15 орчим хувь нь намаг юм. Уралын нурууны хойд хэсгийн 32,800km² талбайг эзлэн орших тундр нь Европын хамгийн том эртний ой бөгөөд ЮНЕСКО-гийн дэлхийн өвд бүртгэгдсэн байдаг.

Хойд талаараа Ненецийн автономит тойрог, зүүн талаараа Ямало-Ненецийн өөртөө засах тойрог, Ханты-Мансийн өөртөө засах тойрог, Свердловск муж, өмнө талаараа Пермийн хязгаар, Киров муж, баруун талаараа Архангельск мужтай хиллэнэ.

Печора гол, Вычегда гол (Хойд Двина голын цутгал)-ууд тус улсын нутгаар урсана.

Байгалийн баялаг[засварлах | кодоор засварлах]

Тус улсын нутаг дэвсгэрт чулуун нүүрс, газрын тос, байгалийн хий, алт, алмаазын орд газрууд бий.

Уур амьсгал[засварлах | кодоор засварлах]

1 сарын дундаж температур нутгийн урд хэсгээр -17℃, хойд хэсгээр -20℃.
7 сарын дундаж температур нутгийн урд хэсгээр +15℃, хойд хэсгээр +11℃.
Жилийн хур тунадасны дундаж хэмжээ 625мм.

Хүн ам[засварлах | кодоор засварлах]

Хүн ам нь 2002 оны байдлаар 1,018,674 байснаас орос үндэстэн 60 орчим, Угро-фин язгуурын коми үндэстэн 25 орчим хувийг эзлэнэ. Мөн украйн (6.10%), татар (1.54%), беларусь (1.49%), герман (0.91%), чувашууд (0.74%) оршин сууна. Нийт 381,626 өрхтэй.

Хүн амын нягтшил 2.44 хүн/км².

Албан ёсны хэл нь коми хэл ба орос хэл. Оршин суугчдын ихэнх нь Үнэн алдартны шашин шүтнэ.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

19-р зуунаас 20-р зууны эх хүртэлх хугацаанд хүн амын тоо эрс нэмэгдсэн бөгөөд шилжин суурьшигсдын ихэнх нь умард нутгийг ашиглах ажиллах хүч болон илгээгдсэн хоригдлууд байв.

1929 оны 8 сарын 22-нд Коми-Зырын автономит хязгаар болон байгуулагдсан бөгөөд мөн оны 12 сарын 5-нд автономит бүгд найрамдах улс болсон байна.

1992 оны 5 сарын 26-нд одоогийнхоо нэрээр нэрлэгдэх болжээ.

Цагийн бүс[засварлах | кодоор засварлах]

Тус бүгд найрамдах улс нь Москвагийн цагийн бүст хамаарна. Өөрөөр хэлбэл, UTC+3 цагийг баримтлах бөгөөд зуны цагийн үедээ UTC+4 болно.

Эх сурвалж[засварлах | кодоор засварлах]

↑ Загвар:Cite Russian law
↑ Загвар:Cite Russian law
↑ Lw #XII-20/5
↑ Бүгд Найрамдах Коми улсын үндсэн хууль, 69-р зүйл
↑ ^5.0 ^5.1 Үндсэн хууль, 8-р зүйл
↑ Бүгд Найрамдах Коми Улсын албан ёсны вэбсайт. Sergey Gaplikov (Memento 9. Зургаадугаар сар 2010 цахим архивт) Архивлагдсан Зургаадугаар сар 9, 2010 at the Wayback Machine (Орос хэлээр)
↑ "Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)". Federal Service for State Registration, Cadastre and Cartography. Archived from the original on 9 February 2022. Retrieved 29 August 2023.
↑ "Оценка численности постоянного населения по субъектам Российской Федерации". Federal State Statistics Service. Retrieved 1 September 2022.
↑ "26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года". Retrieved 23 Нэгдүгээр сар 2019.
↑ "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (in орос). 3 June 2011. Retrieved 19 January 2019.
↑ Оросын Үндсэн хуулийн 68.1-д заасны дагуу Оросын Холбооны Улс даяар албан ёсных.
↑ Бүгд Найрамдах Коми улсын Үндсэн хууль, 67-р зүйл
↑ Komi ASSR. Administrative-Territorial Structure, p. 5

[FederalDistrict-1] Загвар:Cite Russian law

[EconomicRegion-2] Загвар:Cite Russian law

[Anthem-3] Lw #XII-20/5

[AdmCtr-4] Бүгд Найрамдах Коми улсын үндсэн хууль, 69-р зүйл

[HeadLegis-5] 5.0 ^5.1 Үндсэн хууль, 8-р зүйл

[HeadName-6] Бүгд Найрамдах Коми Улсын албан ёсны вэбсайт. Sergey Gaplikov (Memento 9. Зургаадугаар сар 2010 цахим архивт) Архивлагдсан Зургаадугаар сар 9, 2010 at the Wayback Machine (Орос хэлээр)

[area-7] "Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)". Federal Service for State Registration, Cadastre and Cartography. Archived from the original on 9 February 2022. Retrieved 29 August 2023.

[2021census-8] "Оценка численности постоянного населения по субъектам Российской Федерации". Federal State Statistics Service. Retrieved 1 September 2022.

[wikidata-d84f748bde80dac87e899490e943a9ac5d33eca8-v5-9] "26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года". Retrieved 23 Нэгдүгээр сар 2019.

[vremeni-10] "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (in орос). 3 June 2011. Retrieved 19 January 2019.

[Russian-11] Оросын Үндсэн хуулийн 68.1-д заасны дагуу Оросын Холбооны Улс даяар албан ёсных.

[Languages-12] Бүгд Найрамдах Коми улсын Үндсэн хууль, 67-р зүйл

[KomiATS-13] Komi ASSR. Administrative-Territorial Structure, p. 5

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]