Бугат хот

Бугат хот
Бугат хот
Хятад нэр
Хялбаршуулсан	包头
Уламжлалт	包頭
Шуудан	Paotow
Пиньинь
Галиглал
Стандарт Хятад хэл
Пиньинь	Bāotóu
Монгол нэр
Монголын Кирилл	Бугaт хот
Монгол бичиг	ᠪᠤᠭᠤᠲᠤ ᠬᠣᠲᠠ

Бугат

包头市 • ᠪᠤᠭᠤᠲᠤᠬᠣᠲᠠ
Бугат 包头市 • ᠪᠤᠭᠤᠲᠤᠬᠣᠲᠠ
Аймгийн энтэй хот
	Бугат хотын төв
	Өвөр Монгол дахь Бугат хотын харьяаллын байршил
	Бугат Өвөр Монгол дахь хотын төвийн байршил Бугат Бугат (Хятад)
	Солбицол (Baotou municipal government): 40°37′17″N 109°57′12″E / 40.6213°N 109.9532°EСолбицол: 40°37′17″N 109°57′12″E / 40.6213°N 109.9532°E
Улс	Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс
Өөртөө засах орон	Өвөр Монгол
Хошууны түвшин	10 хошуу
Захиргааны байр	Жиуюань дүүрэг
Газар нутаг
• Аймгийн энтэй хот	27,768 км2 (10,721 миль2)
• Хотын нутаг	2,662 км2 (1,028 миль2)
• Бөөгнөрөл	2,662 км2 (1,028 миль2)
Өндөр	1,065 м (3,494 фут)
Хүн ам (2020 тооллого)
• Аймгийн энтэй хот	2,709,378
• Нягтрал	98/км2 (250/миль2)
• Хотын нутаг	2,261,089
• Нягтрал	850/км2 (2,200/миль2)
• Бөөгнөрөл	2,261,089
• Нягтрал	850/км2 (2,200/миль2)
• Томоохон угсаатны бүлгүүд	Хятадууд - 95%; Монголчууд - 2.3%; Манжууд - 1%; Хотон - 1%;
Цагийн бүс	UTC+08:00 (Хятадын Стандарт)
Шуудангийн код	014000
Бүсийн дугаар	472
ISO 3166 код	CN-NM-02
Улсын дугаарын угтвар	蒙B
Нутгийн аялгуу	Жинь (Бугат аялга); Зүүн умард аялга; Өмнөд Монгол хэл
Вэб сайт	baotou.gov.cn

Бугат (Монгол бичиг: Бугуту, Хятад ханз: 包头) нь Өвөр Монголын аймгийн зэрэглэлтэй хот бөгөөд өөртөө засах орны хамгийн том хот болно.

Засаг захиргааны хуваарь[засварлах | кодоор засварлах]

Бугат тойрог хот нь засаг захиргааны хувьд хошуутай тэнцэх түвшний 7 дүүрэг, 1 сиан, 2 хошуу, бүгд 10 нэгжид хуваагдана. Баян-Овоо Уурхайн дүүргээс бусад зургаан дүүрэг хотжсон нутаг бөгөөд нийлж Бугат хот хэмээгдэнэ. Монголчууд Дархан Муумянган Холбоот хошуунд голчлон суурьшдаг.

	Нэр	Ханз	Хүн ам (2004 онд)	Нутаг дэвсгэр (км²)	Нягтрал (хүн/км²)
1	Хөндлөн дүүрэг	昆都仑区	440,000	119	,697
2	Донхэ дүүрэг	东河区	380,000	85	4,471
3	Чинсань дүүрэг	青山区	310,000	67	4,627
4	Шигуай дүүрэг	石拐区	60,000	619	97
5	Баян Овоо Уурхайн дүүрэг	白云鄂博矿区	20,000	303	66
6	Жиуюань дүүрэг	九原区	180,000	1,688	107
7	Биньхэ шинэ дүүрэг	滨河新区	40,000	88	455
8	Гүян сиан	固阳县	210,000	5,021	42
9	Түмэд баруун хошуу	土默特右旗	350,000	2,368	148
10	Дархан Муумянган холбоот хошуу	达尔罕茂明安联合旗	110,000	17,410	6

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Бугат хотын байгаа газарт эртнээс нааш нүүдэлчин монголчууд суурьшсаар иржээ. Бугат хот Манж Чин гүрний үед 1809 онд бий болсон байна. Шар мөрний хөндийн газар тариаланд тохиромжтой тус нутагт ийнхүү хот барихаар сонгон авсан ажээ.

Бээжин хүртэл төмөр зам тавигдсанаас хойш хотын хөгжил түргэсэв. Герман-Хятадын хамтарсан хөрөнгө оруулалтаар 1934 онд Бугатын нисэх онгоцны буудал ашиглалтад орж, Нинься, Ланжоу мужууд руу тогтмол нислэг хийгдэх болжээ.

Залуу Оуэн Латтимор Бугат хотод 1925 онд очиж байх үед "Худалдаачдаар дүүрсэн 2 гудамжтай, ноорхой пингээр дүүрсэн хот" байсан аж. Цинхай, Ганьсу мужуудаас ноос ачсан сал, завинууд Шар мөрнийг уруудан Ланьжоугаас Бугатад ирж, энд төмөр замд ачигдан дорныг зорьдог байв. Харин буцаж Ланьжоу ороход тэмээн жин ашиглахаас өөр аргагүй байжээ. Бугатаас Ордос, Алшаа хүртэл жингийн зам байсан аж.^[2]

Ашигт малтмал[засварлах | кодоор засварлах]

Бугат хотын дэргэд 1950-д онд зөвлөлтийн геологичид асар том төмрийн ордыг илрүүлэн нээж, хайгуулыг нь хийсэн байна. Тэр үеэс өнөөдрийг хүртэл Баотоу бую Бая-Овоогийн төмрийн ордыг ашиглаж байна. Баян-Овоогийн төмрийн ордын төмрийн хүдэрт Газрын ховор элеэментийн буюу Газрын ховор шорооны элементийн агуулга маш өндөр байдаг онцлогтой. Энэ үүднээс төмрийн хүдэр гэхээс Газрын ховор элементийг нь авч ашигладаг. хятад нь дэлхийн Газрын ховор элементийн бараг 90 хувийг хангадаг бөгөөд түүнээсээ 90 гаруй хувийг нь зөвхөн Баян-Овоогийн ордоос олборлодог байна.

Хүн ам[засварлах | кодоор засварлах]

2000 оны тооллогоор:

Угсаатны нэр	Хүн ам	Эзлэх хувь
Хятад	2,122,737	94.16%
Монгол	67,209	2.98%
Хотон үндэстэн	36,234	1.61%
Манж	22,826	1.01%
Солонгос	848	0.04%

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Commons: Бугат хот – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

[1] "China: Inner Mongolia (Prefectures, Leagues, Cities, Districts, Banners and Counties) - Population Statistics, Charts and Map".

[2] Оуэн Латтимор, Туркестаны цөл уруу, 1928. х.7-8.

[1]

[2]