Жүдогийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн

Жүдогийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн нь Олимпын жүдогийн тэмцээнтэй хамтдаа олон улсын жүдогийн хамгийн өндөр зэрэглэлийн тэмцээн болно. Тус тэмцээнийг олимпын бус жилүүдэд Олон Улсын Жүдогийн Холбооноос зохион байгуулдаг. Багийн тэмцээн 1994 оноос эхлэн зохиогдож буй. Эрэгтэйчүүдийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн 1956 оноос эхлэлтэй бөгөөд тэмцээний журам цаг хугацааны туршид өөрчлөгдөж иржээ. Ирэх тэмцээн 2018 онд Азербайжаны Баку хотноо зохиогдоно.

Түүх

Жүдогийн анхны дэлхийн аварга Нацүй Шоокичи, 1956 он

Анхны дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн Японы нийслэл Токио хотод болж, ганцхан нээлттэй ангилал буюу үнэмлэхүй жингийн аваргыг шалгаруулахад эзэн орны Нацүй Шоокичи түрүүлж, анхны дэлхийн аварга гэгдэн түүхэнд үлджээ. Тэрээр шигшээ барилдаанд нутаг нэгт Ёшимацү Ёшихиког ялсан байна. 2 дахь тэмцээн 2 жилийн дараа мөн л Токиод зохиогдоход япончууд бас эхний 2 байрыг эзэлсэн аж. 1961 онд дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн анх удаа Японы хилийн дээсийг алхан Францын Парист зохиогдоход Нидерландын жүдоч Антон Геесинк өмнөх дэлхийн аварга Сонэ Коожиг ялж, анхны Япон биш дэлхийн аварга болжээ.

1965 онд жингийн 3 ангилал (-68 кг, -80 кг, +80 кг) нэмэгдсэн байна. 1964 оноос жүдо нь олимпийн спорт болж, 1968 онд олимпийг өнжсөний дараа олимпийн бүрэн эрхт гишүүн нь болон, дэлхийн өнцөг булан бүрт хөгжих болжээ.

Харин эмэгтэйчүүд дөнгөж 1980 оноос л аваргаа шалгаруулж эхэлсэн бөгөөд эхэндээ эрэгтэйчүүдийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн зохиогддоггүй жил, сөөлжилж болдог байлаа. 1987 оноос эрэгтэй, эмэгтэй жүдочид нэг дор цугларч аваргаа шалгаруулах болсон билээ.

Монгол улс жүдогийн ДАШТ-д

Монгол улс жүдогийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс 4 алт, 3 мөнгө, 12 хүрэл медаль хүртээд буй. Мөн багийн тэмцээнд эмэгтэй баг 1 мөнгө, 1 хүрэл, эрэгтэй баг 1 хүрэл медаль хүртсэн байна.

