Jump to content

Википедиа:Монгол Википедиад байх ёстой өгүүллүүд (жагсаалт)

Холбоос нэмэх
Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Монгол Википедиад зайлшгүй байх ёстой 1000 орчим өгүүллүүдийн жагсаалтыг Мета-Викигийн "List of articles every Wikipedia should have" жагсаалт дээр үндэслэн гаргалаа. Эд нар эхэндээ бол зөвхөн хүснэгт, эсвэл маш богино өгүүлэл ч байж болно. Ямар ч байсан эхлүүлчихвэл Монгол Википедиаг цаашид хөгжихөд түлхэц болох байх гэж бодож байна.

Доорх жагсаалтанд бичигдсэн өгүүллэгүүдийн зарим нь Simple English Wikipedia (Товч Англи хэлний Википедиа) дээр байгаа тул ердийн англи хэлний википедиагаас нүсэр урт өгүүллэг орчуулж байснаас үүнээс орчуулсан нь эхэн үедээ дээр тул тэгж байхыг зөвлөж байна.

Нэн түрүүнд байх ёстой өгүүллүүдийг тодруулсан байгаа. Энэ нь зарим сэдвийг бусдаас нь чухал гэж зааж байгаа хэрэг биш гэдгийг анхаар.

Англи хэл дээрх оригиналь жагсаалт нь дэлхий нийтийн байр сууринаас хандахыг хичээж гаргасан жагсаалт учир Монгол уншигчдад тусгайлан хэрэгтэй зарим сэдвүүдийг (ж. Дамдины Сүхбаатар, Хэнтийн нуруу) бид энд нэмэх шаардлагатай. Мөн оригиналь жагсаалт нь Өрнө рүү багагүй хэлбийсэн байгаа тул бид Дорнотой холбоотой чухал өгүүллэгүүдийг (ж. Эртний Хятад) энд нэмэх хэрэгтэй. Ингэж нэмэх өгүүллүүдийг харгалзах бүлэгт нь өмнөө одтойгоор (*) оруулж эхэлж байгаа. Сүүлд үүнийг цэгцлэх ямар нэг арга бодох хэрэгтэй. Өгүүллэгийн нэршлийг онооход мэргэжлийн хүмүүсийн туслалцаа шаардлагатай гэж үзсэн үгнүүдийн урд асуултын тэмдэг (?) тавьсан байгаа. Энэ жагсаалт нь ийм өгүүллүүд зайлшгүй шаардлагатай байна гэсэн төлөвлөгөө маягийн зүйл болохоос бүх өгүүллүүдийн бүртгэл биш, хэн шинэ өгүүлэл бичнэ өгүүллийнхээ гарчгийг энд нэмэх хэрэгтэй гэсэн үг биш гэдгийг анхаарна уу. (Хэлэлцүүлгийн хуудсан дээр орж энэ жагсаалтыг яаж өөрчилж сайжруулмаар байна санал бодлоо хуваалцна уу)

Энэ жагсаалтыг хэрхэн ашиглах вэ

Жагсаалт дотор өгүүллэгийн нэр улаан харагдаж байвал уг өгүүллэг байхгүй байна гэсэн үг. Энэ нэрэн дээр нь дараад гарч ирэх хуудсан дээр нь Монгол өгүүллэгээ оруулна. Бусад хэл дээрх Википедиагийн материалуудаас орчуулж ашиглаж болно. Өгүүллэгийн нэрний ард хаалтан дотор англи хэл дээрх харгалзах өгүүллэг рүү нь хөтлөх холбоос оруулсан байгаа. Бусад хэл рүү англи хэлээр дамжин орж болно.

Намтар

Хүмүүсийн намтар. Өгүүлэл бүрт ядаж нэг нэг параграф бичье.

Жүжигчид, загварууд

  1. Брижит Бардо (Bardot, Brigitte)
  2. Сара Бернар (Bernhardt, Sarah)
  3. Марлон Брандо (Brando, Marlon)
  4. Чарльз Спенсер Чаплин (Chaplin, Charlie)
  5. Марлен Дитрих (Dietrich, Marlene)
  6. Ах дүү Маркс нар (Marx, Brothers)
  7. Мэрилин Монро (Monroe, Marilyn)
  8. *Цагааны Цэгмид

