1 сарын 8

Григорийн тооллоор жилийн найм дахь өдөр. Энэ өдрөөс хойш он дуусахад 357 хоног үлдэнэ. Хэрвээ өндөр жил таарвал 358 өдөр үлдэнэ. Беларус болон ОХУ-д энэ өдрийг Эмгэдийн өдөр болгон тэмдэглэдэг бол Умард Марианы арлууд Хамтын нөхөрлөлийн өдөр болгон тэмдэглэдэг.

Онцлох үйл явдал

307 – Жин гүрний Хаан Жин Хуйси хордож амиа алдсанаар түүний хүү Жин Хуайди хаан ор суув.
1547 – Литва хэл дээрх анхны ном "Катехизмийн энгийн үгс" ном хэвлэгдэв.
1697 – Британийн эзэнт гүрэн сүүлийн удаа цовдолж цааз гүйцэтгэв. Байгалийн хуультай тэрсэлж, номлол зөрчсөн гэж үзэн 21 настай Томас Эйкенхэдийг цаазалжээ.
1790 – АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жорж Вашингтон анх удаагаа ард түмэндээ хандаж үг хэлжээ.
1811 – АНУ-ын Луизиана мужийн Сейнт Жеймс хотод Чарльз ДэсЛондесийн удирдсан боолуудын бослого амжилтгүй болов.
1828 - АНУ-ын Ардчилсан нам байгуулагдав.
1835 – АНУ-ын түүхэнд эхний бөгөөд эцсийн удаа үндэсний өр тэгийг заажээ.
1867 – Вашингтон муж африк гаралтай америк иргэдийн сонгох, сонгогдох эрхийг хүлээн зөвшөөрчээ.
1877 - Одоогийн АНУ-ын Монтана мужийн өмнөд хэсэгт орших Чоно ууланд уугуул америкийн Лакота овгийн "Зэрлэг адуу" тэргүүтэй дайчид АНУ-ын явган цэргийн эсрэг сүүлийн дайралтаа эхлүүлэв.
1900 - АНУ-ын Ерөнхийлөгч Уилльям МакКинли Аляскад цэрэг оруулав.
1912 – Африкийн үндэсний зөвлөл байгуулагдав.
1918 – АНУ-ын Ерөнхийлөгч Вудро Вилсон Дэлхийн нэгдүгээр дайны дараах нөхцөл байдал, цаашид авах арга хэмжээний талаар "14 асуудал" нэртэй илтгэлээ тавьжээ.
1926 – Хэяазын хаан ширээнд суусан Абдул-Азиз Ибн Сауд улсын нэрийг Саудын Араб болгон өөрчлөв.
- Вьетнамын сүүлчийн эзэн хаанаар Нгуен Фук Вен Тух өргөмжлөгдөв.
1933 - Испанийн Барселон хотод анархистуудын бослого дэгдэв.
1936 - Ираны төрийн тэргүүн Реза Шах шашны шинэтгэл хэрэгжүүлж олон нийтийн газар эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс шашны хувцас өмсөхийг хориглов.
1940 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Их Британид хүнсийг талоноор олгох болов.
1945 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Филиппинийн Холбоотны армийн цэргүүд Умард Лузонд нэвтэрч, Японы эзэн хааны армийн эсрэг давшив.
1946 - Финландын Дайны хэргийн шүүх Вермахтын генерал Эрих Бушенхагены илтгэлийг авч хэлэлцэв. Уг илтгэлт Нацистын Герман дайны үеэр хэрэгжүүлсэн Барбаросса ажиллагааны ерөнхий төлөвлөгөө багтаж байжээ.
1959 - Францын тавдугаар Бүгд найрамдах засгийн тэргүүн, анхны ерөнхийлөгчөөр Шарль де Голийг зарлав.
1961 – Францын Ерөнхийлөгч Шарль де Голь Алжирийн тусгаар тогтнох бодлогыг дэмжжээ.
1963 – АНУ-ын нийслэл Вашингтон хотод Леонардо да Винчигийн "Мона Лиза" зураг анх удаа олны хүртээл болов.
1964 - АНУ-ын Ерөнхийлөгч Линдон Б.Жонсон "Ядуурлын эсрэг дайн" зарлав.
1973 – ЗХУ-ын сансар судлалын Луна-21 ажиллагаа эхэлжээ.
- Уотергейтийн дуулиан: Уотергейт зочид буудлын Ардчилсан намын байрлаж байсан өрөөнд хууль бусаар нэвтэрсэн гэж буруутгагдсан долоон хүнийг шүүх хурал эхэлжээ.
1975 – АНУ-ын Коннектикут мужийн амбан захирагчаар Элла Т.Грассо сонгогдов. АНУ-ын Засаг захиргаа удирдлагын нэгжийн түүхэнд анх удаа нөхрийнхөө дараа захирагчаар сонгогдсон хүн болж түүхэнд үлджээ.
1994 – ОХУ-ын сансарын нисэгч Валерий Поляков Союз ТМ-18 хөлгөөр "Мир" сансарын станцтай холбогдов. Тэрээр 437 өдрийг сансарт өнгөрүүлсэнээр дээд амжилт тогтоосон юм.
2004 – Далайн тээврийн хамгийн том хөлөг онгоц гэгдэх Queen Mary 2 хөлөг онгоц бүтээгджээ.
2010 - Африк тивийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээнд оролцохоор явж байсан Того улсын шигшээ багийн автобус руу зэвсэгт этгээдүүд халдаж, гурван хүний аминд хүрч, есөн хүнийг шархдуулжээ.
2011 – Аризона мужийн Конгрессийн танхимын гишүүн Габриел Гиффордсын биед халдав. Золоор тэр амьд гарсан ч холбооны шүүгч Жон Ролл нарын зэрэг зургаан хүн амь насаа алджээ.
2016 - Дэлхийн хар тамхины зартай дээрэмчин гэгдэх Хоакин Гузман Мексикийн чанга дэглэмтэй хорих ангиас оргоод удалгүй баривчлагдав.
2020 - Украины агаарын тээврийн 752 дугаар нислэг Тегеран хотын Имам Хомейнигийн нисэх буудлаас хөөрөөд удалгүй осолдов. Ослын улмаас хөлөгт зорчиж явсан 176 хүн бүгд амь үрэгдсэн бөгөөд хожим нь Ираны зенитийн пуужингаар устган сөнөөгдсөн болохыг тогтоосон юм.
2023 - Бразилын Ерөнхийлөгч асан Жаир Болсонаругийн дэмжигчид тус улсын Конгрессийн ордон руу дайрчээ.