Медаль	Багийн байр	Нэр	Он	Зохиогдсон газар	Жин
2 Мөнгө	12	Одвогийн Балжинням	1989	Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс Югослав, Белград	эр -95 кг
3 Хүрэл	12	Дашгомбын Баттулга	1989	Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс Югослав, Белград	эр -60 кг
3 Хүрэл	19	Хишигбатын Эрдэнэт-Од	2005	Египет Египет, Каир	эм -57 кг
1 Алт	7	Хашбаатарын Цагаанбаатар	2009	Нидерланд Нидерланд, Роттердам	эр -66 кг
3 Хүрэл	16	Хашбаатарын Цагаанбаатар	2010	Япон Япон, Токио	эр -66 кг
3 Хүрэл	16	Мөнхбаатарын Бундмаа	2010	Япон Япон, Токио	эм -52 кг
1 Алт	6	Мөнхбатын Уранцэцэг	2013	Бразил Бразил, Рио-де-Жанейро	эм -48 кг
2 Мөнгө	6	Дашдаваагийн Амартүвшин	2013	Бразил Бразил, Рио-де-Жанейро	эр -60 кг
1 Алт	5	Ганбатын Болдбаатар	2014	Оросын Холбооны Улс Орос, Челябинск	эр -60 кг
3 Хүрэл	13	Доржсүрэнгийн Сумъяа	2015	Казахстан Казахстан, Астана	эм -57 кг
3 Хүрэл	13	Сайнжаргалын Ням-Очир	2015	Казахстан Казахстан, Астана	эр -73 кг
3 Хүрэл	13	Цэдэвсүрэнгийн Мөнхзаяа	2015	Казахстан Казахстан, Астана	эм -63 кг
3 Хүрэл	4	Ганбатын Болдбаатар	2017	Унгар Унгар, Будапешт	эр -60 кг
2 Мөнгө	4	Мөнхбатын Уранцэцэг	2017	Унгар Унгар, Будапешт	эм -48 кг
3 Хүрэл	4	Ганбаатарын Одбаяр	2017	Унгар Унгар, Будапешт	эр -73 кг
1 Алт	4	Доржсүрэнгийн Сумъяа	2017	Унгар Унгар, Будапешт	эм -57 кг
3 Хүрэл	4	Балдоржийн Мөнгөнчимэг	2017	Унгар Унгар, Будапешт	эм -63 кг
3 Хүрэл	4	Найдангийн Түвшинбаяр	2017	Унгар Унгар, Будапешт	эр +100 кг
3 Хүрэл	14	Доржсүрэнгийн Сумъяа	2018	Азербайжан Азербайжан, Баку	эм -57 кг
3 Хүрэл	14	Лхагвасүрэнгийн Отгонбаатар	2018	Азербайжан Азербайжан, Баку	эр -100 кг
3 Хүрэл	14	Өлзийбаярын Дүүрэнбаяр	2018	Азербайжан Азербайжан, Баку	эр +100 кг
3 Хүрэл	18	Мөнхбатын Уранцэцэг	2019	Япон Япон, Токио	эм -48 кг
3 Хүрэл	19	Мөнхбатын Уранцэцэг	2021	Унгар Унгар, Будапешт	эм -48 кг
3 Хүрэл	19	Ёндонпэрэнлэйн Басхүү	2021	Унгар Унгар, Будапешт	эр -66 кг
2 Мөнгө	5	Энхтайваны Ариунболд	2022	Узбекистан, Ташкент	эр -60 кг
3 Хүрэл	5	Лхагватогоогийн Энхрийлэн	2022	Узбекистан, Ташкент	эм -57 кг
1 Алт	5	Цэнд-Очирын Цогтбаатар	2022	Узбекистан, Ташкент	эр -73 кг

Багийн ДАШТ

Медаль	Он	Төрөл	Гишүүд
3 Хүрэл	2007 Бээжин, Хятад	Эмэгтэй баг	48 кг Баасанхүүгийн Уранчимэг 52 кг Мөнхбаатарын Бундмаа 57 кг Хишигбатын Эрдэнэт-Од 63 кг Цэдэвсүрэнгийн Мөнхзаяа 70 кг Хүрэлдоржийн Батхишиг 78 кг Пүрэвжаргалын Лхамдэгд +78 кг Доржготовын Цэрэнханд
2 Мөнгө	2014 Челябинск, ОХУ	Эмэгтэй баг	48 кг Мөнхбатын Уранцэцэг 48 кг Галбадрахын Отгонцэцэг 52 кг Мөнхбаатарын Бундмаа 52 кг Адъяасамбуугийн Цолмон 57 кг Доржсүрэнгийн Сумъяа 63 кг Цэнд-Аюушийн Цэрэннадмид 63 кг Балдоржийн Мөнгөнчимэг 70 кг Цэнд-Аюушийн Наранжаргал +70 кг Баттулгын Мөнхтуяа
3 Хүрэл	Астана, Казахстан	Эрэгтэй баг	-66 кг Даваадоржийн Төмөрхүлэг -66 кг Хашбаатарын Цагаанбаатар -73 кг Ганбаатарын Одбаяр -73 кг Сайнжаргалын Ням-Очир -81 кг Отгонбаатарын Ууганбаатар -90 кг Лхагвасүрэнгийн Отгонбаатар +90 кг Баттулгын Тэмүүлэн +90 кг Найдангийн Түвшинбаяр