Уран зураачид, уран барималчид

  1. Жузеппе Арчимбольдо (Arcimboldo, Giuseppe)
  2. Том Питер Брейгель (Bruegel, Pieter the Elder)
  3. Ле Корбюзье (Corbusier, Le)
  4. Леонардо да Винчи (da Vinci, Leonardo)
  5. Сальвадор Дали (Dalí, Salvador)
  6. Донателло (Donatello)
  7. Альбрехт Дюрер (Dürer, Albrecht)
  8. Винсент ван Гог (Gogh, Vincent van)
  9. Франсиско Гойя (Goya, Francisco)
  10. Фрида Кало (Kahlo, Frida)
  11. Анри Матисс (Matisse, Henri)
  12. Микеланжело (Michelangelo)
  13. Пабло Пикассо (Picasso, Pablo)
  14. Жэксон Поллок (Pollock, Jackson)
  15. Рембрант (Rembrandt)
  16. Диего Веласкес (Velázquez, Diego)
  17. Энди Уорхол (Warhol, Andy)
  18. Фрэнк Ллойд Райт (Wright, Frank Lloyd)
  19. *Марзан Шарав

Зохиолчид, яруу найрагчид

  1. Абу Нувас (Abu Nuwas)
  2. Арно Даниэль (Arnaut, Daniel)
  3. Мацуо Башоо (Bashō)
  4. Самуэл Беккет (Beckett, Samuel)
  5. Жорж Баирон (Byron, George)
  6. Луис Камоэнс (Camões, Luís de)
  7. Мигель Сервантес (Cervantes, Miguel de)
  8. Жэфри Чосер (Chaucer, Geoffrey)
  9. Антон Павлович Чехов (Chekhov, Anton)
  10. Данте Алигери (Dante Alighieri)
  11. Рубен Дарио (Darío, Rubén )
  12. Чарльз Диккенс (Dickens, Charles)
  13. Фёдор Михайлович Достоевский (Dostoevsky, Fyodor)
  14. Фирдоуси (Ferdowsi)
  15. Фузули (Fuzûlî)
  16. Иоганн Вольфганг фон Гёте (Goethe, Johann Wolfgang von)
  17. Гомер (Homer)
  18. Гораций (Horace)
  19. Виктор Гюго (Hugo, Victor)
  20. Генрик Ибсен (Ibsen, Henrik)
  21. Жеймс Жоис (Joyce, James)
  22. Франц Кафка (Kafka, Franz)
  23. Галидаса (Kālidāsa)
  24. Омар Хаяам (Khayyam, Omar)
  25. Ли Бай (Li Bai)
  26. Нагиб Махфуз (Mahfouz, Naguib)
  27. Жон Милтон (Milton, John)
  28. Молиер (Molière)
  29. Владимир Набоков (Nabokov, Vladimir)
  30. Овид (Ovid)
  31. Эдгар По (Poe, Edgar Allan)
  32. Дханпатрай Шривастав (Premchand, Munshi)
  33. Марсел Пруст (Proust, Marcel)
  34. Александр Сергеевич Пушкин (Pushkin, Alexander)
  35. Артюр Рембо (Rimbaud, Arthur)
  36. Шота Руставели (Rustaveli, Shota)
  37. Сапфо (Sappho)
  38. Уильям Шекспир (Shakespeare, William)
  39. Софокл (Sophocles)
  40. Снорри Стурлусон (Sturluson, Snorri)
  41. Жон Толкин (Tolkien, J. R. R.)
  42. Лев Толстой (Tolstoy, Leo)
  43. Марк Твен (Twain, Mark)
  44. Вергилий (Virgil)
  45. Оскар Уайльд (Wilde, Oscar)
  46. У Чэнь Энь (Wu Cheng'en)
  47. Уильям Йейтс (Yeats, William Butler)
  48. *Бэгзийн Явуухулан
  49. *Тоомойн Очирхүү
  50. *Сэнгийн Эрдэнэ
  51. *Дашдоржийн Нацагдорж (Dashdorjiin Natsagdorj)
  52. *Бямбын Ринчен
  53. *Донровын Намдаг
  54. *Чадраабалын Лодойдамба (Chadrabalyn Lodoidamba)
  55. *Ренчиний Чойном (Ryonchingiin Choinom)
  56. *Цэндийн Дамдинсүрэн (Tsendiin Damdinsüren)
  57. *Жоанна Роулинг (J. K. Rowling)
  58. *Чинагийн Галсан (Galsan Tschinag)

