Европын орнуудын жагсаалт
Доорх жагсаалтад Европын газарзүйн болон улс төрийн янз бүрийн нийтлэг тодорхойлолтуудын хүрээнд хэсэгчлэн ордог бүх улсууд орно. Бүрэн хүлээн зөвшөөрөгдсөн тавин тусгаар тогтносон улс, хязгаарлагдмал, гэхдээ олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн Косово, бараг хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй, бодит байдал дээр танигдаагүй, хязгаарлагдмал де-факто таван улс Европт газар нутагтай эсвэл олон улсын Европын байгууллагуудад гишүүнчлэлтэй байна.
Тусгаар улс
[засварлах | кодоор засварлах]
Бүрэн эрхт улс гэдэг нь үндэсний ашиг сонирхлын үүднээс шийдвэр гаргадаг хүн амын дээр үр дүнтэй бүрэн эрхт байдал бүхий улс төрийн холбоо юм. [1] Монтевидео конвенцийн дагуу улс нь байнгын хүн амтай, тодорхой газар нутагтай, засгийн газартай, бусад улстай харилцаа холбоо тогтоох чадвартай байх ёстой.[2]
НҮБ-ийн гишүүн улс ба ажиглагчид
[засварлах | кодоор засварлах]Европын нийтлэг тодорхойлолтод багтсан нутаг дэвсгэрт оршдог/эсвэл олон улсын хэмжээнд Европын олон улсын байгууллагад гишүүнчлэлтэй байдаг бүхий 50 бүрэн эрхт улс байдаг . Бүгд Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн улс эсвэл ажиглагч улс[3] бөгөөд Беларусь, Казахстан, Ватикан хотоос бусад нь Европын Зөвлөлийн гишүүд юм.[4]
Доорх жагсаалтанд багтсан бүр Европ дахь байршлын зурагтай байна. Европод оршдог газар нутгыг нь хар ногоон өнгөөр; газар зүйн хувьд Европын газар нутагт оршдоггүй газар нутгыг нь тод ногоон өнгөөр. Цайвар ногоон өнгөөр ЕХ-ны бусад улсыг тэмдэглэв.
| * | = ЕХ-ны гишүүн улс[5] |
| Туг | Газрын зураг | Нэр ба албан ёсны нэр[6][7][8] | Нутгийн нэр ба албан ёсны нэр[6][7] | Нийслэл [8][9][10] |
Хүн ам[11] | Газар нутаг[12] |
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
Албани Бүгд Найрамдах Албани Улс |
Албани: Shqipëri / Shqipëria – Republika e Shqipërisë | Тирана Албани: Tiranë |
2,876,276 | 28,748 км2 |
 |
 |
Андорра Андоррын Гүнт Улс |
кат. Andorra – Principat d'Andorra | Андорра-ла-Велья кат. Andorra la Vella |
78,000 | 468 км2 |
 |
 |
Армени Бүгд Найрамдах Армени Улс |
арм. Հայաստան – Հայաստանի Հանրապետություն (Hayastan – Hayastani Hanrapetut'yun) | Ереван арм. Երևան (Yerevan) |
2,925,000 | 29,743 км2 |
 |
 |
Австри* Бүгд Найрамдах Австри Улс |
Герман: Österreich – Republik Österreich | Вена Герман: Wien |
8,857,960 | 83,871 км2 |
 |
 |
Азербайжан Бүгд Найрамдах Азербайжан Улс |
азе. Azǝrbaycan – Azǝrbaycan Respublikası | Баку азе. Bakı |
10,184,096 | 86,600 км2 |
 |
 |
Беларусь Бүгд Найрамдах Беларусь Улс |
белар. Беларусь – Рэспубліка Беларусь (Bielaruś – Respublika Bielaruś) Орос: Беларусь – Республика Беларусь (Belarus' — Respublika Belarus') |
Минск белар. Мінск (Minsk) |
9,491,800 | 207,600 км2 |
 |
 |
Бельги* Бельгийн Вант Улс |
нид. België – Koninkrijk België Франц: Belgique – Royaume de Belgique Герман: Belgien – Königreich Belgien |
Брюссель нид. Brussel Франц: Bruxelles Герман: Brüssel |
11,614,238 | 30,528 км2 |
 |
 |
Босни ба Херцеговин | Босни, Хорват, Серби: Bosna i Hercegovina Босни, Серби: Босна и Херцеговина |
