Тува ястан

Тува ястан Тыва(лар) / Тыва чон
Тува бөх барилдаан — «хүреш»
Олон нэр	орос, англи бичгээс → Тува тува, англи бичгээс → Тыва монгол уламжлалаас → Тагны Урианхай
Өнөөгийн байдал
Нутаг орон	Дэлхий даяар — 280 мянга. Үүнээс: Орос (ОХУ) — 263,934 (2010) Тува (БНТувУ) — 249,299 Монгол (МУ) — 5,169 (2010) Хятад (БНХАУ) — 3,900 (багцаа)
Хэл аялга	төрөлх Тува хэл, Орост бас Орос хэл, Монгол Хятад хоёрт мөн Монгол хэл
Бичиг үсэг	кирил үсэгт тува бичиг (1943 оноос)
Шүтлэг	Шарын ёст Буддын шашин, Бөө мөргөл
Төрөл холбоо
Ойр төрөл	Соёд, Цаатан; Урианхай ястан
Хэл угсаа	Түрэг угсаатан
Дотносол	Монгол туургатан, Түрэг-Монгол

Тува́ (дуудлага нь [туваа], тувагаар Тыва, олон тоонд Тывалар, дуудлага нь [т_эваа], оросоор олон тоонд Тувинцы, уламжлалт монгол тодорхойлолтоор Урианхай, бүр тодруулвал Тагны Урианхай) — Соёны нуруугаар голлон нутагладаг овог аймаг. Тува хэмээх нэр анх "Монголын нууц товчоо"-нд "Туба" хэмээн тэмдэглэгдсэн байдаг. Тувачуудыг Урианхайчуудтай гарал нэгтэй гэж түүхчид үздэг. Тувачууд одоо үед ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Тува Улсад голлон амьдарч байдаг. Тагна Урианхай, Соён уранхай гэж 2 хуваагддаг бөгөөд тэд нь Хар сүлд болон Цагаан сүлдээр бас ялгагддаг байна. Одоогийн ОХУ-д амьдарч байгаа Тувачууд Хиргис болон Сахачуудтай (Якутууд) холилдон бий болсон байна. Тува нь түрэг хэлтэй юм. Тэд Монгол улсын Баян-Өлгий аймгийн Цэнгэл суманд олноороо амьдрахаас гадна Увс, Ховд аймагт цөөн тоогоор оршин суудаг. Тува хэмээх нэрийг Тоба нартай холбож үзэх явдал бий.

Зураг

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Мөн үзэх

• Урианхай

Зүүлт

Энэ Алтай язгуурын хэлтэнд хамаарах өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.