Хөгжмийн зохиолчид, хөгжимчид

  1. Иоганн Себастьян Бах (Bach, Johann Sebastian)
  2. Битлз (Beatles, The)
  3. Людвиг ван Бетховен (Beethoven, Ludwig van)
  4. Гектор Берлиоз (Berlioz, Hector)
  5. Антон Брукнер (Bruckner, Anton)
  6. Иоганнес Брамс (Brahms, Johannes)
  7. Пётр Чайковский (Chaikovskiy, Petr)
  8. Фредерик Шопен (Chopin, Frédéric)
  9. Антонин Дворжак (Dvořák Antonín)
  10. Георг Фридрих Гендель (Händel, Georg Frideric)
  11. Майкл Жексон (Jackson, Michael)
  12. Мадонна (дуучин) (Madonna)
  13. Густав Малер (Mahler, Gustav)
  14. Вольфганг Амадей Моцарт (Mozart, Wolfgang Amadeus)
  15. Жакомо Пуччини (Puccini, Giacomo)
  16. Элвис Пресли (Presley, Elvis)
  17. Роллинг Стоунз (Rolling Stones, The)
  18. Франц Шуберт (Schubert, Franz)
  19. Бедржих Сметана (Smetana, Bedřich)
  20. Роберт Шуман (Schuman, Robert)
  21. Ян Сибелиус (Sibelius, Jean)
  22. Игорь Стравинский (Stravinsky, Igor)
  23. Жузеппе Верди (Verdi, Giuseppe)
  24. Антонио Вивальди (Vivaldi, Antonio)
  25. Рихард Вагнер (Wagner, Richard)

Эрэлчид, аялагчид

  1. Руаль Амундсен (Amundsen, Roald)
  2. Нил Армстронг (Armstrong, Neil)
  3. Жак Картье (Cartier, Jacques)
  4. Христофор Колумб (Columbus, Christopher)
  5. Жеймс Кук (Cook, James)
  6. Эрнан Кортес (Cortés Hernán)
  7. Юрий Гагарин (Gagarin, Yuri)
  8. Васко да Гама (Gama, Vasco da)
  9. Фернан Магеллан (Magellan, Ferdinand)
  10. Марко Поло (Polo, Marco)
  11. Чжэн Хэ (Zheng He)

Кино найруулагчид, кино зохиолчид

  1. Ингмар Бэргман (Bergman, Ingmar)
  2. Уолт Дисней (Disney, Walt)
  3. Альфред Хичкок (Hitchcock, Alfred)
  4. Стэнли Кубрик (Kubrick, Stanley)
  5. Акира Куросава (Kurosawa, Akira)
  6. Жорж Лукас (Lucas, George)
  7. Стивен Спилберг (Spielberg, Steven)
  8. Роберт Земекис (Zemeckis, Robert)
  9. Жеймс Камерон (Cameron, James)

Эрдэмтэд, зохион бүтээгчид

  1. Архимед (Archimedes)
  2. Александр Грэм Белл (Bell, Alexander Graham)
  3. Тим Бернерс-Ли (Berners-Lee, Tim)
  4. Тихо Брахе (Brahe, Tycho)
  5. Николай Коперник (Copernicus, Nicolaus)
  6. Мари Кюри (Curie, Marie)
  7. Чарлз Дарвин (Darwin, Charles)
  8. Томас Эдисон (Edison, Thomas)
  9. Альберт Эйнштейн (Einstein, Albert)
  10. Евклид (Euclides)
  11. Леонард Эйлер (Euler, Leonard)
  12. Майкл Фарадей (Faraday, Michael)
  13. Энрико Ферми (Fermi, Enrico)
  14. Фибоначчи (Fibonacci)
  15. Генри Форд (Ford, Henry)
  16. Жан Батист Жозеф Фурье (Fourier, Joseph)
  17. Галилео Галилей (Galileo Galilei)
  18. Карл Фридрих Гаусс (Gauss, Carl Friedrich)
  19. Иоханнэс Гутэнбэрг (Gutenberg, Johann)
  20. Эрнст Геккель (Haeckel, Ernst)
  21. Жеймс Прескотт Жоуль (Joule, James Prescott)
  22. Иоганн Кеплер (Kepler, Johannes)
  23. Жон Мейнард Кейнс (Keynes, John Maynard)
  24. Аль-Хорезми (Khwarizmi, Muhammad ibn Musa al-)
  25. Готфрид Вильгельм Лейбниц (Leibniz, Gottfried)
  26. Карл Линней (Linnaeus, Carolus)
  27. Жеймс Клерк Максвелл (Maxwell, James Clerk)
  28. Дмитрий Иванович Менделеев (Mendeleev, Dmitri)
  29. Исаак Ньютон (Newton, Sir Isaac)
  30. Блез Паскаль (Pascal, Blaise)
  31. Луи Пастер (Pasteur, Louis)
  32. Макс Планк (Planck, Max)
  33. Эрнест Резерфорд (Rutherford, Ernest)
  34. Эрвин Шредингер (Schrödinger, Erwin)
  35. Ричард Столлман (Stallman, Richard)
  36. Никола Тесла (Tesla, Nikola)
  37. Алан Матисон Тюринг (Turing, Alan)
  38. Жеймс Ватт (Watt, James)
  39. Ах дүү Райт (Wright brothers)