Сараево Босни, Хорват, Серби: Sarajevo Босни, Серби: Сарајево |
3,511,372 | 51,197 км2 |
 |
 |
Болгар* Бүгд Найрамдах Болгар Улс |
болг. България – Република България (Bǎlgarija – Republika Bǎlgarija) | Софи болг. София (Sofia) |
6,923,374 | 110,879 км2 |
 |
 |
Хорват* Бүгд Найрамдах Хорват Улс |
хор. Hrvatska – Republika Hrvatska | Загреб хор. Zagreb |
4,093,108 | 56,594 км2 |
 |
 |
Кипр* Бүгд Найрамдах Кипр Улс |
гре. Κύπρος – Κυπριακή Δημοκρατία (Kýpros – Kypriakí Dimokratía) Турк: Kıbrıs – Kıbrıs Cumhuriyeti |
Никоси гре. Λευκωσία (Lefkosía) Турк: Lefkoşa |
1,172,458 | 9,251 км2 |
 |
 |
Бүгд Найрамдах Чех Улс* | Чех: Česko – Česká republika | Prague Чех: Praha |
10,625,449 | 78,867 км2 |
 |
 |
Дани* Данийн Вант Улс |
Дани хэл: Danmark – Kongeriget Danmark | Копенхаген Дани хэл: København |
5,806,015 | 2,210,000 км2 |
 |
 |
Эстони* Бүгд Найрамдах Эстони Улс |
эст. Eesti – Eesti Vabariik | Таллин эст. Tallinn |
1,326,968 | 45,228 км2 |
 |
 |
Финланд* Бүгд Найрамдах Финланд Улс |
финээр Suomi – Suomen tasavalta шве. Finland – Republiken Finland |
Хельсинки финээр Helsinki шве. Helsingfors |
5,544,903 | 338,145 км2 |
 |
 |
Франц* Бүгд Найрамдах Франц Улс |
Франц: France – République française | Парис Франц: Paris |
65,343,775 | 643,427 км2 |
 |
 |
Гүрж | гүрж. საქართველო (Sak'art'velo) | Тбилиси гүрж. თბილისი (T'bilisi) |
4,085,565 | 69,700 км2 |
 |
 |
Герман* Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улс |
Герман: Deutschland – Bundesrepublik Deutschland | Берлин Герман: Berlin |
83,914,472 | 357,022 км2 |
 |
 |
Грек* Бүгд Найрамдах Грек Улс |
гре. Ελλάς – Ελληνική Δημοκρατία (Ellás – Ellinikí Dimokratía) | Афин гре. Αθήνα (Athína) |
10,398,551 | 131,957 км2 |
 |
 |
Унгар* | Унгар: Magyarország | Будапешт Унгар: Budapest |
9,648,503 | 93,028 км2 |
 |
 |
Исланд | Исланд хэлээр: Ísland | Рейкьявик Исланд хэлээр: Reykjavík |
350,710 | 103,000 км2 |
 |
 |
Ирланд*[13] | Ирланд: Éire Англи: Ireland |
Дублин Ирланд: Baile Átha Cliath |
4,857,000 | 70,273 км2 |
 |
 |
Итали* Бүгд Найрамдах Итали Улс |
Итали: Italia – Repubblica Italiana | Ром Итали: Roma |
60,494,118 | 301,340 км2 |
 |
 |
Казахстан Republic of Kazakhstan |
хас. Қазақстан – Қазақстан Республикасы (Qazaqstan – Qazaqstan Respýblıkasy) Орос: Казахстан – Республика Казахстан (Kazahstan – Respublika Kazahstan) |
Астана хас. Нұр-Сұлтан Орос: Астана (Nur-Sultan) |
18,311,700 | 2,724,900 км2 |
 |
 |
Латви* Бүгд Найрамдах Латви Улс |
латв. Latvija – Latvijas Republika | Рига латв. Rīga |
1,934,379 | 64,589 км2 |
 |
 |
Лихтенштайн Лихтенштайны Вант Улс |
Герман: Liechtenstein – Fürstentum Liechtenstein | Вадуц Герман: Vaduz |
38,111 | 160 км2 |
 |
 |
Литва* Бүгд Найрамдах Литва Улс |
Литва: Lietuva – Lietuvos Respublika | Вильнюс Литва: Vilnius |
2,797,000 | 65,300 км2 |
 |
 |
Люксембург* Люксембургийн Их Херцогт Улс |
люк. Groussherzogtum Lëtzebuerg Франц: Luxembourg – Grand-Duché de Luxembourg Герман: Luxemburg – Großherzogtum Luxemburg |
Люксембург люк. Lëtzebuerg Франц: Luxembourg Герман: Luxemburg |
602,000 | 2,586 км2 |
 |
 |
Мальта* Бүгд Найрамдах Мальта Улс |