Мэндэлсэн алдартнууд

1735 – Жоржтауны их сургуулийг үндэслэгч Жорж Керролл (1815 онд нас барсан)
1803 – Говийн Догшин ноён хутагт Дулдуйтын Данзанравжаа (Нас барсан огноо тодорхойгүй)
1867 - Нобелийн шагналт Америкийн эдийн засагч Эмили Грин Балч (1961 онд нас барсан)
1870 – Испанийн Ерөнхий сайд Мигель Примо де Ривера (1930 онд нас барсан)
1871 – Умард Ирландын анхны Ерөнхий сайд Жеймс Крейг (1940 онд нас барсан)
1873 – Румын улсын 32 дахь Ерөнхий сайд Лулиу Маниу (1953 онд нас барсан)
1876 – Латвийн Ерөнхий сайд, хуульч Артурс Алберингс (1934 онд нас барсан)
1885 – Австралийн 14 дэх Ерөнхий сайд, сэтгүүлч Жон Картин (1945 онд нас барсан)
1891 – Нобелийн шагналт физикч Вольтер Боет (1957 онд нас барсан)
1899 – Шри-Ланкийн 4 дэх Ерөнхий сайд, хуульч С.В.Р.Д Бандарананке (1959 онд нас барсан)
1910 – 20-р зууны манлай балетчидын нэг, ЗХУ-ын балетчин Галина Уланова (1998 онд нас барсан)
1942 – Английн Физикч, зохиолч Стивен Хокинг
1942 – Японы 56 дахь Ерөнхий сайд Коизүми Жүничиро
1947 – Америкийн дуучин, ая зохиогч Девид Бауви (2016 онд нас барсан)
1967 – Америкийн дуучин, ая зохиогч Р.Келли
1979 – Румын улсын шилдэг хөлбөмбөгч Адриан Муту
1979 – Хорватын хөлбөмбөгч Стипе Плетикоса
1983 – Хойд Солонгосын удирдагч Ким Жон Ун
1986 – Испанийн хөлбөмбөгч Давид Сильва
1988 - Испанийн хөлбөмбөгч Адриан Лопез
1992 – Испанийн хөлбөмбөгч Коке

Нас барсан алдартнууд

1198 – Ромын пап III Целестин (1106 онд төрсөн)
1324 - Монголын эзэнт гүрнийг дэлхийд таниулсан Венецийн аялагч, худалдаачин Марко Поло (1254 онд төрсөн)
1642 – Италийн физикч, математикч, одон оронч, философич Галилео Галилей (1564 онд төрсөн)
1825 – Торго гаргах машиныг зохион бүтээгч Эли Уитни (1765 онд төрсөн)
1878 – Оросын зохиолч, яруу найрагч Николай Некрасов (1821 онд төрсөн)
1950 – Чех гаралт Америкийн эдийн засагч Йосеф Шүмпитер (1883 онд төрсөн)
1976 – БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн ерөнхий сайд Жоу Эньлай (1898 онд төрсөн)
2002 – Орос гаралтай Австралийн физикч, Нобелийн шагналт Александер Прохоров (1916 онд төрсөн)

Тэмдэглэлт баярууд

Commons: 1 сарын 8 – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан