Jump to content

Каракалпакчууд

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Хархалпак ястан-с чиглүүлэгдэв)
Каракалпакчууд

Каракалпакийн үндэсний хувцастай хүүхдүүд морины уралдаанд
Олон нэророс, англи, каракалпак бичгээс → Каракалпак
монгол-түрэг үсгийн зохицлоос → Хархалпак
Өнөөгийн байдал
Нутаг оронДэлхий даяар — 800 мянга. Үүнээс:
Узбекистан Узбекистан (БНУзбУ) — 752,000 (2021)

 Казахстан — 56,000 (багцаа)
Туркменистан Туркменистан (БНТуркмУ) — 5,000 (багцаа)

 Орос - 4,466
Хэл аялгатөрөлх Каракалпак хэл, Узбект узбек хэл
Бичиг үсэглатин үсгийн хархалпак бичиг (1994 оноос)
ШүтлэгСунни дэгт Лалын шашин
Төрөл холбоо
Ойр төрөлказах үндэстэн, ногай ястан
Хэл угсаатүрэг угсаатан

Каракалпакчууд (каракалпакаар Qaraqalpaq, Qaraqalpaqlar; үгчлэн орчуулбал. Хар Калпакчууд) нь Төв Азийн Түрэг үндэстэн бөгөөд одоогоор 800,000 орчим бий. Тэд хэлний хувьд Өмнөд Казахуудтай маш ойр бөгөөд ихэнх нь суннитийн исламд хамаардаг.

Калпак хэмээx төв азийн уламжлалт өндөр хэлбэртэй малгайнаас үүдэлтэй[1].

Каракалпакчуудын дийлэнх нь тэднээр нэрлэгдсэн Каракалпакистанд болон Узбекистанд амьдран суудаг. Цөөн хэсэг нь Хорезм ба Хорезмын эргэн тойрноор мөн түүнчлэн Ферганын хөндийгөөр суурьшин амьдарна. Казахстан, Туркменистанд ч бас цөөн тоогоор бий.

  1. Heinz-Gerhard Zimpel: Lexikon der Weltbevölkerung, Artikel „Karakalpaken“, S. 259