Jump to content

Габон

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Бүгд Найрамдах Габон Улс
République gabonaise (Франц)
Уриа: "Union, Travail, Justice" (Франц)
"Эв нэгдэл, Хөдөлмөр, Шударга ёс"
Төрийн дуулал: "La Concorde" (Франц)
"Эв"
Нийслэл
ба томоохон хот
Либревиль
0°23′N 9°27′E / 0.383°N 9.450°E / 0.383; 9.450
Албан ёсны хэлФранц хэл
Орон нутгийн хэл
Угсаатны бүлгүүд
Шашин
(2020)[1]
Ард түмний нэршил
  • Габончууд‎
Төр засагНэгдмэл ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс (цэргийн хунт)[2]
Брис Олиги
Раймон Ндонг Сима
Хууль тогтоох байгууллагаТөрийн байгууллагын шилжилт, сэргээн засварлах хороо
Тусгаар тогтнол 
• Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглав
11 сарын 28, 1958 он
• Баталсан
8 сарын 16–17, 1960
8 сарын 30, 2023
Газар нутаг
• Нийт
267,668 км2 (76)
• Усны эзлэх талбай (%)
3.76%
Хүн ам
• 2023 тооцоо
2,397,368[5] (146)
• Нягтаршил
7.9/км2 (216)
ДНБ (ХАЧП)2022 тооцоо
• Нийт
$39.0 тэрбум[6] (132)
• Нэг хүнд ноогдох
$18,080[6] (83)
ДНБ (нэрлэсэн)2022 тооцоо
• Нийт
$22.2 тэрбум[6] (117)
• Нэг хүнд ноогдох
$10,282[6] (75)
ОТББИ (2017)38[7]
дундаж
ХХИ (2021) 0.706[8]
өндөр · 112
Мөнгөний нэгжТөв Африк франк (XAF)
Цагийн бүсUTC+1 (БАЦ)
Огнооны форматөө/сс/жжжж
Жолооны талбаруун
Утасны томьёо+241
Домэйн нэр.ga
Өмнө нь
Францын Экваторын Африк

Габон нь баруун төв Африкт оршдог, баруун талаараа Гвинейн булангаар хүрээлэгдсэн баруун хойд талаараа Экваторын Гвиней, хойд талаараа Камерун, зүүн ба өмнөд талаараа Бүгд Найрамдах Конго Улстай хиллэдэг улс. Нутаг дэвсгэр нь бараг 270,000 км² хүрэх бөгөөд хүн ам нь 1,500,000. Нийслэл бөгөөд хамгийн том хот нь Либревилль. 1960 оны 8-р сарын 17-нд Францаас тусгаар тогтносноосоо хойш хоёр ерөнхийлөгчийн л нүүр үзэж байна. 1990-ээд оны эхэнд Габон олон намын тогтолцоо нэвтрүүлж, сонгуулийн ажиллагааг ил тод болгож, төрийн байгууллыг шинэчилсэн шинэ ардчилсан үндсэн хуультай болсон. Хүн ам цөөн, байгалийн баялаг ихтэйн дээр, гадаадын хувийн хөрөнгө оруулалт их орж ирснээр Габон бүс нутгийнхаа хамгийн хөгжилтэй улсуудын нэг болсон бөгөөд хүний хөгжлийн индексээр Сахараас өмнөх Африкт тэргүүлдэг.[9]

Ашигласан материал

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. "Religions in Gabon | PEW-GRF". Globalreligiousfutures.org. 2018-01-19. Архивласан огноо 20 January 2022. Татаж авсан: 2022-02-14.
  2. Obangome, Gerauds Wilfried (30 August 2023). "Gabonese military officers announce on television they have seized power". Reuters. Татаж авсан: 30 August 2023.
  3. "General Nguema appointed transitional president of Gabon following coup". Anadolu Agency. Kigali, Rwanda. 30 August 2023. Татаж авсан: 31 August 2023.
  4. "Gabon junta names former PM Raymond Ndong Sima as interim PM - statement". Reuters. 7 September 2023. Татаж авсан: 7 September 2023.
  5. "Gabon". The World Factbook (2024 ed.). АНУ-ын Тагнуулын төв газар. Татаж авсан: 22 June 2023.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. October 2022. Татаж авсан: October 11, 2022.
  7. "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. Архивласан огноо 21 Нэгдүгээр сар 2019. Татаж авсан: 20 Нэгдүгээр сар 2019.
  8. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.
  9. "Human Development Indices: A statistical update 2008 - HDI rankings". Human Development Reports. United Nations Development Programme. 2008. Татаж авсан: 2009-01-25.
 Commons: Габон – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
 Викимедиа-Атлас: Габон – газар зүйн ба түүхэн газрын зураг
 Wikivoyage: Габон – Аяллын хөтөч
Засгийн газар
Ерөнхий
Хэвлэл мэдээлэл
Соёл