Жингийн ангилал

Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд эрэгтэй эмэгтэй тус бүр 7 жингийн ангилалд, нийт 14 аварга тодруулдаг. Мөн 2017 оноос холимог багийн төрөл албан ёсоор тэмцээний хөтөлбөрт багтсан.

Эрэгтэй 1956-1963 1965 1967-1975 1979-1997 1999-одоо Үнэмлэхүй (жингийн хязгаарлалтгүй) Үнэмлэхүй (жингийн хязгаарлалтгүй) Хүнд жин +80 кг Хүнд жин +93 кг Хүнд жин +95 кг Хүнд жин +100 кг Хагас хүнд жин -93 кг Хагас хүнд жин -95 кг Хагас хүнд жин -100 кг Дунд жин -80 кг Дунд жин -80 кг Дунд жин -86 кг Дунд жин -90 кг Хагас дунд жин -70 кг Хагас дунд жин -78 кг Хагас дунд жин -81 кг Хөнгөн жин -68 кг Хөнгөн жин -63 кг Хөнгөн жин -71 кг Хөнгөн жин -73 кг Хагас хөнгөн жин -65 кг Хагас хөнгөн жин -66 кг Хэт хөнгөн жин -60 кг

Эмэгтэй 1980-1997 1999-одоо Үнэмлэхүй (жингийн хязгаарлалтгүй) Хүнд жин +72 кг Хүнд жин +78 кг Хагас хүнд жин -72 кг Хагас хүнд жин -78 кг Дунд жин -66 кг Дунд жин -70 кг Хагас дунд жин -61 кг Хагас дунд жин -63 кг Хөнгөн жин -56 кг Хөнгөн жин -57 кг Хагас хөнгөн жин -52 кг Хэт хөнгөн жин -48 кг

Тэмцээнүүд

Жүдогийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн нь Австрали, Антарктидаас бусад бүх тивд зохиогдож байсан.

Эрэгтэй

Он	Дугаар	Зохион байгуулагч орон, хот	Медалиар тэргүүлэгч
1956	I	Япон Япон, Токио	Япон Япон
1958	II	Япон Япон, Токио	Япон Япон
1961	III	Франц Франц, Парис	Нидерланд Нидерланд
1965	IV	Бразил Бразил, Рио де Жанейро	Japan
1967	V	Америкийн Нэгдсэн Улс Америкийн Нэгдсэн Улс, Солт-Лэйк Сити	Япон Япон
1969	VI	Мексик Мексик, Мехико	Япон Япон
1971	VII	Баруун Герман, Людвигсхафен	Япон Япон
1973	VIII	Швейцар Швейцар, Лозанн	Япон Япон
1975	IX	Австри Австри, Вена	Япон Япон
1977	Цуцлагдсан
1979	XI	Франц Франц, Парис	Япон Япон
1981	XII	Нидерланд Нидерланд, Маастрихт	Япон Япон
1983	XIII	ЗХУ, Москва	Япон Япон
1985	XIV	Өмнөд Солонгос Өмнөд Солонгос, Сөүл	Япон Япон

Эмэгтэй

Он	Дугаар	Зохион байгуулагч орон, хот	Медалиар тэргүүлэгч
1980	I	Америкийн Нэгдсэн Улс Америкийн Нэгдсэн Улс, Нью-Йорк	Австри Австри
1982	II	Франц Франц, Парис	Франц Франц
1984	III	Австри Австри, Вена	Бельги Бельги
1986	IV	Нидерланд Нидерланд, Маастрихт	Их Британи Их Британи