Философичид, нийгэм судлаачид

  1. Аквины Фома (Aquinas, Thomas)
  2. Аристотель (Aristotle)
  3. Амгалан Августин (Augustine of Hippo)
  4. Авиценна (Avicenna)
  5. Жордано Бруно (Bruno, Giordano)
  6. Симона де Бовуар (Beauvoir, Simone de)
  7. Ноам Чомский (Chomsky, Noam)
  8. Рене Декарт (Descartes, René)
  9. Эмиль Дюркгейм (Durkheim, Émile)
  10. Ассизийн Франциск (Francis of Assisi, Saint)
  11. Зигмунд Фрейд (Freud, Sigmund)
  12. Георг Вильхэлм Фридрих Гегель (Hegel, Georg Wilhelm Friedrich)
  13. Геродот (Herodotus)
  14. Гиппократ (Hippocrates)
  15. Иммануил Кант (Kant, Immanuel)
  16. Жон Локк (Locke, John)
  17. Мартин Лютер (Luther, Martin)
  18. Роза Люксембург (Luxemburg, Rosa)
  19. Никколо Макиавелли (Machiavelli, Niccolò)
  20. Карл Маркс (Marx, Karl)
  21. Фридрих Ницше (Nietzsche, Friedrich)
  22. Апостол Павел (Paul of Tarsus)
  23. Платон (Plato)
  24. Пифагор (Pythagoras)
  25. Жан Жак Руссо (Rousseau, Jean-Jacques)
  26. Адам Смит (Smith, Adam)
  27. Сократ (Socrates)
  28. Сунь-цзы (Sun Tzu)
  29. Вольтер (Voltaire)
  30. Макс Вебер (Weber, Max)
  31. Людвиг Витгенштейн (Wittgenstein, Ludwig)

Улс төрчид, удирдагчид

  1. Их Акбар (Akbar)
  2. Македоны Александр (Alexander the Great)
  3. Мустафа Кемал Ататүрк (Atatürk, Kemal)
  4. Август Цезарь (Augustus)
  5. Давид Бен-Гурион (Ben-Gurion, David)
  6. Отто фон Бисмарк (Bismarck, Otto von)
  7. Симон Боливар (Bolívar, Simón)
  8. Наполеон I Бонапарт (Bonaparte, Napoleon)
  9. Жорж Уокер Буш (Bush, George W.)
  10. Юлий Цезарь (Caesar, Julius)
  11. Их Карл (Charlemagne)
  12. Уинстон Черчилль (Churchill, Winston)
  13. Цыси (Cixi, Empress Dowager)
  14. VII Клеопатра (Cleopatra)
  15. I Константин (Constantine the Great)
  16. Шарль де Голль (De Gaulle, Charles)
  17. Индира Ганди (Gandhi, Indira)
  18. I Элизабет (Elizabeth I of England)
  19. Чингис хаан (Genghis Khan)
  20. Че Гевара (Guevara, Che)
  21. I Хайле Селассие (Haile Selassie)
  22. Хирохито (Hirohito)
  23. Адольф Хитлер (Hitler, Adolf)
  24. Владимир Ильич Ленин (Lenin, Vladimir)
  25. Людовик XIV (Louis XIV)
  26. Нелсон Мандела (Mandela, Nelson)
  27. Мао Зэдун (Mao Zedong)
  28. Бенито Муссолини (Mussolini, Benito)
  29. Кваме Нкрума (Nkrumah, Kwame)
  30. I Пётр (Peter I of Russia)
  31. Цинь Ши Хуан (Qin Shi Huang)
  32. Салах ад-Дин (Saladin)
  33. Иосиф Сталин (Stalin, Joseph)
  34. Маргарет Тэтчер (Thatcher, Margaret)
  35. Харри Трумэн (Truman, Harry S.)
  36. Викториа (Их Британийн хатан хаан) (Victoria of the United Kingdom)
  37. Жорж Вашингтон (Washington, George)
  38. *Санжаасүрэнгийн Зориг

