5 сарын 26

5 сарын 26 нь Григорийн тооллын жилийн 146 дахь (өндөр жил бол 147 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 219 өдөр үлдэж байна.

Онцлох үйл явдал

МЭ 17 - Суут жанжин Германикус Германы Черушки, Чатти ванлигуудыг булаан эзэлснээ Ром хотод ёслол төгөлдөр тэмдэглэв.
451 - Арменийн босогчид Сасанидын эзэнт гүрэнтэй тулалдав. Сасанидын эзэнт гүрэн ялалт байгуулсан шашны эрх чөлөөг нь хэвээр үлдээжээ.
946 - Английн хаан I Эдмундыг Гэгээн Августины өдрөөр амь насыг нь хороов.
1293 - Японы Камакүра хотод 7.1 магнитудын хүчтэй газар хөдөлж 23 мянган хүн амиа алджээ.
1538 - Женевийн захиргаа Жон Калвин болон түүний дагагсдыг нутгаасаа хөөв. Калвин дагагсадтайгаа Страсбургт гурван жил бүгжээ.
1637 - Английн эзлэн түрэмгийлэгч Жон Месоноор удирдуулсан цэргүүд одоогийн Коннектикут мужийн нэгэн тосгонд халдан нутгийн уугуул 500 иргэнийг хороов.
1770 - Хаант Оросын дэмжлэгтэй Грекийн босогчид Османы эзэнт гүрний эсрэг бослого дэгдээв. Тулаанд Грекчүүд хүнд ялагдал хүлээсэн билээ.
1805 - Францын эзэн хаан Наполеон Бонапарт Миланы сүмд өөрийгөө Бүх Италийн хаан хэмээн зарлав.
1821 - Османы эзэнт гүрний эсрэг Грекийн босогчид Пелопоннесийн сенат гэгчийг байгуулжээ.
1822 - Норвегийн Гру сүмд гал гарсны улмаас 116 хүн амиа алджээ. Энэ нь Норвегийн түүхэнд тохиосон хамгийн хөнөөлт түймэр байсан юм.
1830 - АНУ-ын Конгресс Ерөнхийлөгч Эндрю Жексоны боловсруулсан уугуул иргэдэд газар оноох хуулийг баталжээ.
1864 - Одоогийн Монтана муж АНУ-д нэгдэв.
1865 - Америкийн иргэний дайн: Эх газрын армийн генерал Эдмунд Кирби Смитээр удирдуулсан цэргүүд Техасын Галвестон хотод бууж өгчээ.
1868 - АНУ-ын Ерөнхийлөгч Эндрю Жонсонд итгэл үзүүлэх эсэхээр санал хурааж ердөө нэг хүний саналын илүүгээр авч үлдэв.
1879 - Хаант Орос, Их Британийн хооронд Гандамакын гэрээ байгуулагдаж, Афганийн улс байгуулагдах эхээ тавьсан юм.
1896 - Хаант Оросын сүүлийн эзэн хаан II Николай хаан ширээнд суув.
- Америкийн санхүүч Чарльз Дау "Дау Жонесын аж үйлдвэрийн дундаж"-ийг хэвлүүлжээ.
1897 - Ирландын зохиолч Брем Стокерын "Дракула" зохиол худалдаанд гарав.
1900 - Мянган өдрийн дайн: Колумбын консерватив нам, Либерал намынхаа эсрэг сонгуулийн дүнг эсэргүүцэн зэвсэгт мөргөлдөөн дэгдээв.
1908 - Ойрх Дорнодод анх удаагаа газрын тосны илэрц тогтоогдов. Персийн баруун өмнөд хэсэгт орших Масед Солэйман хотод цооног илэрч төд удалгүй Англи-Персийн хөрөнгө оруулалттай газрын тосны компани байгуулагдсан билээ.
1918 - Бүгд найрамдах ардчилсан Гүрж улс байгуулагдав.
1923 - "Ла Манш" 24 цагийн автомашины уралдаан анх удаагаа зохиогджээ.
1938 - АНУ-ын Төлөөлөгчдийн танхимд анх удаагаа Америк биш иргэдийн асуудал эрхэлсэн байнгын хороо байгуулагдаж, хуралдаанаа зарлажээ.
1940 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Динамо ажиллагаа: Францын умард хэсгийн Данкөрк хотод Холбоотны цэргийн хүч томоохон дайралт хийжээ.
1942 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Ливийн төлөөх Газалагийн тулаан эхэлжээ.
1948 - АНУ-ын Конгресс Холбооны иргэний агаарын тээвэр байгуулах тухай хууль батлав.
1966 - Британийн Гайана Их Британиас салан тусгаарлаж, Гайана улс байгуулагджээ.
1968 - Исланд улс замын хөдөлгөөний дүрмээ зүүн гараас, баруун гарт шилжүүлэв.
1969 - Аполло сансрын хөтөлбөр: Аполло 10 хөлөг саран дээр хүн газардуулж болох эсэхийг ажиглаж задгай сансарт найм хоног ажилласны эцэст эх дэлхийдээ газарджээ.
1970 - ЗХУ-ын Ту-144 хөлөг анх удаа арилжааны нислэг үйлдэв.
1972 - АНУ, ЗХУ-ын хооронд Баллистик пуужинг устгах гэрээ байгуулав.
1981 - Италийн Засгийн газрын гишүүд фримэсоны нийгэмлэгт элссэн гэх шуугиантай холбогдуулан Ерөнхий сайд Арнальдо Форлани Засгийн газраа тараасан юм.
1983 - Япон тэнгист 7.8 магнитудын хүчтэй газар хөдөлсний улмаас цүнами үүсэж Хоншү мужид 100 хүн амиа алдав.
1986 - Европын зөвлөл хуралдаж Европын холбооны далбааг батлав.
1991 - Гүрж ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнээс гарснаас хойш анх удаагаа Ерөнхийлөгчөө сонгов. Анхны Ерөнхийлөгчөөр Звиад Гамсахурдиа сонгогджээ.
- Тайландын Пу Той үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд Лауда агаарын тээврийн 004 нислэг осолдож 223 хүн амиа алджээ.
1993 - Алжирын сэтгүүлч Тахар Жаүтын амь насанд исламистууд халдав. Тэрээр зургаадугаар сарын эхээр эмнэлэгт амиа алджээ.
1998 - Австралийн Засгийн газар Үндэсний уучлалын өдөр болгон зарлажээ.
2004 - Америкийн армийн чөлөөндөө гарсан офицер Терри Николсыг хүн амины 161 хэрэгт буруутай гэж үзэн ял оноожээ.
2008 - БНХАУ-ын дорно, өрнө хэсэгт их хэмжээний үер бууж 148 хүн амиа алдан, 1.3 сая хүн ямар нэг хэмжээгээр хохиров.

