Хүхэр

Хүхэр,  ₁₆S

Хүхрийн спектрийн шугам
Ерөнхий шинж чанарууд
Нэр, тэмдэг	хүхэр, S
Гадаад байдал	нимбэгийн шар наалдсан микроталстууд
Англи дуудлага	/ˈsʌlfər/ SUL-fər
Хүхэр-ийн үелэх систем дэх байрлал
O ↑ S ↓ Se фосфор ← хүхэр → хлор
Цэнэгийн тоо (Z)	16
Атом масс (Ar)	32.06 (32.059–32.076)
Элементийн ангилал	полиатомт металл бус
Бүлэг, блок	бүлэг 16 (халкоген), p-блок
Үе	үе 3
Электрон бүтэц	[Ne] 3s2 3p4
давхарга бүрт	2, 8, 6
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу
Хайлах температур	388.36 K ​(115.21 °C, ​239.38 °F)
Буцлах температур	717.8 K ​(444.6 °C, ​832.3 °F)
Нягт т.т.	alpha: 2.07 г/см3 beta: 1.96 г/см3 gamma: 1.92 г/см3
шингэн үед,х.т.	1.819 г/см3
Критик цэг	1314 K, 20.7 MPa
Хайлах энтальп	mono: 1.727 Ж/моль
Уурших энтальп	моно: 45 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт	22.75 Ж/(моль·K)
Уурын даралт P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 375 408 449 508 591 717
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −2 ​(хүчтэй хүчиллэг исэл)
Цахилгаан сөрөг чанар	Полингийн шаталбар: 2.58
Ионжилтын энерги	1 дэх: 999.6 кЖ/моль 2 дахь: 2252 кЖ/моль 3 дахь: 3357 кЖ/моль (илүү үзэх)
Ковалент радиус	105±3 пм
Ван дер Ваальсийн радиус	180 pm
Бусад
Талст бүтэц	​орторомб
Дулаан дамжуулалт	0.205 W/(m·K) (аморф)
Цахилгаан эсэргүүцэл	2×1015  Ω·m ( 20 °C-д) (аморф)
Соронзон чанар	дисоронзон
Эзлэхүүний модуль	7.7 GPa
Моосын хатуулаг	2.0
CAS дугаар	7704-34-9
Түүх
Нээсэн	Эртний Хятад (МЭӨ 2000-с өмнө)
Химийн элемент болохыг тогтоосон	Антуан Лавуазье (1777)
Хамгийн тогвортой изотопууд
изо БДТ ХЗҮ ЗТ ЗЭ (MeV) ЗБ 32S 95.02% 32S нь 16 нейтронтой үед тогтвортой 33S 0.75% 33S нь 17 нейтронтой үед тогтвортой 34S 4.21% 34S нь 18 нейтронтой үед тогтвортой 35S син 87.32 d β− 0.167 35Cl 36S 0.02% 36S нь 20 нейтронтой үед тогтвортой

S₈

Хүхэр нь S-ээр тэмдэглэгддэг, атомын дугаар нь 16, өргөн тархалттай, амтгүй, металл бус химийн элемент юм. Байгаль дээр дангаар (шар өнгөтэй, талст байдлаар) тохиолдохоос гадна, сульфид, сульфатын эрдэс байдлаар тааралдана. Хүхэр нь амьд организмын салшгүй, чухал хэсэг болно. Хүхрийг бордоо болгон хэрэглэхээс гадна, сумны дарь, шүдэнз, шавьжны хор зэрэгт өргөнөөр ашиглана.

Хүхрийн талст, Сицили арал

Хүхэр нь нийт 18 изотопитойгоос 4 нь тогтвортой изотопи: ³²S (95.02%), ³³S (0.75%), ³⁴S (4.21%), ба ³⁶S (0.02%) тархалттай байна. Бусад изотопиуд нь тогтворгүй изотопиуд болно.

Maнай дэлхийн хүхрийн үйлдвэрлэлийн 50% орчмыг хүхрийн хүчил гаргахад, 10-15%-ийг хөдөө аж ахуйн хортон шавьж устгахад, үлдэх хувийг резин үйлдвэрлэл, хиймэл торго, тэсрэх бодис, органик нийлэгжүүлэлтэд хэрэглэдэг.

Цахим холбоос

Wiktionary

Wiktionary: Хүхэр – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

 Commons: Хүхэр – Викимедиа дуу дүрсний сан

• Sulfur phase diagram
• WebElements.com – Sulfur
• chemicalelements.com/sulfur
• Crystalline, liquid and polymerization of sulphur on Vulcano Island, Italy
• Sulfur and its use as a pesticide
• Basic Information www.chemicalelements.com