Шашны зүтгэлтнүүд

  1. Абрахам (Abraham)
  2. Будда (Buddha)
  3. Есүс (Jesus)
  4. Моисей (Moses)
  5. Мухаммад (Muhammad)
  6. Зонхов (Tsongkhapa)

Хувьсгалчид, идэвхтнүүд

  1. Осама бен Ладен (Bin Laden, Osama)
  2. Махатма Ганди (Gandhi, Mahatma)
  3. Эмма Гольдман (Goldman, Emma)
  4. Жанна д’Арк (Joan of Arc)
  5. Елена Адамс Келлер (Keller, Helen)
  6. Мартин Лютер Кинг (King, Martin Luther, Jr.)
  7. Тереза эх (Mother Teresa)
  8. Флоренс Найтингейл (Nightingale, Florence)
  9. Роза Ли Паркс (Parks, Rosa)
  10. *Дамдины Сүхбаатар (Damdin Sükhbaatar)

Түүх

Энэ бүлэгт хүн төрөлхтний түүхийн болон түүхийн өмнөх үеийн үйл явдлууд багтана. Дараах сэдвүүдэд тус бүрт нь ядаж таван өгүүлбэр оруулъя.

  1. Түүх (History)

Балар эртний үе ба эртний дэлхий дахин

  1. Балар эртний үе (Prehistory)
  2. Чулуун зэвсгийн үе (Stone Age)
  3. Хүрэл зэвсгийн үе (Bronze Age)
  4. Төмөр зэвсгийн үе (Iron Age)
  5. Месопотам (Mesopotamia)
  6. Эртний Египет (Ancient Egypt)
  7. Эртний Грек (Ancient Greece)
  8. Эртний Хятад (Ancient China)
  9. Ромын эзэнт гүрэн (Roman Empire)
  10. *Хүннү (Huns)

Дундад зуун ба шинэ үе

  1. Гэгээрлийн үе (Age of Enlightenment)
  2. Ацтек (Aztec)
  3. Византын эзэнт гүрэн (Byzantine Empire)
  4. Загалмайтны аян дайн (Crusades)
  5. Ариун Ромын Эзэнт Гүрэн (Holy Roman Empire)
  6. Зуун жилийн дайн (Hundred Years War)
  7. Дундад зуун (Middle Ages)
  8. Мин гүрэн (Ming Dynasty)
  9. Монголын эзэнт гүрэн (Mongol Empire)
  10. Османы эзэнт гүрэн (Ottoman Empire)
  11. Протестант шинэчлэл (Protestant Reformation)
  12. Сэргэн мандлын үе (Renaissance)
  13. Гучин жилийн дайн (Thirty Years War)
  14. Викингүүд (Vikings)

Нэн шинэ үе

  1. Америкийн иргэний дайн (American Civil War)
  2. Апартеид (Apartheid)
  3. Британийн эзэнт гүрэн (British Empire)
  4. Хүйтэн дайн (Cold War)
  5. Францын хувьсгал (French Revolution)
  6. Их хямрал (Great Depression)
  7. Персийн булангийн дайн (Gulf War)
  8. Холокост (The Holocaust)
  9. Аж үйлдвэрийн хувьсгал (Industrial Revolution)
  10. Солонгосын дайн (Korean War)
  11. Нацист Герман (Nazi Germany)
  12. Октябрийн хувьсгал (Russian Revolution of 1917)
  13. Манж Чин гүрэн (Qing Dynasty)
  14. Испанийн иргэний дайн (Spanish Civil War)
  15. Версалийн гэрээ (Treaty of Versailles)
  16. Вьетнамын дайн (Vietnam War)
  17. Дэлхийн нэгдүгээр дайн (World War I)
  18. Дэлхийн хоёрдугаар дайн (World War II)
  19. *Халхын голын байлдаан (Battle of Khalkhin Gol)

Газар зүй

Энэ бүлэгт газар зүйн ойлголтууд болон тодорхой газар орны талаарх өгүүллүүд орно. Сэдэв бүрт ядаж таван өгүүлбэр оруулъя. Улс орнуудын хувьд бол энд жагсаасан 243 улс орон тус бүрт зориулсан өгүүлэл байх ёстой. Гэвч одоохондоо дор жагсаасан орнуудыг гүйцээх зорилт тавья.