Англи: Malta – Republic of Malta мльт. Malta – Repubblika ta' Malta |
Валлетта мльт. Valletta |
475,700 | 316 км2 |
 |
 |
Молдав Бүгд Найрамдах Молдав Улс |
рум. Moldova – Republica Moldova | Кишинёв рум. Chișinău |
3,350,900 | 33,851 км2 |
 |
 |
Монако Монакогийн Гүнт Улс |
Франц: Monaco – Principauté de Monaco | Монако хот Франц: Monaco |
37,000 | 2 км2 |
 |
 |
Монтенегро | монтенегро: Црна Гора, Crna Gora | Подгорица монтенегро: Подгорица, Podgorica |
642,550 | 13,812 км2 |
 |
 |
Нидерланд* Нидерландын Вант Улс |
нид. Nederland – Koninkrijk der Nederlanden |
Амстердам (нийслэл) нид. Amsterdam Хааг (Засгийн газрын байрладаг хот) нид. 's-Gravenhage / Den Haag |
17,272,990 | 41,543 км2 |
 |
 |
Умард Македон Бүгд Найрамдах Умард Македон Улс |
Македон хэлээр: Северна Македонија – Република Северна Македонија (Severna Makedonija – Republika Severna Makedonija) Албани: Maqedonia e Veriut – Republika e Maqedonisë së Veriut |
Скопье Македон хэлээр: Скопје (Skopje) Албани: Shkup |
2,075,301 | 25,713 км2 |
 |
 |
Норвеги Норвегийн Вант Улс |
Бүкмол: Norge – Kongeriket Norge Нюнорск: Noreg – Kongeriket Noreg Хойд Сами хэлээр: Norga – Norgga gonagasriika |
Осло норв. Oslo |
5,323,933 | 323,802 км2 |
 |
 |
Польш* Бүгд Найрамдах Польш Улс |
пол. Polska – Rzeczpospolita Polska | Варшав пол. Warszawa |
38,433,600 | 312,685 км2 |
 |
 |
Португал* Бүгд Найрамдах Португал Улс |
порт. Portugal – República Portuguesa | Лиссабон порт. Lisboa |
10,291,196 | 92,090 км2 |
 |
 |
Румын* | рум. România | Бухарест рум. București |
19,622,000 | 238,391 км2 |
 |
 |
Орос Оросын Холбооны Улс |
Орос: Россия – Российская Федерация (Rossija – Rossijskaja Federacija) | Москва Орос: Москва (Moskva) |
144,526,636 | 17,098,242 км2 |
 |
 |
Сан-Марино Бүгд Найрамдах Сан-Марино Улс |
Итали: San Marino – Repubblica di San Marino | Сан-Марино Итали: San Marino |
32,742 | 61 км2 |
 |
.svg) |
Серби Бүгд Найрамдах Серби Улс |
Серби: Србија – Република Србија, Srbija – Republika Srbija | Белград Серби: Београд, Beograd |
8,720,394 | 88,361 км2 |
 |
 |
Словак* Бүгд Найрамдах Словак Улс |
Словак: Slovensko – Slovenská republika | Братислав Словак: Bratislava |
5,445,087 | 49,035 км2 |
 |
 |
Словени* Бүгд Найрамдах Словени Улс |
Словени: Slovenija – Republika Slovenija | Любляна Словени: Ljubljana |
2,070,050 | 20,273 км2 |
 |
 |
Испани* Испанийн Вант Улс |
Испани: España – Reino de España | Мадрид Испани: Madrid |
47,720,291 | 505,370 км2 |
 |
 |
Швед* Шведийн Вант Улс |
шве. Sverige – Konungariket Sverige | Стокхольм шве. Stockholm |
10,221,988 | 450,295 км2 |
 |
 |
Швейцар Швейцарын Холбооны Улс |
Герман: Schweiz – Schweizerische Eidgenossenschaft Франц: Suisse – Confédération suisse Итали: Svizzera – Confederazione Svizzera Руманш: Svizra – Confederaziun svizra |
Берн Герман: Bern Франц: Berne итал ба руманш хэл: Berna |
8,685,688 | 41,277 км2 |
 |
 |
Турк Бүгд Найрамдах Турк Улс |
Турк: Türkiye – Türkiye Cumhuriyeti | Анкара Турк: Ankara |
84,786,000 | 783,562 км2 |
 |
.svg) |
Украин | Украин: Украïна (Ukraina) |
Киев Украин: Київ (Kyiv) |
44,291,413 | 603,550 км2 |
