Jump to content

Дорнод Ази

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Зүүн Ази-с чиглүүлэгдэв)
Дорнод Ази
Нутаг дэвсгэр 11,839,074 км²
Хүн ам 1,555,784,500
Нягтшил 131 хүн/км²
Улс орон  Монгол
 Өмнөд Солонгос
Умард Солонгос Умард Солонгос
 Тайвань[1]
 Хятад
 Япон
Газар газрын хэл
хятад, япон, солонгос, монгол г.м
НҮБ-ийн тодорхойлсон бүсчлэл:

Дорнод Ази (мөн Зүүн Ази гэх) - Ази тивийн дорно талын хувь хэсэг (бүс нутаг).

НҮБ-ийн "Статистикийн хэлтэс"-ээс тоо бүртгэлийн зорилгоор Ази тивийн улсуудыг дорнод, дорно-өмнөд, өмнөд, өрнөд, дундад[2] болгон 5 хувь хэсэг болгон бүсчилсэн нь түгээмэл хэрэглэгддэг болсон. Үүгээр бол газар зүйн байршлаар дорно талд төвлөрсөн бүрэн эрхт Монгол, Өмнөд Солонгос, Умард Солонгос, Хятад, заримдаг эрхт Тайвань[1] улсыг хамтатган "Дорнод Ази" гэж нэрийдэнэ.

Дээрх бүсчлэлээр тасалбар болгон үзэхэд Ази тивийн 28%-тай тэнцэх Дорнод Азийн 12 сая гаруй тэгш дөрвөлжин километр газар нутагт дэлхийн хүн амын 22%, Азийн хүн амын 38%-тай тэнцэх 1.5 тэрбумаас олон хүн оршин сууж байна. Хүн амын нягтшил дэлхийн дундаж 45 хүн/км²-аас 3 дахин илүү 131 хүн/км² байна.

Өөр тодорхойлолт

[засварлах | кодоор засварлах]

Түүхэн дэх ард түмний соёлын ижилсэлээр нь Монгол, Хятад, Солонгос, Японыг Вьетнамтай хамт (соёлын) Дорнод Ази гэж үздэг.[3][4][5][6] Тэгэхдээ БНХАУ-ын доторх Өвөр Монгол, Төвөд, Шинжааныг Төв Азид хамааруулдаг. Зарим шалтгаанаар Оросын Алс Дорнодыг Дорнод Азид хамааруулах нь бас бий.

Эш баримт, тайлбар

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. 1.0 1.1 Тайвань бол НҮБ-ын гишүүн бус, заримдаг эрхт улс юм.
  2. Англиар Central Asia гэж бичдэг, central гэх үг монгол хэлэнд ихэвчлэн «төв» гэж орчуулагддаг. Гэвч монгол хэлэнд Төв Ази, Дундад Ази хоёр ялгаатай. НҮБ-ийн бүсчилсэн нь Central Asia нь Дундад Азитай тохирдог.
  3. "Columbia University East Asian Cultural Sphere". Archived from the original on 2008-02-27. Татаж авсан: 2012-06-10.
  4. R. Keith Schopper's East Asia: Identities and Change in the Modern World
  5. Joshua A. Fogel (UC Santa Barbara/University of Indiana) Nationalism, the Rise of the Vernacular, and the Conceptualization of Modernization in East Asian Comparative Perspective
  6. United Nations Environment Programme (mentions sinosphere countries) Approaches to Solution of Eutrophication Archive copy (Memento 24. Зургаадугаар сар 2007 цахим архивт)