Холимог

Он	Дугаар	Зохион байгуулагч орон, хот	Медалиар тэргүүлэгч
1987	XV	Баруун Герман, Эссен	Япон Япон
1989	XVI	Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс Югослав, Белград	Япон Япон
1991	XVII	Испани Испани, Барселона	Япон Япон
1993	XVIII	Канад Канад, Хамильтон	Япон Япон
1995	XIX	Япон Япон, Чиба	Япон Япон
1997	XX	Франц Франц, Парис	Япон Япон
1999	XXI	Их Британи Их Британи, Бирмингем	Япон Япон
2001	XXII	Герман Герман, Мюнхен	Япон Япон
2003	XXIII	Япон Япон, Осака	Япон Япон
2005	XXIV	Египет Египет, Каир	Япон Япон
2007	XXV	Бразил Бразил, Рио де Жанейро	Япон Япон
2009	XXVI	Нидерланд Нидерланд, Роттердам	Япон Япон
2010	XXVII	Япон Япон, Токио	Япон Япон
2011	XXVIII	Франц Франц, Парис	Франц Франц
2013	XXIX	Бразил Бразил, Рио-де-Жанейро	Япон Япон
2014	XXX	Оросын Холбооны Улс Орос, Челябинск	Япон Япон
2015	XXXI	Казахстан Казахстан, Астана	Япон Япон
2017	XXXII	Унгар Унгар, Будапешт	Япон Япон
2018	XXXIII	Азербайжан Азербайжан, Баку

Бүх цаг үеийн медалийн хүснэгт

2021 оны зургаадугаар сарын 28-ы байдлаар:

Байр	Улс орон	Алт	Мөнгө	Хүрэл	Бүгд
1	Япон Япон	157	101	105	363
2	Франц Франц	56	37	76	169
3	Өмнөд Солонгос Өмнөд Солонгос	29	10	60	99
4	Куба Куба	18	22	38	78
5	Хятад Хятад	18	12	17	47
6	Их Британи Их Британи	16	18	32	66
7	Нидерланд Нидерланд	15	21	51	87
8	Герман Герман Зүүн Герман Зүүн Германы хамт	13	24	71	108
9	ЗХУ	11	13	33	57
10	Бельги Бельги	9	14	20	43
11	Оросын Холбооны Улс Орос	8	18	40	66
12	Бразил Бразил	7	15	32	54
13	Гүрж улс Гүрж	6	11	21	38
14	Польш Польш	6	4	23	33
15	Итали Итали	5	8	17	30
16	Умард Солонгос Умард Солонгос	5	5	8	18
17	Испани Испани	4	10	12	26
18	Америкийн Нэгдсэн Улс Америкийн Нэгдсэн Улс	4	8	17	29
19	Монгол Улс Монгол Улс	4	4	19	27
20	Австри Австри	4	2	9	15
21	Украин Украин	3	4	11	18
22	Грек Грек	3	2	2	7
23	Иран Иран	3	0	5	8
24	Колумби Колумби	3	0	3	6
25	Унгар Унгар	2	6	16	23
26	Португал Португал	2	5	6	13
27	Казахстан Казахстан	2	5	5	12
28	Израил Израил	2	4	5	11
29	Узбекистан Узбекистан	2	3	8	13
30	Канад Канад	2	2	8	12
31	Аргентин Аргентин	2	2	1	5
32	Чех Чех	2	0	4	6
33	Азербайжан Азербайжан	1	6	13	20
34	Словени Словени	1	5	8	14
35	Серби Серби	1	1	3	5
36	Косово Косово	1	0	4	5
37	Тунис Тунис	1	0	3	4
38	Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс Югослав	1	0	2	6
39	Венесуэл Венесуэл	1	0	0	1
39	Хорват	1	0	0	1
41	Румын Румын	0	4	9	13
42	Турк Турк	0	3	8	11
43	Австрали Австрали	0	3	3	6
44	Эстони Эстони	0	3	1	4
45	Беларусь Беларусь	0	2	7	9
46	Египет Египет	0	2	3	5
46	Швейцар Швейцар	0	2	3	5
48	Чехословак Чехословак	0	2	1	3
48	Швед Швед	0	2	1	3
50	Болгар Болгар	0	1	3	4
50	Молдав Молдав	0	1	3	4
52	Норвеги Норвеги	0	1	1	2
	Алжир Алжир	0	1	1	2
	Пуэрто Рико Пуэрто Рико	0	1	1	2
55	Монтенегро Монтенегро	0	1	0	1
56	Арабын Нэгдсэн Эмират Улс Арабын Нэгдсэн Эмират Улс	0	0	2	2
56	Финланд Финланд	0	0	1	1
	Шинэ Зеланд Шинэ Зеланд	0	0	1	1
	Хятадын Тайбэй Хятадын Тайбэй	0	0	1	1
	Латви Латви	0	0	1	1
	Литва Литва	0	0	1	1
	Армени Армени	0	0	1	1
	Тажикистан Тажикистан	0	0	1	1
	Босни ба Херцеговина Босни ба Херцеговина	0	0	1	1
Нийт		431	431	862	1324