 |
 |
Нэгдсэн Вант улс Их Британи Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улс |
Англи: United Kingdom – United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland уэл. Deyrnas Unedig – Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon |
Лондон
|
68,060,502 | 243,610 км2 |
 |
 |
Ватикан Ватикан хот-улс |
Итали: Città del Vaticano – Stato della Città del Vaticano Латин: Status Civitatis Vaticanae[14] |
Ватикан хот Итали: Città del Vaticano |
842 | 0.44 км2 |
Бусад улс
[засварлах | кодоор засварлах]Европ дахь дараах зургаан улсыг НҮБ-ын гишүүн нэг эсвэл хэд хэдэн улс хэсэгчлэн дипломат хүлээн зөвшөөрдөг (иймээс төрт ёсны үндсэн онолоор улс гэж тодорхойлдог) эсвэл НҮБ-ын гишүүн аль ч улс дипломат хүлээн зөвшөөрөөгүй боловч тунхаглалын онолоор төрт ёсны улс гэж тодорхойлсон болно. НҮБ, Европын Зөвлөл, ЕХ-ны гишүүн аль нь ч биш.
| Туг | Газрын зураг | Нэр ба албан ёсны нэр | Статус | Нутгийн нэр ба албан ёсны нэр | Нийслэл | Хүн ам | Газар нутаг |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
Абхаз Бүгд Найрамдах Абхаз Улс |
Гүржийн өөртөө засах бүгд найрамдах улс гэж заагдсан. НҮБ-ын 5 гишүүн улс хүлээн зөвшөөрсөн.[15] | абх. Аҧсны (Apsny) Орос: Абхазия (Abhaziya) |
Сухуми абх. Аҟəа (Akwa) Орос: Сухум |
250,000[16] | 8,660 км2[17] |
 |
 |
Косово Бүгд Найрамдах Косово Улс[6] |
Сербийн нэг хэсэг гэж заагдсан. НҮБ-ын 113 гишүүн улс хүлээн зөвшөөрсөн.[18] | Албани: Kosova / Kosovë – Republika e Kosovës Серби: Косово – Република Косово, Kosovo – Republika Kosovo |
Приштина[9] Албани: Prishtina, Prishtinë Серби: Приштина, Priština |
1,836,529[11] | 10,887 км2[12] |
 |
 |
Умард Кипр Умард Киприйн Бүгд Найрамдах Турк Улс |
Бүгд Найрамдах Кипр Улсын нэг хэсэг гэж заагдсан. Турк улс хүлээн зөвшөөрсөн.[19] | Турк: Kuzey Kıbrıs – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | Умард Никоси Турк: Lefkoşa |
294,906[20] | 3,355 км2[12] |
 |
 |
Умард Осети Бүгд Найрамдах Өмнөд Осети Улс |
Гүржийн нэг хэсэг гэж заагдсан. НҮБ-ын 5 гишүүн улс хүлээн зөвшөөрсөн.[15] | осет. Хуссар Ирыстон – Республикӕ Хуссар Ирыстон (Khussar Iryston – Respublikæ Khussar Iryston) Орос: Южная Осетия – Республика Южная Осетия (Yuzhnaya Osetiya – Respublika Yuzhnaya Osetiya) |
Цхинвал осет. Цхинвал эсвэл Чъреба (Chreba) |
70,000[21] | 3,900 км2[22] |
 |
.svg) |
Приднестр Приднестрийн Бүгд Найрамдах Молдав Улс |
Молдавын нэг хэсэг гэж заагдсан. Де-факто тусгаар тогтносон улс,[23] НҮБ-ын гишүүн биш 3 улс хүлээн зөвшөөрсөн. | рум. Transnistria – Republica Moldovenească Nistreană Орос: Приднестровье – Приднестровская Молдавская Республика (Pridnestrov'ye – Pridnestrovskaya Moldavskaya Respublika) Украин: Придністров'я – Придністровська Молдавська Республіка (Prydnistrovia – Pridnistrovska Moldavska Respublika) |
Тирасполь рум. Tiraspol Орос: Тираcполь – Tiraspol' Украин: Тирасполь – Tyraspol |
475,373[24] | 3,500 км2[25] |
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ "Untying the Sovereign State: A Double Reading of the Anarchy Problematique". Mil.sagepub.com. 1 June 1988. Татаж авсан: 24 February 2011.