Мэндэлсэн алдартнууд

1887 - Бирмийн хоёр дахь Ерөнхийлөгч Ба У (1963 онд нас барсан)
1895 - Америкийн нэрт зурагчин Дороте Ланж (1965 онд нас барсан)
1907 - Академийн шагналт, Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит Эрх чөлөөний одонт нэрт жүжигчин Жон Уейн (1979 онд нас барсан)
1908 - Вьетнамын анхны Ерөнхий сайд Нгуен Нгок То (1976 онд нас барсан)
1909 - Мексикийн 48 дахь Ерөнхийлөгч Адольфо Лопез Матеос (1969 онд нас барсан)
1912 - Унгарын 46 дахь Ерөнхий сайд Янош Кадар (1989 онд нас барсан)
1913 - Английн нэрт жүжигчин Петер Кашинг (1994 онд нас барсан)
- Олимпын аварга, дэлхийн хошой аварга Германы хүндийн өргөгч Йосеф Мангер (1991 онд нас барсан)
1958 - Олимпын хүрэл, дэлхийн мөнгөн медальт Финландын халхалттай гүйгч Арто Бригарр
1960 - Олимпын аварга Австралын хүндийн өргөгч Дийн Лакин
- Олимпын мөнгө, Европын аварга Литвын зээрэнцэг шидэгч Ромас Убартас
1966 - "Харри Поттер", "Хааны айлдвар" зэрэг киногоороо алдаршсан Английн жүжигчин Элена Бонхэм Картер
1968 - Данийн угсаа залгамжлах хунтайж Фредерик
1974 - Олимпын аварга, мөнгөн медальт, дэлхийн есөн алт, найман мөнгөн медальт, европын 12 алт, 10 алтан медальт Шведийн усанд сэлэгч Ларс Фроландер
1977 - Италийн хөлбөмбөгч Лука Тони
1979 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт, дэлхийн аварга, дэлхийн танхимын долоон удаагийн аварга ОХУ-ын гүйгч Наталья Назарова
1988 - Дэлхийн аварга Австралийн зээрэнцэг шидэгч Дэни Стивенс

Нас барсан алдартнууд

946 - Английн хаан I Эдмунд (921 онд төрсөн)
1969 - Нисэх онгоцны Локхэд компанийг үндэслэгч Аллан Хейнэс Лагхэд (1889 онд төрсөн)
2002 - Олимпын алт, мөнгө, хүрэл медальт Этиопын гүйгч Мамо Вольд (1932 онд төрсөн)
2008 - Академийн наадмын шагналт нэрт найруулагч Сидни Поллак (1934 онд төрсөн)