Дээд амжилтууд

Ангилал	Эрэгтэй	Эмэгтэй
Хамгийн олон удаа түрүүлсэн	Тедди Ринер : 10 удаа (+100 кг - 8, үнэмлэхүй - 1, баг - 1) Огава Наоя : 4 удаа (үнэмлэхүй - 3, +95 кг - 1) Фүжий Шоозо : 4 удаа (-80 кг - 3, -78 кг - 1) Ямашита Ясүхиро : 4 удаа (+95 кг - 3, үнэмлэхүй 1) Давид Дуйлье : 4 удаа (+95 кг - 3, үнэмлэхүй 1)	Тон Вэнь : 7 удаа (+78 кг - 4, үнэмлэхүй - 3, баг - 1) Тани Рёоко : 7 удаа (бүгд -48 кг) Ингрид Бергманс : 6 удаа (үнэмлэхүй - 4, +72 кг - 2) Ке Сүнь-хи : 4 удаа (-52 кг - 1, -57 кг - 3) Гао Фэнлянь : 4 удаа (+72 кг - 3, үнэмлэхүй - 1) Карен Бриггс : 4 удаа (бүгд -48 кг) Анно Норико : 4 удаа (-72 кг - 1, +78 кг - 3)
Хамгийн олон медальтай	Тедди Ринер : 11 (10 алт, 1 мөнгө) Огава Наоя : 7 (4 алт, 3 хүрэл) Роберт ван де Валле : 7 (2 мөнгө, 5 хүрэл)	Ингрид Бергманс : 11 (6 алт, 4 мөнгө, 1 хүрэл) Тани Рёоко : 8 (7 алт, 1 хүрэл) Тон Вэнь : 8 (7 алт, 1 хүрэл) Дриулис Гонзалес : 7 медаль (3 алт, 1 мөнгө, 3 хүрэл)
Хамгийн залуу дэлхийн аварга	Тедди Ринер : 18 нас 5 сар (2007)	Дарья Билодид : 17 нас 11 сар (2018)

Багийн ДАШТ

Жүдогийн багийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн 1994 онд гараагаа эхэлж, 2006 он хүртэл 4 жилд нэг удаа зохион байгуулагддаг байв. 2007 оноос хойш жил бүр зохиогдох болсон тус тэмцээнд дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд улсаа төлөөлж оролцсон жүдочид зодоглохгүй байх нь элбэг. Багийн тэмцээнд эрэгтэй, эмэгтэй хоёр төрөлд эрэгтэй 60, +100, эмэгтэй 48, +78 жингүүдийг хасч эрэгтэй 60 кг - +90 кг,эмэгтэй 52 кг - +70 кг гэсэн тус бүр 5 жингийн ангиллаар өрсөлддөг. Уг тэмцээнд медаль авсан багийн бүх жингийн тамирчдад тэмцээнд оролцсон эсэхээс үл хамааран медаль гардуулдаг байна.