  1. Газар зүй (Geography)
  2. Нийслэл (Capital)
  3. Хот (City)
  4. Тив (Continent)
  5. Улс (Country)
  6. Цөл (Desert)
  7. Дэлхий судлал (Earth science)
  8. Газрын зураг (Map)
  9. Хойд туйл (North Pole)
  10. Далай (Ocean)
  11. Ширэнгэн ой (Rainforest)
  12. Гол (River)
  13. Тэнгис (Sea)
  14. Өмнөд туйл (South Pole)

Тивүүд ба томоохон мужууд

  1. Африк (Africa)
  2. Антарктид (Antarctica)
  3. Ази (Asia)
  4. Европ (Europe)
  5. Латин Америк (Latin America)
  6. Ойрх Дорнод (Middle East)
  7. Хойд Америк (North America)
  8. Австрали ба далайн орнууд (Oceania)
  9. Өмнөд Америк (South America)

Улс орнууд

  1. Афганистан (Afghanistan)
  2. Алжир (Algeria)
  3. Аргентин (Argentina)
  4. Австрали (Australia)
  5. Австри (Austria)
  6. Бангладеш (Bangladesh)
  7. Бельги (Belgium)
  8. Бразил (Brazil)
  9. Канад (Canada)
  10. Хятад (China)
    1. БНХАУ (People's Republic of China)
  11. Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улс (Democratic Republic of the Congo)
  12. Египет (Egypt)
  13. Этиоп (Ethiopia)
  14. Франц (France)
  15. Герман (Germany)
  16. Грек (Greece)
  17. Энэтхэг (India)
  18. Индонез (Indonesia)
  19. Иран (Iran)
  20. Ирак (Iraq)
  21. Бүгд Найрамдах Ирланд Улс (Republic of Ireland)
  22. Израил (Israel)
  23. Итали (Italy)
  24. Япон (Japan)
  25. Мексик (Mexico)
  26. Пакистан (Pakistan)
  27. Польш (Poland)
  28. ОХУ (Russian Federation)
  29. Саудын Араб (Saudi Arabia)
  30. Сингапур (Singapore)
  31. ӨАБНУ (South Africa)
  32. Солонгос (South Korea)
  33. Испани (Spain)
  34. Судан (Sudan)
  35. Швейцар (Switzerland)
  36. Таиланд (Thailand)
  37. Турк (Turkey)
  38. Украин (Ukraine)
  39. Их Британи (United Kingdom)
  40. АНУ (United States)
  41. Вьетнам (Vietnam)
  42. *Монгол Улс (Mongolia)

Хотууд

  1. Амстердам (Amsterdam)
  2. Афин (Athens)
  3. Багдад (Baghdad)
  4. Бангкок (Bangkok)
  5. Бээжин (Beijing)
  6. Бейрут (Beirut)
  7. Берлин (Berlin)
  8. Брюссель (Brussels)
  9. Буэнос-Айрес (Buenos Aires)
  10. Каир (Cairo)
  11. Кейптаун (Cape Town)
  12. Дамаск (Damascus)
  13. Дублин (Dublin)
  14. Эдинбург (Edinburgh)
  15. Флоренц (Florence)
  16. Хонконг (Hong Kong)
  17. Стамбул (Istanbul)
  18. Жакарта (Jakarta)
  19. Иерусалим (Jerusalem)
  20. Карачи (Karachi)
  21. Киото (Kyoto)
  22. Лондон (London)
  23. Мекка (Mecca)
  24. Мельбурн (Melbourne)
  25. Мехико (Mexico City)
  26. Москва (Moscow)
  27. Мумбай (Mumbai)
  28. Найроби (Nairobi)
  29. Шинэ Дели (New Delhi)
  30. Нью-Йорк (New York City)
  31. Парис (Paris)
  32. Рио-де-Жанейро (Rio de Janeiro)
  33. Ром (Rome)
  34. Сөүл (Seoul)
  35. Шанхай (Shanghai)
  36. Сингапур (Singapore)
  37. Сидней (Sydney)
  38. Тегеран (Tehran)
  39. Тел-Авив (Tel Aviv)
  40. Токио (Tokyo)
  41. Венец (Venice)
  42. Вена (Vienna)
  43. Вашингтон (Washington, D.C.)
  44. *Улаанбаатар (Ulan Bator)