- ↑ "Montevideo Convention on the Rights and Duties of States". Council on Foreign Relations. Archived from the original on 28 Зургадугаар сар 2011. Татаж авсан: 24 February 2011.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "United Nations Member States". United Nations. Татаж авсан: 24 February 2011.
- ↑ "47 countries, 1 Europe". Council of Europe. Archived from the original on 19 March 2011. Татаж авсан: 17 February 2011.
- ↑ "Member States". Europa. Татаж авсан: 17 February 2011.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "Field Listing :: Names". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 14 Арван хоёрдугаар сар 2018. Татаж авсан: 30 September 2016.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ 7.0 7.1 "UNGEGN List of Country Names" (PDF). United Nations Statistics Division. 2007. Татаж авсан: 24 February 2011.
- ↑ 8.0 8.1 "List of countries, territories and currencies". Europa. 9 August 2011. Татаж авсан: 10 August 2011.
- ↑ 9.0 9.1 "Field Listing :: Capital". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 22 Арван нэгдүгээр сар 2018. Татаж авсан: 17 February 2011.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "UNGEGN World Geographical Names". United Nations Group of Experts on Geographical Names. 13 September 2010. Татаж авсан: 24 February 2011.
- ↑ 11.0 11.1 "Country Comparison :: Population". Central Intelligence Agency. July 2014. Archived from the original on 27 Есдүгээр сар 2011. Татаж авсан: 17 October 2014.
- ↑ 12.0 12.1 12.2 "Field Listing :: Area". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 25 Арван хоёрдугаар сар 2018. Татаж авсан: 3 March 2011.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "Republic of Ireland Act, 1948". No. 22/1948. 1948. Татаж авсан: 16 December 2008.
- ↑ "Holy See (Vatican City)". Central Intelligence Agency. Татаж авсан: 24 February 2011.
- ↑ 15.0 15.1 "Tuvalu Retracts Recognition of Abkhazia, South Ossetia". Radio Free Europe/Radio Liberty. 31 March 2014.
- ↑ "Regions and territories: Abkhazia". BBC News. 8 February 2011. Татаж авсан: 17 February 2011.
- ↑ "Abkhazia (autonomous republic, Georgia)". Britannica.com. Татаж авсан: 3 March 2011.
- ↑ "Countries that have recognised the Republic of Kosovo". Ministry of Foreign Affairs of Kosovo.
- ↑ "Cyprus". Encyclopædia Britannica.
- ↑ "Turkish Cyprus announces population as 294,906". World Bulletin. 9 December 2011. Татаж авсан: 9 January 2014.
- ↑ "Regions and territories: South Ossetia". BBC News. 8 February 2011. Татаж авсан: 17 February 2011.
- ↑ "South Ossetia". Hartford-hwp.com. Татаж авсан: 9 March 2011.
- ↑ Ker-Lindsay, James (2012). The Foreign Policy of Counter Secession: Preventing the Recognition of Contested States. Oxford University Press. p. 53. ISBN 9780199698394.
...there are three other territories that have unilaterally declared independence and are generally regarded as having met the Montevideo criteria for statehood but have not been recognised by any states: Transnistria, Nagorny Karabakh, and Somaliland.
. - ↑ Перепись населения ПМР [Population census of PMR]. newspmr.com (орос хэлээр). 9 March 2017. Татаж авсан: 1 February 2021.
- ↑ "Transdniestria (separatist enclave, Moldova)". Britannica.com. Татаж авсан: 3 March 2011.