Он	Байршил	Эрэгтэй			Эмэгтэй
		Алт	Мөнгө	Хүрэл	Алт	Мөнгө	Хүрэл
1994	Франц Франц, Парис	Франц Франц	Их Британи Их Британи	Япон Япон Оросын Холбооны Улс Орос	эмэгтэйчүүдийн тэмцээн зохиогдоогүй
1998	Беларусь Беларусь, Минск	Япон Япон	Бразил Бразил	Оросын Холбооны Улс Орос Франц Франц	Куба Куба	Франц Франц	Бельги Бельги Хятад Хятад
2002	Швейцар Швейцар, Базель	Япон Япон	Гүрж улс Гүрж	Франц Франц	Япон Япон	Куба Куба	Итали Итали
2006	Франц Франц, Парис	Гүрж улс Гүрж	Оросын Холбооны Улс Орос	Франц Франц	Франц Франц	Куба Куба	Япон Япон
2007	Хятад Хятад, Бээжин	Япон Япон	Бразил Бразил	Хятад Хятад Өмнөд Солонгос Өмнөд Солонгос	Хятад Хятад	Куба Куба	Оросын Холбооны Улс Орос Монгол Улс Монгол Улс
2008	Япон Япон, Токио	Гүрж улс Гүрж	Узбекистан Узбекистан	Оросын Холбооны Улс Орос Бразил Бразил	Япон Япон	Франц Франц	Хятад Хятад Герман Герман
2010	Турк Турк, Анталья	Япон Япон	Бразил Бразил	Оросын Холбооны Улс Орос Өмнөд Солонгос Өмнөд Солонгос	Нидерланд Нидерланд	Герман Герман	Япон Япон Турк Турк
2011	Франц Франц, Парис	Франц Франц	Бразил Бразил	Өмнөд Солонгос Өмнөд Солонгос Япон Япон	Франц Франц	Япон Япон	Герман Герман Куба Куба
2012	Бразил Бразил, Сальвадор, Бахиа	Оросын Холбооны Улс Орос	Япон Япон	Бразил Бразил Гүрж улс Гүрж	Япон Япон	Хятад Хятад	Бразил Бразил Куба Куба
2013	Бразил Бразил, Рио-де-Жанейро	Гүрж улс Гүрж	Оросын Холбооны Улс Орос	Герман Герман Япон Япон	Япон Япон	Бразил Бразил	Куба Куба Франц Франц
2014	Оросын Холбооны Улс Орос, Челябинск	Япон Япон	Оросын Холбооны Улс Орос	Герман Герман Гүрж улс Гүрж	Франц Франц	Монгол Улс Монгол Улс	Герман Герман Япон Япон
2015	Казахстан Казахстан, Астана	Япон Япон	Өмнөд Солонгос Өмнөд Солонгос	Гүрж улс Гүрж Монгол Улс Монгол Улс	Япон Япон	Польш Польш	Герман Герман Оросын Холбооны Улс Орос

Мөн үзэх

• Жүдогийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн

Видео бичлэгүүд

• 2011 оны ДАШТ
• 2010 оны ДАШТ
• 2009 оны ДАШТ
• 2007 оны ДАШТ
• 2005 оны ДАШТ
• 2003 оны ДАШТ
• 2001 оны ДАШТ
• 1999 оны ДАШТ
• 1997 оны ДАШТ
• 1995 оны ДАШТ
• 1993 оны ДАШТ
• 1991 оны ДАШТ
• 1989 оны ДАШТ
• 1987 оны ДАШТ
• 1983 оны ДАШТ
• 1981 оны ДАШТ
• 1961 оны ДАШТ
• 1956 оны ДАШТ

Гадаад холбоос

• Олон Улсын Жүдогийн Холбооны албан ёсны сайт