Далай тэнгис, нуур, гол мөрөн

  1. Амазон мөрөн (Amazon River)
  2. Арал тэнгис (Aral Sea)
  3. Хойд мөсөн далай (Arctic Ocean)
  4. Атлантын далай (Atlantic Ocean)
  5. Балтын тэнгис (Baltic Sea)
  6. Хар тэнгис (Black Sea)
  7. Карибын тэнгис (Caribbean Sea)
  8. Каспийн тэнгис (Caspian Sea)
  9. Конго мөрөн (Congo River)
  10. Дунай мөрөн (Danube)
  11. Сөнөсөн тэнгис (Dead Sea)
  12. Евфрат мөрөн (Euphrates)
  13. Ганга мөрөн (Ganges River)
  14. Их шүрэн далан (Great Barrier Reef)
  15. Их нуурууд (Great Lakes)
  16. Энэтхэгийн далай (Indian Ocean)
  17. Инд мөрөн (Indus River)
  18. Байгал нуур (Lake Baikal)
  19. Танганьика нуур (Lake Tanganyika)
  20. Титикака нуур (Lake Titicaca)
  21. Виктория нуур (Lake Victoria)
  22. Газар дундын тэнгис (Mediterranean Sea)
  23. Миссисипи мөрөн (Mississippi River)
  24. Ниагара хүрхрээ (Niagara Falls)
  25. Нигер мөрөн (Niger River)
  26. Нил мөрөн (Nile)
  27. Хойд тэнгис (North Sea)
  28. Номхон далай (Pacific Ocean)
  29. Панамын суваг (Panama Canal)
  30. Рейн мөрөн (Rhine)
  31. Суэцийн суваг (Suez Canal)
  32. Өмнөд далай (Southern Ocean)
  33. Тигр мөрөн (Tigris)
  34. Ижил мөрөн (Volga River)
  35. Хөх мөрөн (Yangtze River)
  36. *Хөвсгөл нуур (Lake Kh%C3%B6vsg%C3%B6l)
  37. *Увс нуур (Uvs nuur)
  38. *Сэлэнгэ мөрөн (Selenge river)
  39. *Орхон гол (Orkhon river)
  40. *Хэрлэн гол (Kherlen river)

Уул нурууд, хөндий, цөлүүд

  1. Альпийн нуруу (Alps)
  2. Андын нуруу (Andes)
  3. Гималайн нуруу (Himalaya)
  4. Килиманжаро (Mount Kilimanjaro)
  5. Эверест (Mount Everest)
  6. Хадат уул (Rocky Mountains)
  7. Сахарын цөл (Sahara)
  8. Говь (Gobi Desert)
  9. *Алтайн нуруу (Altay Mountains)
  10. *Хангайн нуруу (Khangai Mountains)
  11. *Хэнтийн нуруу (Khentii Mountains)

Нийгэм

Гэр бүл

Сэтгэл зүй

Улс төр

Эдийн засаг

Эрх зүй


Олон улсын байгууллагууд

Цэрэг дайн

Нийгмийн асуудлууд

Соёл

Тус бүрт нь ядаж гурван өгүүлбэр:

Хэл ба уран зохиол

Барилга, иргэний инженерчлэл

Кино, радио телевиз

Хөгжим

Чөлөөт цаг

Ертөнцийг үзэх үзэл ба шашин

Философи

Шинжлэх ухаан

Томоохон салбар бүрт ядаж таван өгүүлбэрээс бүтсэн танилцуулга бичицгээе.

Одон орон

Биологи

Биологийн процессууд

Анатоми

Эрүүл мэнд ба анагаах ухаан

Амьд организмууд

Хими

Цаг уур, геологи

Физик

Цаг тоолол

Технологи

Холбоо харилцаа

Электроник

Компьютер ба интернет

Ашигт малтмал ба эрчим хүч

Тээвэр

Зэвсэглэл

Хоол

Ундаа

Математик

Хэмжилт ба хэмжилтийн нэгжүүд

Хэрэв та энэ ажиллагааг дэмжиж байвал жагсаалтыг сайжруулахад тусална уу.
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Википедиа:Монгол_Википедиад_байх_ёстой_өгүүллүүд_(жагсаалт)&oldid=779510"-с авсан