Хянган аймаг
Хянган аймаг |
|
|---|---|
| аймаг | |
| хят. 兴安盟 — Xīng'ān Méng монг. бичиг галиг — kingɣan ayimaɣ |
|
.svg) |
|
  Улаан |
|
| Улс орон |  Хятад (БНХАУ) |
| Муж, орон | Өвөр Монголын ӨЗО |
| Аймаг, тойрог | Хянган аймаг |
| Хошуу, шянь (6) | 2 хот, 1 шянь, 3 хошуу |
| Аймгийн төв | Улаан хот |
| Газар нутаг | 59,806 км² |
| Газрын байц | д.т.д. 1150 м |
| Хүн ам (2010) | 1,613,250 хүн |
| Нягт сийрэг | 27 хүн/км² |
| Ард түмэн | Хятад үндэстэн (53.7%) Монгол үндэстэн (43.1%) |
| Нутгийн олон | Хянган аймгийнхан |
| Цагийн бүс | Хятадын цаг (ГЦ+8) |
| Утасны дуг. | +86 (0)482 |
| Шуудан-дугаар | 137400 |
| ТХ-улсын дугаар | 蒙F |
| Цахим хуудас | xinganmeng.gov.cn (хятадаар) |
 |
|
Хятад улс (БНХАУ)-ын Өвөр Монгол орны (ӨМӨЗО-ы) харъяат арван хоёр нутгийн нэг нь Хянган (
– kingɣan, хингган) аймаг юм. Хянган аймаг өөртөө засах орныхоо дорно умард биед өргөргийн дагуу 320 км, уртрагийн дагуу 380 км сунасан 59,806 км² газар нутаг эзлэж, орны дотоодод Хөлөнбуйр, Тунляо, Шилийнгол, улсынхаа дотоодод Хармөрөн, Гирин хоёр мужийн нутагтай хаяа залгажээ. Мөн БНХАУ-г төлөөлж Монгол улсын Дорнод аймагтай 126 км зурвасаар хиллэдэг. Их Хянганы нурууг бодож «Хянган» гэдэг монгол нэртэй болсон. Үүнээс хятадаар «兴安» (Xīng'ān, [шиэнъаань]) гэж нэрийджээ. Хянган аймаг одоогоор гурван өөр зүйлийн зургаан нутагт хуваагддагийн нэг нь аймгийн төв Улаан хот юм. Төмөр зам, авто зам аль хэдийнэ баригдсан. Аймгийн Рашаан хотын халуун рашааныг түшиглэн аялал жуулчлал хөгжиж байгаа. 2000 оны тооллогоор Хянганд 1.6 гаруй сая хүн оршин сууж байсны 53.67% нь Хятад үндэстэн, 41.06% нь Монгол үндэстэн байж, үлдсэн хувь нь хориод яс үндэсний хүмүүс болж таарсан. Өвөр Монголын доорх арван хоёр нутгийг харьцуулахад Тунляогийн дараа хэлэгдэхээр их хувьт (41%) Монголчууд байгаа нь энэ юмсанжээ.
Хүн ам[засварлах | кодоор засварлах]
2000 онд 1,588,787 оршин суугчтай гэж тоологджээ.
| Ард түмэн | Хүн амын тоо | Эзлэх хувь (%) |
|---|---|---|
| Хятад үндэстэн | 852,684 | 53.67 % |
| Монгол үндэстэн | 652,385 | 41.06 % |
| Манж үндэстэн | 71,653 | 4.51 % |
| Солонгос үндэстэн | 6,240 | 0.39 % |
| Хотон үндэстэн | 3,017 | 0.19 % |
| Дагуур ястан | 1,168 | 0.07 % |
| Шивэ ястан | 568 | 0.04 % |
| бусад ард түмэн | 1072 | 0.07 % |
Засаг захиргааны хуваарь[засварлах | кодоор засварлах]
Хянган аймаг дотроо 2 хот, 1 шянь, 3 хошуу болж хуваагддаг. Зургаан нутаг нь дотроо сум, шян, дүүргийн түвшний 75 газар, цаашилбал гацаа тосгоны шинжтэй 853 газар болно. Эдэнд хамаардаггүй бэлчээр 10, ойн газар 1 бий.
| № | Монгол нэр | Хятад нэр | Хүн ам (2004) |
Талбай (км²) |
Нутгийн төв |
|---|---|---|---|---|---|
| — хошууны энтэй хот — (县级市 xiànjíshì) | |||||
| 1 | Улаан хот | 乌兰浩特市 | 290,000 | 772 | |
| 2 | Рашаан хот | 阿尔山市 | 50,000 | 7,409 | |
| — шянь — (县 xiàn) | |||||
| 3 | Тучуань шянь | 突泉县 | 310,000 | 4,800 | Тучуань |
| — хошуу — (旗 qí) | |||||
| 4 | Хорчин баруун гарын өмнөд хошуу | 科尔沁右翼前旗 | 360,000 | 19,375 | Хорчин |
| 5 | Хорчин баруун гарын дундад хошуу | 科尔沁右翼中旗 | 250,000 | 15,613 | Баянхошуу |
| 6 | Жалайд хошуу | 扎赉特旗 | 390,000 | 11,837 | Индэр |
Ном зүй[засварлах | кодоор засварлах]
- Jinri Nei Menggu: Xing'an 今日内蒙古: 兴安 (Inner Mongolia today: Hinggan). 内蒙古人民出版社 Nei Menggu renmin chubanshe. 呼和浩特 Хөх хот 1997. ISBN 7-204-03542-9. х.9+121.